Rząd projekt uzasadniał tym, że celem wykonania wyroków Trybunału jest wypłacenie słusznego zadośćuczynienia zasądzonego przez ETPCz. Tymczasem - jak wskazywał -  najdłużej czekającym wyrokiem Trybunału jest aborcyjny wyrok w sprawie Alicji Tysiąc, który czeka na wykonanie od 2007 roku.

Rozwiązaniem ma być skuteczny krajowy mechanizm koordynacji wykonywania wyroków. Rolą tego mechanizmu będzie:

  • eliminacja występującego obecnie problemu braku wystarczającej wiedzy organów i podmiotów wykonujących zadania publiczne, które są właściwe do podjęcia działań celem wykonania orzeczenia ETPCz, na temat sposobu postępowania po wydaniu wyroku ETPCz i ich obowiązków w procesie wykonywania;
  • rozwiązanie kwestii braku skutecznych narzędzi po stronie organu koordynującego wykonywanie wyroków (minister właściwy do spraw zagranicznych) do wskazania organu właściwego do podjęcia działań celem wykonania wyroku, możliwych sposobów, narzędzi i terminów jego wykonania;
  • wprowadzenie zobowiązania do współdziałania podmiotów wykonujących zadania publiczne w zakresie wykonywania orzeczeń ETPCz;
  • uregulowanie procesu wypłaty słusznego zadośćuczynienia;
  • zmniejszenie liczby skarg powtarzalnych komunikowanych przez ETPCz (tj. notyfikowanych Rządowi przez ETPCz celem ustosunkowania się do wskazanych zarzutów podniesionych w skardze) w sprawach przeciwko Polsce.

Czytaj: Szybsze zadośćuczynienia po wyrokach Trybunału w Strasburgu>>

KRS - projekt sprzeczny z Konstytucją 

W ocenie KRS projekt ustawy zakłada zobowiązanie wszystkich organów państwa do wykonania orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a tym samym jest sprzeczny:

  • z art. 178 ust. 1 Konstytucji, w zakresie w którym wymusza podległość sędziów orzeczeniom ETPCz, stosowanie ich w praktyce orzeczniczej, w sytuacji gdy sędziowie podlegają wyłącznie Konstytucji i ustawom;
  • z art. 195 ust. 1 Konstytucji, w zakresie w którym wymusza podległość sędziów Trybunału Konstytucyjnego orzeczeniom ETPCz, stosowanie ich w praktyce orzeczniczej, w sytuacji gdy sędziowie ci podlegają wyłącznie Konstytucji;
  • z art. 199 ust. 3 Konstytucji, w zakresie w którym wymusza podległość członków pełniących funkcję sędziów Trybunału Stanu orzeczeniom ETPCz, stosowanie ich w praktyce orzeczniczej, w sytuacji gdy sędziowie ci podlegają wyłącznie Konstytucji i ustawom;
  • z art. 31 ust. 3 Konstytucji w zakresie w którym wykonywanie orzeczeń ETPCz przez organy władzy wykonawczej, sądy i trybunały wprowadza ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, a które to ograniczenia mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób, nie zaś w wykonaniu orzeczeń ETPCz;
  • z art. 87 ust. 1 Konstytucji, w zakresie w którym zobowiązuje organy państwa do stosowania tzw. wyroków pilotażowych ETPCz, w sytuacji gdy z ratyfikowanej umowy międzynarodowej nie wynika uprawnienie EPTCz do wydania wyroków pilotażowych i zobowiązywania Rzeczypospolitej Polskiej do zmiany prawa na podstawie wyroków pilotażowych;
  • z art. 87 ust. 1 Konstytucji, w zakresie w którym nadaje orzeczeniom ETPCz rangę jednego ze źródeł prawa, w sytuacji gdy katalog źródeł prawa w Konstytucji jest zamknięty;
  • z art. 190 ust. 1 Konstytucji, w zakresie w którym nadaje orzeczeniom ETPCz rangę orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, wprowadzając moc powszechnie obowiązującą i ostateczny charakter orzeczeń ETPCz w polskim systemie prawa;
  • z art. 190 ust. 1 Konstytucji, w zakresie w którym nakazuje stosować orzeczenia ETPCz sprzeczne z powszechnie obowiązującymi i ostatecznymi orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego;
  • z art. 8 Konstytucji, w zakresie którym nakazuje stosować orzeczenia ETPCz, naruszając zasadę nadrzędności Konstytucji;
  • z art. 90 ust. 1 Konstytucji, w zakresie w którym przyjmuje kompetencje ETPCz do rozstrzygania kwestii ustroju sądów polskich i innych kwestii nieprzekazanych na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej organizacji międzynarodowej;
  • z art. 104 ust. 1 Konstytucji (art. 104 ust. 1 w zw. z art. 108 Konstytucji w odniesieniu do senatorów), w zakresie w którym przyjmuje związanie posłów (senatorów) obowiązkiem wykonania orzeczeń ETPCz, traktowanymi jako instrukcje dla posłów w zakresie zmiany prawa (naruszenie mandatu wolnego);
  • z art. 144 ust. 3 Konstytucji, w zakresie w którym wymusza podległość Prezydenta RP orzeczeniom ETPCz, w sytuacji w której realizacji prerogatyw przez Prezydenta np. prawa łaski nie podlega kontroli żadnego organu, w tym także kontroli sądowej;
  • z art. 7 Konstytucji, w zakresie w którym zobowiązuje organy państwa do naruszenia zasady legalizmu przez zmianę praktyki znajdującej podstawę w obowiązującym prawie oraz z zakresie w jakim narusza zasadę określoności przez brak w art. 7 pkt 2 projektu ustawy jakiegokolwiek określenia kierunku proponowanych zmian;
  • z art. 2 Konstytucji, poprzez naruszenie zasady poprawnej legislacji tj. przez wielokrotne posługiwanie się zwrotem „może” – w art. 7, art. 10 ust 2, art. 11, art. 21 ust 2 projektu ustawy;
  • z art. 173 Konstytucji - art. 12 projektu ustawy, który nakłada na organy i podmioty obowiązek dostarczenia informacji z akt jest sprzeczny z art. 173 Konstytucji RP z uwagi na podporządkowanie w tym zakresie sądów i Trybunałów Ministrowi Spraw Zagranicznych;
  • z art. 2 Konstytucji - art. 12 projektu ustawy jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP tj. z zasadą określoności. Z treści art. 12 projektu ustawy nie wynika, jaki podmiot będzie ustalał granice informacji i udzielenia pomocy. Brak doprecyzowania pojęcia „podmiotu”, wobec którego został skierowany obowiązek może prowadzić do nałożenia go wobec podmiotów, niebędące podmiotami publicznym. W porównaniu z treścią art. 1 i art. 4 projektu ustawy, w treści art. 12 projektu ustawy pojęcie „podmiotu” ma szersze znaczenie.