Jak zauważa resort spraw wewnetrznych, policja od 1 lipca będzie miała większe uprawnienia do samodzielnego wykonywania czynności procesowych w powierzonych jej śledztwach. Rozwiązania prawne wprowadzone do Kodeksu postępowania karnego, zakładają wzmocnienie kontradyktoryjnego modelu procesu karnego. Jest on oparty na ścieraniu się stron procesowych, mających zapewnione gwarancje oraz jednakową pozycję w toczącym się postępowaniu.
Czytaj: Kontradyktoryjny proces wyzwaniem dla prokuratorów>>>
Kontradyktoryjność procesu atywizuje strony
Nowy model kontradyktoryjności aktywizuje strony procesowe, które będą przeprowadzały zawnioskowane przez siebie dowody. W postępowaniu przed bezstronnym sądem strony są równe i przedstawiają dowody w ich własnym interesie. Sąd, jako bezstronny arbiter, powinien zachować daleko idącą bierność w zakresie przeprowadzania dowodów. Będzie mógł on przeprowadzić dowód dopuszczony na wniosek strony tylko wówczas, gdy strona ta nie stawiła się na rozprawę i tylko w zakresie sformułowanej przez nią tezy dowodowej lub w wyjątkowych wypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami.
Podobnie, jedynie w drodze wyjątku, sąd będzie mógł dopuścić i przeprowadzić dowód z urzędu. W ten sposób, z sądu zostanie zdjęty obowiązek wyjaśniania okoliczności zdarzenia i zasadności oskarżenia. Ciężar obrony tezy o winie lub niewinności oskarżonego ma spocząć na stronach procesowych.
- Dlatego też kontradyktoryjność postępowania sądowego w pewnym zakresie będzie determinować postępowanie przygotowawcze i wpływać na jego kierunki - czytamy w materiale opublikowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnetrznych.
Większe zadania policji
Policja będzie teraz bardziej koncentrować się na zbieraniu dowodów dla prokuratora, by on - jako oskarżyciel publiczny - mógł przygotować akt oskarżenia. To prokurator, w porozumieniu z prowadzącym postępowanie, będzie decydował o ograniczeniu zakresu postępowania przygotowawczego do dowodów, które dadzą podstawę do weryfikacji, tego czy określony czyn będący przedmiotem procesu jest przestępstwem, oraz o zebraniu podstawowych dowodów, które pozwolą na skierowanie aktu oskarżenia.
W zakresie dowodów mniej istotnych, możliwe będzie ich przeprowadzenie dopiero na etapie postępowania sądowego. Takie rozwiązanie ma służyć koncentracji materiału dowodowego w sali sądowej i uniknięciu powielania czynności dowodowych z postępowania przygotowawczego.
Przeszkolono już prawie 33 tys. policjantów
Jak informuje MSW, aby zapewnić koordynację przygotowań związanych z wdrażaniem zmian wynikających z nowej procedury karnej, komendant główny w kwietniu 2014 r. powołał zespół ds. monitorowania i wdrażania w policji zmian w procedurze karnej.
Podstawowym zadaniem zespołu było przygotowanie całej formacji do wdrożenia nowych przepisów oraz przygotowanie i przeprowadzenie szkoleń z zakresu zmian w Kodeksie postępowania karnego.
Jak czytamy w komunikacie resortu, przygotowano analizę niezbędnych potrzeb szkoleniowych wśród policjantów pionu kryminalnego oraz pionu prewencji. W ramach zgłoszonego zapotrzebowania w skali całego kraju zaplanowano przeszkolenie 26 tys. 154 funkcjonariuszy. Z tego 16 tys. 621 to policjanci prowadzący postępowania przygotowawcze oraz realizujący czynności procesowe pionu kryminalnego oraz 9 tys. 533 policjantów wykonujących czynności procesowe w pionie prewencji.
Z informacji resortu wynika, że założenia zostały zrealizowane ponad limit, gdyż przeszkolono łącznie 32 tys. 664 policjantów (o 25 proc. więcej niż pierwotnie zakładano).
Dla potrzeb szkoleniowych opracowano program warsztatów z zakresu zmian w kpk. Program warsztatów przekazano do komend wojewódzkich, szkół policyjnych oraz zamieszczono na stronie internetowej Komendy Głównej Policji. Opracowano także materiały dydaktyczne dla funkcjonariuszy m.in. podręcznik pt. Zmiany w procedurze karnej. Publikacja ta została przekazana do wszystkich garnizonów i szkół policyjnych.
Dodatkowo przygotowano materiał dydaktyczny dla policjantów pełniących służbę w prewencji i ruchu drogowym, pt. Wybrane zagadnienia z zakresu zmian w procedurze karnej dla Policjantów Prewencji i Ruchu Drogowego.
