MS: to co robimy nie jest „cichą amnestią”

Nie będzie cichej amnestii tak Ministerstwo Sprawiedliwości zareagowało na artykuł z Rzeczpospolitej sugerujący, że tłok w więzieniach zostanie rozładowany poprzez zwolnienie z nich części skazanych. Tezy zawarte w przytoczonym artykule są nieprawdziwe, a posługiwanie się przez autorkę publikacji w tytule oraz w treści artykułu pojęciem amnestia jest oczywistym wprowadzaniem czytelników w błąd można przeczytać w opublikowanym 12 marca br. oświadczeniu resortu. Jego autorzy przyznają jednak, że pewne decyzje mające na celu rozładowanie przeludnienia w zakładach karnych zostały wydane.

Odnosząc się do opublikowanego tego dnia artykułu pt. „Idzie cicha amnestia”, autorstwa red. Agaty Łukaszewicz, Wydział Informacji Ministerstwa Sprawiedliwości pisze, że absolutnie należy wykluczyć utożsamianie czy też wiązanie regulacji zawartych w art. 110 kodeksu karnego wykonawczego (obowiązującego od dnia 6 grudnia 2009 r.) oraz wydanego na jego podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie trybu postępowania właściwych organów w wypadku, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów z pojęciem amnestii pod jakąkolwiek postacią, tym bardziej „cichą” czy „ukrytą”.

Przede wszystkim – czytamy w komunikacie -  wskazane regulacje prawne nie dają żadnych podstaw do złagodzenia czy też darowania orzeczonych kar pozbawienia wolności. Wszystkie wyroki, w których orzeczono karę pozbawienia wolności zostaną wykonane w wymiarze takim w jakim tę karę orzeczono. Brak jest podstaw do modyfikacji wymiaru orzeczonych kar pozbawienia wolności. Całkowicie nieuzasadnionym jest dopatrywanie się podstaw prawnych takiego zabiegu w przytoczonych powyżej przepisach. Wskazane regulacje prawne nie dają podstawy do zwolnienia kogokolwiek z jednostki penitencjarnej, nie regulują bowiem takiej sytuacji.

Zdaniem autorów dokumentu, nieuprawnionym jest ponadto wskazywanie w przytoczonym artykule jakoby osoby odbywające karę pozbawienia wolności w wymiarze do 3 lat pozbawienia wolności mogą „liczyć na przerwę w odbywaniu kary lub jej warunkowe zawieszenie wykonania”.Trudno jest nawet odnieść się do tej informacji albowiem nie istnieją przepisy prawa umożliwiające warunkowe zawieszenie wykonania kary lub przerwę w karze na podstawie stwierdzenia zjawiska przeludnienia w jednostkach penitencjarnych w skali kraju.
Z oświadczenia resortu dowiadujemy się, że jednak pewne działania wynikające z przeludnienia w zakładach karnych zostały podjęte. - W lutym 2010 r. w związku z informacjami uzyskanymi od Dyrektora Generalnego Centralnego Zarządu Służby Więziennej Minister Sprawiedliwości zrealizował obowiązki wynikające z przytoczonego Rozporządzenia. W trybie par.2 pkt 3 przekazano stosowne informacje Ministrowi Spraw Wewnętrznych oraz Ministrowi Obrony Narodowej, a także prezesom sądów apelacyjnych i wojskowych sądów okręgowych, prokuratorom apelacyjnym i wojskowym prokuratorom okręgowym. Wskazane podmioty mają obowiązek podjęcia określonych prawem działań – pisze Wydział Informacji. I dodaje, że ewentualne dalsze działania organizacyjne zostaną podjęte m.in. przez prezesów sądów.
- Decyzje w przedmiocie ewentualnego odroczenia wykonania kary może podejmować tylko niezawisły sąd w toku postępowania wykonawczego. Taka decyzja nie oznacza, że kara nie będzie podlegała wykonaniu. Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności dotyczy tylko kary, która nie jest wykonywana i stanowi wyjątek od zasady niezwłocznego jej wykonania, czyli niejako odsuwa w czasie wykonanie kary, która i tak będzie podlegała wykonaniu i to w orzeczonym wymiarze. Możliwość odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności z powodu przeludnienia była także przewidziana w przepisach obowiązujących przed 6 grudnia 2009 r., dlatego nie stanowi co do zasady novum legislacyjnego – czytamy w dokumencie.
Można się niego dowiedzieć także, że minimalizacja opisywanego w artykule przeludnienia jednostek penitencjarnych pozostaje w szczególnym zainteresowaniu Ministerstwa Sprawiedliwości, które stale monitoruje ten problem. Zarządzeniem z 6 listopada 2009 r. Minister Sprawiedliwości powołał Zespół do spraw opracowania zasad polityki karnej w związku z przeludnieniem jednostek penitencjarnych.
Przedmiot pracy Zespołu zgodnie z zarządzeniem stanowiły :
1) analiza stanu i tendencji w polityce karnej państwa w kontekście przeludnienia jednostek penitencjarnych, przy uwzględnieniu danych statystycznych,
2) wypracowanie zasad i form kreowania i koordynowania polityki karnej przez Ministerstwo Sprawiedliwości i Prokuraturę Krajową, prowadzącej do istotnego zmniejszenia przeludnienia jednostek penitencjarnych, przy uwzględnieniu wysokiej skuteczności walki z przestępczością i wysokiej efektywności wykonywania orzeczonych kar i środków karnych, z wykorzystaniem możliwych oddziaływań dla zapewnienia spójności w orzecznictwie, w szczególności z uwzględnieniem aktywnej polityki oskarżyciela publicznego.
Rekomendacje Zespołu pismem z dnia 12 stycznia 2010 r. zostały przedstawione Ministrowi Sprawiedliwości i są aktualnie przedmiotem analizy.