Opinia została przygotowana na wniosek Stanisława Trociuka, zastępcy Rzecznika Praw Obywatelskich.
- Naczelna Rada Adwokacka w pełni podziela opinię Rzecznika Praw Obywatelskich, iż na gruncie procedury karnej brak jest skutecznych instrumentów w zakresie realnego zapewnienia zatrzymanemu prawa do pomocy prawnej z urzędu, w ramach realizacji uprawnień przyznanych w art. 245 § 1 k.p.k. – czytamy w opinii. Adwokaci uważają, że obecna praktyka zapewnienia zatrzymanemu niezwłocznego kontaktu z adwokatem z urzędu wymaga pilnej zmiany.
Zdaniem NRA niezbędne jest stworzenie kompleksowego systemu dostępu do pomocy prawnej z urzędu, gwarantującego także realizację prawa do obrony. Warte rozważenia w tym zakresie jest rozwiązanie praktykowane w Anglii i Walii. – Obowiązuje tam instytucja tzw. dyżurnego solicitora – adwokata, z którym każdy zatrzymany może nawiązać kontakt chociażby telefoniczny i niezwłocznie uzyskać poradę prawną. Jeśli zaś sama rozmowa telefoniczna okaże się niewystarczająca dla zatrzymanego, ów dyżurny prawnik zobowiązany jest do niezwłocznego stawienia się w jednostce Policji, w której znajduje się zatrzymany i udzielenia mu bezpośredniej i osobistej pomocy prawnej w miejscu przeprowadzanych czynności – wyjaśniają adwokaci.
W piśmie z 28 marca 2013 r., Stanisław Trociuk informuje, że 15 stycznia 2013 r. RPO zgłosił się do ministra sprawiedliwości z wnioskiem o ustosunkowanie się do omawianej problematyki. W odpowiedzi z 8 lutego 2013 r., minister stwierdził, że w jego ocenie brak jest dostatecznych podstaw do przyjęcia, że w systemie prawa karnego procesowego, osoba zatrzymana w trybie art. 244 kpk pozbawiona jest dostępu do pomocy prawnej świadczonej z urzędu, bądź też nie może ona efektywnie skorzystać z przysługujących jej uprawnień. Ponadto, Stanisław Trociuk, oznajmił, że stanowisko NRA w tym przedmiocie będzie stanowiło „asumpt do podjęcia ewentualnych, dalszych działań w tej sprawie”.
NRA: trzeba uregulować prawo zatrzymanego do obrony
Prawo do pomocy prawnej z urzędu nie jest w Polsce odpowiednio uregulowane - stwierdza Naczelna Rada Adwokacka, którta przygotowała opinię na temat dostępu osoby zatrzymanej przed przedstawieniem jej zarzutów do pomocy adwokata.