Inicjatywa stanowi część działań Komisji na rzecz zwiększenia zaufania konsumentów w ramach Europejskiego programu na rzecz konsumentów. Dokonując zakupów w internecie w obrębie UE, konsumenci mają 16-krotnie większy wybór produktów, ale 60 % konsumentów nadal nie korzysta z tych możliwości. W rezultacie konsumenci nie korzystają w pełni z szerokiego wyboru i niższych cen dostępnych na jednolitym rynku. Poprawa zaufania konsumentów poprzez lepsze egzekwowanie przepisów może być istotnym impulsem dla wzrostu gospodarczego w Europie. Badania dowodzą, że coraz więcej konsumentów jest zainteresowanych zakupami transgranicznymi. Są oni skłonni wydać więcej na tego rodzaju zakupy niż w 2006 r., kiedy nie obowiązywały jeszcze przepisy unijne.
"Wydatki konsumenckie stanowią 56 % unijnego PKB, natomiast brak zaufania konsumentów dokonujących zakupów w innych państwach członkowskich UE oznacza, że wciąż nie wykorzystujemy w pełni potencjału jednolitego rynku" - powiedziała wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości. "Dysponujemy odpowiednimi przepisami chroniącymi konsumentów, ale musimy zagwarantować, że są one lepiej egzekwowane, szczególnie w obrocie transgranicznym. Chciałabym, aby stosowana była zasada "zero tolerancji" wobec nieuczciwych podmiotów gospodarczych, tak aby konsumenci dokładnie wiedzieli, co kupują, oraz by nie zostali oszukani. Oznacza to również spójne podejścia do egzekwowania tych samych przepisów."
Dzięki dyrektywie dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych, krajowym organom ochrony konsumentów udało się ograniczyć szeroką skalę tego rodzaju praktyk, takich jak dostarczanie konsumentom nieprawdziwych informacji lub stosowanie agresywnych technik, by wpływać na dokonywane przez nich wybory. Poprzez zastąpienie 27 różnych systemów krajowych jednym zbiorem przepisów, dyrektywa przyczyniła się do uproszczenia przepisów dotyczących nieuczciwych praktyk handlowych, ułatwiając konsumentom poznanie przysługujących im praw, niezależnie od tego gdzie w UE dokonują zakupów. Jednak zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy nadal nie mają pewności co do sposobu egzekwowania tych przepisów przez różne krajowe organy wykonawcze.
W 2010 r. czterech na pięciu konsumentów unijnych dokonujących zakupów w internecie (81 %) korzystało z serwisów internetowych umożliwiających porównywanie cen. Tego typu narzędzia mogą jednak zwiększyć zaufanie konsumentów tylko wtedy, gdy podają przejrzyste i rzetelne informacje, co niestety nie zawsze ma miejsce. Wiele podmiotów zgłaszało problemy dotyczące porównywarek cenowych stron oferujących porównanie cen, szczególnie jeżeli chodzi o przejrzystość i kompletność podawanych informacji.
Co więcej, często wymiar transgraniczny mają powracające kwestie lub nowe praktyki handlowe, takie jak te obecne w internecie, co sprawia podobne trudności krajowym organom wykonawczym. Wymaga to bardziej spójnego podejścia do egzekwowania prawa.
Przykładem może być wiodące przedsiębiorstwo w dziedzinie urządzeń elektronicznych, które zostało ukarane grzywną przez krajowy organ wykonawczy za udzielanie konsumentom 2-letniej, odpłatnej gwarancji na swoje produkty, pomimo iż przepisy UE dają już konsumentom bezpłatne prawo do takiej usługi. Mając na uwadze, że podobne obawy wystąpiły w innych państwach członkowskich, wiceprzewodnicząca Viviane Reding skierowała pismo do wszystkich ministrów ds. konsumentów, aby zwrócić ich uwagę na tę sprawę i poznać szczegóły wdrożenia przepisów na szczeblu krajowym. Otrzymane odpowiedzi wskazują na brak spójności w interpretacji i egzekwowaniu dyrektywy przez władze krajowe.
Komisja będzie zatem dążyć do tego, by odgrywać większą rolę we wzmacnianiu współpracy między krajowymi organami wykonawczymi poprzez:
– zwiększenie skuteczności europejskiej sieci ochrony konsumentów oraz dalsze propagowanie skoordynowanych działań w zakresie egzekwowania prawa ;
– pomoc państwom członkowskim w skutecznym stosowaniu dyrektywy dzięki wytycznym oraz wymianie najlepszych praktyk;
– opracowanie wskaźników egzekwowania prawa w celu wykrycia braków i uchybień, które wymagają dalszych działań dochodzeniowych lub naprawczych;
– zapewnienie regularnych warsztatów tematycznych z udziałem krajowych organów wykonawczych i organizowanie szkoleń dla tych organów oraz organów wymiaru sprawiedliwości.
Do głównych sektorów, w których konsumenci nadal nie wykorzystują możliwości i które wymagają intensywniejszych działań, należą sektory podróży i transportu, sektor telekomunikacyjny, usługi finansowe oraz rynek nieruchomości. Ponadto organy wykonawcze muszą się bliżej przyjrzeć twierdzeniom dotyczącym ekologiczności stosowanym przez detalistów, które są często bardzo ogólnikowe, niejasne i nie zawsze stosowane w sposób odpowiedzialny.
Źródło: www.europa.eu/rapid,