Jedną z podstawowych zasad wykonywania konstytucyjnych obowiązków przez gminę jest zasada pozostawania w zgodzie z prawem. Jej gwarantem jest nadzór administracji rządowej. Wojewoda ma obowiązek zbadania legalności aktu prawa miejscowego w całości i działa z mocy urzędu, a nie na wniosek osób trzecich. W rozstrzygnięciu musi podać uzasadnienie.
Udział zakwestionowanych uchwał w podjętych ogółem wydaje się niewielki, ale ich liczba nie maleje. Z niepełnych danych (na pytanie „Rz" w tej sprawie odpowiedziało 14 urzędów wojewódzkich) wynika, że w 2010 r. uchylonych zostało około 4 tys. uchwał, z czego do sądu wojewodowie zaskarżyli ponad 100. Rady wniosły około 70 skarg na rozstrzygnięcia wojewody. Tak np. w woj. małopolskim zapadło w 2010 r. prawie 18,4 tys. uchwał, z czego wojewoda uchylił 158, a zaskarżył do sądu 23. Na Mazowszu wojewoda uchylił 132 uchwały na 24 647 podjętych. Do sądu zaskarżył 12.

Źródło: Rzeczpospolita