Opinia Konfederacji Lewiatan w sprawie prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy jest negatywna.
Niekorzystne skutki
Zdaniem ekspertów brakuje w tym projekcie odpowiedniego mechanizmu motywacyjnego po stronie kredytobiorców, zachęcającego do przewalutowania swojego zobowiązania, przy jednoczesnym stałym obciążeniu banków. Prowadzić to będzie do nieodwracalnych, niekorzystnych skutków nie tylko dla pewności systemu, ale w sposób oczywisty będzie także osłabiać konkurencję rynkową, co zdecydowanie będzie miało skutek antykonsumencki.
Wydaje się, że przedstawione propozycje, w szczególności w części odnoszącej się do utworzenia i zasad funkcjonowania tzw. Funduszu Restrukturyzacyjnego, mogą prowadzić do niesprawiedliwego rozłożenia ciężarów i nierównowagi partycypacji poszczególnych podmiotów sektora bankowego. Eksperci z Lewiatana wskazują również na brak ustawowego powiązania funduszu z poziomami przypisywanych bankom ryzyk regulacyjnych.
Nierówne traktowanie banków
W opinii Konfederacji, zasady ustawowe powinny zostać skonstruowane w taki sposób, aby pozwalały uwzględnić także potrzeby banków, zapewniając tym samym równomierność i sprawiedliwy sposób alokowania korzyści, obniżając w sposób proporcjonalny poziomy ryzyka każdego z banków, a nie tylko niektórych. Przeciwne podejście narażone jest na zarzut niekonstytucyjności w wyniku nierównego traktowania uczestników obrotu gospodarczego (vide: art. 32 Konstytucji RP, w którym zawarta jest zasada równości wszystkich wobec prawa oraz zasada równego traktowania przez władze publiczne. Tym bardziej, że rozwiązania projektu w żaden sposób nie tworzą jakiegokolwiek instrumentarium dla banków, umożliwiającego im pozyskanie narzędzi wpływu na wolę kredytobiorców celem skłonienia ich do restrukturyzacji. Tym samym, banki finansując fundusz służący restrukturyzacji, pozbawione są jakichkolwiek mechanizmów, które pozwalałyby zachęcić kredytobiorców do restrukturyzacji.
Naruszone prawo własności
Projekt może budzić również poważne wątpliwości co do zgodności z Konstytucją w kontekście brzmienia art. 64 Konstytucji RP, ustanawiającego równą dla wszystkich prawną ochronę prawa własności. Wskutek nierównego i niesprawiedliwego traktowania poszczególnych banków, własność akcjonariuszy jednej grupy banków podlegałaby, wskutek uregulowań proponowanych w projekcie, gorszemu traktowaniu w porównaniu z własnością akcjonariuszy innych banków (mogących skorzystać ze środków funduszu adekwatnie do poziomu własnych wpłat do funduszu).
Projekt budzi również wątpliwości z punktu widzenia międzynarodowych umów o ochronie wzajemnych inwestycji oraz norm niedopuszczalnej pomocy publicznej państwa członkowskiego UE.