Z dniem 1 maja 2014 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. poz. 1650), określająca zasady i warunki wjazdu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ich przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z niego, tryb postępowania oraz organy właściwe w tych sprawach. Ustawa uchyla dotychczasową ustawę z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 264, poz. 1573), której przepisy, w związku z wielokrotnym nowelizowaniem, stały się nieczytelne oraz kazuistyczne, co w konsekwencji powodowało trudności interpretacyjne w stosowaniu ustawy.

Zmiany wprowadzone przez omawianą ustawę obejmują modyfikację zasad zwalczania nielegalnej imigracji ujęte dotychczas w rozdziale 8 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach. Wprowadzenie zmian wiąże się z potrzebą pełnej implementacji do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2008/115/WE w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 348 z 24.12.2008, str. 98). Ustawa dokonuje również wdrożenia do polskiego systemu prawa postanowień szeregu innych aktów prawa Unii Europejskiej. Ponadto przepisy ustawy wprowadzają nowe, w stosunku do dotychczas obowiązujących, rozwiązania dotyczące m.in.: zezwolenia na pobyt czasowy cudzoziemca, zasad składania wniosków o wizę i zezwolenie na pobyt czasowy oraz zasad udzielania zezwoleń na pobyt czasowy dla cudzoziemców, studiujących na polskich uczelniach.

Ustawa wprowadza również zmiany w szeregu innych ustaw, mające na celu dostosowanie obowiązujących przepisów do nowej terminologii oraz wprowadzonych instytucji, w tym m.in. w ustawie z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2011 r. Nr 116, poz. 675, z późn. zm.).

Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 maja 2014 r., z wyjątkiem części przepisów dotyczących zmiany ustawy o Straży Granicznej, które weszły w życie z dniem ogłoszenia (30 grudnia 2013 r.). Zgodnie z przepisami przejściowymi do postępowań administracyjnych, których nie zakończono do dnia wejścia w życie ustawy decyzją ostateczną, powinny mieć zastosowanie przepisy dotychczasowe, z pewnymi wskazanymi w ustawie wyjątkami.