Jak wynika z uzasadnienia, głównymi celami proponowanej interwencji legislacyjnej jest zwiększenie efektywności naboru do kuratorskiej służby sądowej oraz poprawa funkcjonowania i organizacji kuratorskiej służby sądowej. Przypomnijmy, że poprzednia duża nowelizacja ustawy o kuratorach sądowych weszła w życie 5 kwietnia 2023 r. Budziła sporo emocji w środowisku kuratorów, bo z jednej strony wprowadziła rozwiązania, o które kuratorzy walczyli - jak uregulowanie ryczałtu na pokrycie zwiększonych kosztów dojazdów, z drugiej osłabiła rolę samego kuratorskiego samorządu. Wątpliwości z nią związane były na tyle duże, że Krajowa Rada Kuratorów apelowała, by prezydent jej nie podpisywał.

Czytaj: Zmiany dla kuratorów sądowych wchodzą w życie>>

Po pierwsze nabór

Tym razem zmiany dotyczą kilku obszarów. Po pierwsze, MS proponuje modyfikację art. 5 ust. 2 u.k.s., która pozwoli ministrowi na zwolnienie, na wniosek prezesa sądu okręgowego, aplikanta kuratorskiego z pozostałej do odbycia części aplikacji kuratorskiej, bez jednoczesnego zwolnienia ze złożenia egzaminu kuratorskiego. Zgodnie z obowiązującym brzmieniem art. 5 ust. 2 u.k.s. minister, na wniosek prezesa sądu okręgowego, może, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, zwolnić aplikanta kuratorskiego z pozostałej do odbycia części aplikacji kuratorskiej i złożenia egzaminu kuratorskiego. Problem tkwi w tym - jak wynika z uzasadnienia - że ustawodawca zastosował koniunkcję przez użycie spójnika „i", co oznacza, że minister może zwolnić aplikanta kuratorskiego z pozostałej do odbycia części aplikacji kuratorskiej i jednocześnie zwolnić ze złożenia egzaminu kuratorskiego.

- Tymczasem praktyka wskazuje na potrzebę przyznania ministrowi sprawiedliwości również prawa do zwolnienia aplikanta kuratorskiego jedynie z pozostałej do odbycia części aplikacji kuratorskiej, umożliwiając aplikantowi, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, wcześniejsze przystąpienie do egzaminu kuratorskiego. Przyjęcie tego rozwiązania zwiększy efektywność naboru do kuratorskiej służby sądowej - wskazano.

Po zmianach minister będzie mógł zwolnić aplikanta z pozostałej do odbycia części aplikacji kuratorskiej, przy czym aplikant ten będzie musiał przystąpić do egzaminu kuratorskiego. Zmieni się też art. 80 ust. 1a u.k.s. - tak by uwzględniał tę sytuację. Z obowiązującego brzmienia tego przepisu wynika bowiem, że aplikant przystępuje do egzaminu kuratorskiego w pierwszym możliwym terminie po odbyciu aplikacji kuratorskiej. Projekt zakłada dopisanie: „albo w pierwszym możliwym terminie po uzyskaniu zwolnienia z pozostałej do odbycia części aplikacji kuratorskiej".

 

Dodatek specjalny „za" a nie „na czas"

Zmieni się też brzmienie art. 14 ust. 4 u.k.s. w ten sposób, że przyimek „na" w wyrażeniu przyimkowym „na czas" zostanie zastąpiony przyimkiem „za" oraz wyraz „wykonywanie" na „wykonywania". - Pierwsza ze zmian w tym przepisie wiąże się z koniecznością usunięcia pojawiających się wątpliwości interpretacyjnych związanych z tym, czy dodatek specjalny może być przyznany przed faktycznym wykonaniem obowiązków służbowych lub innych czynności poza zwykłym zakresem obowiązków, o których mowa w tym przepisie, czy też warunkiem przyznania tego dodatku jest upływ okresu, za który ten dodatek miałby być przyznany. W związku z tym istnieje konieczność precyzyjnego wskazania na poziomie u.k.s., że dodatek specjalny przyznaje się za czas określony, a więc warunkiem jego przyznania jest upływ okresu, za który ten dodatek może być przyznany - wskazano. 

Czytaj w LEX: Ustanowienie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu >>>

Czytaj: Posłowie poprawiają nowelę o kuratorach sądowych, ale nie do końca tak jakby kuratorzy chcieli >>

Druga zmiana w brzmieniu art. 14 ust. 4 u.k.s., polegająca na zastąpieniu wyrazu „wykonywanie" wyrazem „wykonywania", ma z kolei - jak uzasadnia MS - usunąć błąd językowy. 

- Przepis art. 14 ust. 4 u.k.s. wprowadza dwie odrębne przesłanki dające możliwość przyznania kuratorowi zawodowemu dodatku specjalnego. Pierwszą z nich jest okresowe zwiększenie zakresu obowiązków służbowych, którego przykładem wymienionym przez ustawodawcę jest zastępowanie osoby długotrwale nieobecnej w pracy. Natomiast drugą przesłanką jest wykonywanie innych czynności poza zwykłym zakresem obowiązków. W tym przepisie rzeczownik »wykonywanie« zamiast w dopełniaczu został użyty w bierniku - podsumowano.

O mnożniki zadba minister

Kolejną kwestią jest wskazanie w art. 14 ust. 7 u.k.s., że to minister, nie Rada Ministrów, będzie odpowiedzialny za wydanie rozporządzenia określającego mnożniki wynagrodzenia zasadniczego kuratorów zawodowych i aplikantów kuratorskich, stawki dodatku funkcyjnego i patronackiego oraz szczegółowe warunki przyznawania dodatku patronackiego i dodatku specjalnego.

- Zdaniem projektodawcy zagadnienia, o których mowa w tym przepisie, nie mają charakteru horyzontalnego, uzasadniającego kompetencję Rady Ministrów w tym zakresie. Zmiana organu wydającego upoważnienie na ministra skróci znacznie czas trwania procesu legislacyjnego, np. w sytuacji podjęcia decyzji o podwyższeniu wynagrodzeń kuratorskich - uzasadniono.

Do komisji egzaminacyjnej kurator zawodowy

Kolejna kwestia dotyczy zmiany brzmienia art. 46 ust. 1 pkt 10 u.k.s., co ma polegać na zastąpieniu wyrazów „przedstawiciela Krajowej Rady Kuratorów" wyrazami „kuratora zawodowego", ma charakter dostosowujący, wiąże się bowiem bezpośrednio z projektowaną zmianą brzmienia art. 79 ust. 1 pkt 2 u.k.s. 

- Zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 2 u.k.s. komisja egzaminacyjna składa się z czterech członków, w tym co najmniej jednego przedstawiciela ministra sprawiedliwości oraz co najmniej jednego przedstawiciela Krajowej Rady Kuratorów. Wskazywanie przedstawiciela Krajowej Rady Kuratorów do komisji egzaminacyjnej należy do zadań Krajowej Rady Kuratorów i wynika z art. 46 ust. 1 pkt 10 u.k.s. Powstaje jednak wątpliwość, kto może być takim przedstawicielem i czy musi to być kurator zawodowy. Projektowany art. 79 ust. 1 pkt 2 u.k.s. jednoznacznie to rozstrzyga, wskazując, że komisja egzaminacyjna składa się z co najmniej jednego kuratora zawodowego będącego delegatem do Krajowej Rady Kuratorów - wyjaśniono.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.