Wymagania co do optymalnego modelu kandydata są oczywiście różne w zależności od rodzaju firmy prawniczej oraz profilu stanowiska. Nie mniej jednak można wyróżnić w tym zakresie pewien zespół głównych cech składających się na optymalny profil zawodowy pożądany przez pracodawców. Jego znajmość ułatwia kierowanie rozwojem swojej kariery.

Podstawą do pracy w kancelarii prawnej są oczywiście studia prawnicze. W obecnym kształcie systemu szkolnictwa wyższego istnieje wiele uczelni oferujących edukację na kierunku prawo. Należy zwrócić jednak uwagę, że w wielu z nich poziom kształcenia jest dużo niższy niż w czołowych ośrodkach akademickich w Polsce. W tym zakresie prym wiodą wydziały prawa od lat przodujące w różnego rodzaju rankingach i zestawieniach m.in. wydziały prawa Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego czy Uniwersytetu Wrocławskiego. Dla przyszłego prawnika podstawowe znaczenie ma więc wybór odpowiedniej uczelni. Pracodawcy zwracają na to dużą uwagę, w szczególności przy rekrutacjach na stanowiska młodszych prawników, gdzie kandydaci nie posiadają znaczącego doświadczenia zawodowego.

Obecnie duża część kancelarii prawnych działających w Polsce świadczy swoje usługi na rzecz podmiotów zagranicznych, w związku z czym istotne znaczenie w kontekście edukacji prawniczej ma bardzo dobra znajomość języka angielskiego, również w zakresie specjalistycznego słownictwa prawniczego. W związku z powyższym dobrze widziane, nie tylko przez międzynarodowe firmy prawnicze, ale również przez większość polskich kancelarii, jest uczestnictwo już na studiach w szkołach prawa brytyjskiego lub amerykańskiego działających przy ośrodkach akademickich w Polsce. Warto też brać udział w wymianach naukowych, w ramach których oferowana jest możliwość rocznych lub półrocznych studiów na wydziałach prawa zagranicznych uniwersytetów. Wskazane aktywności nie tylko umożliwiają doskonalenie znajomości języka, ale również pozwalają nabyć wiedzę o anglosaskich oraz kontynentalnych instytucjach prawnych, co ma istotne znaczenie w kontekście późniejszej obsługi prawnej transakcji o wymiarze międzynarodowym.

Status aplikanta i później radcy prawnego czy adwokata jest nadal kluczowy przy rekrutacjach prowadzonych przez zdecydowaną większość kancelarii prawnych działających w Polsce. Jednak w niektórych obszarach doradztwa prawnego (np. obszar transakcji giełdowych czy prawa papierów wartościowych) istnieje możliwość, w szczególności w międzynarodowych firmach prawniczych, udanej kariery zawodowej prawnika bez konieczności odbycia aplikacji zawodowej,  co należy jednak traktować jako wyjątki potwierdzające regułę ogólną.

Większość pracodawców z branży usług prawnych uważa, że polski system kształcenia prawników daje głównie podstawę teoretyczną do pełnienia zawodu profesjonalnego doradcy prawnego (w odróżnieniu np. od systemów anglosaskich, gdzie prawo jest poznawane w dużym zakresie w oparciu o analizę poszczególnych sytuacji prawnych i faktycznych oraz że najważniejsze w pracy prawnika jest poznawanie praktycznych aspektów zawodu. Dlatego pracodawcy cenią młodych prawników, którzy zdobywają pierwsze doświadczenia zawodowe już na IV czy V roku studiów (głównie poprzez różnego rodzaju programy stażowe czy prace w charakterze asystenta prawnego). Doświadczenia konsultantów Antal International przy projektach rekrutacyjnych dla czołowych kancelarii prawnych wskazują, że kluczowe w tym zakresie jest zdobycie ogólnej, praktycznej wiedzy z różnych obszarów prawa. W szczególności istotne jest dobre przygotowanie cywilistyczne.
Na zdobycie takich umiejętności szanse daje praca przede wszystkim w kancelariach mniejszych i średniej wielkości, gdzie nie ma ścisłej specjalizacji i młody prawnik ma możliwość udziału w projektach z różnych dziedzin prawa.

Wzrost konkurencji na rynku usług prawnych oraz coraz większa liczba aplikantów oraz doradców z uprawnieniami powoduje, że kluczowe znaczenie na rynku pracy prawników z przynajmniej kilkuletnim doświadczeniem zawodowym ma specjalizacja w jednym lub kilku obszarach prawa.
Na tym etapie kariery niezwykle istotne jest stopniowe zwiększanie doświadczenia prawnika w ramach określonej dziedziny usług prawnych oraz zdobycie w środowisku zawodowym opinii eksperta w tej dziedzinie. Najbardziej pożądane przez pracodawców jest doświadczenie zawodowe w jednej z czołowych polskich lub międzynarodowych firm prawniczych, gdzie prawnicy mają szansę pracować przy najbardziej prestiżowych i wymagających projektach w oparciu o najwyższe standardy organizacyjne. Osoby z ugruntowaną praktyką zawodową w tych organizacjach są najczęściej poszukiwane przez kancelarie prawne. Zwraca się też uwagę, że na rynku usług prawnych szczególnie niezbyt dobrze widziane są zbyt częste zmiany pracy (optymalny okres pracy w jednej kancelarii to 2-3 lata). Wiąże się to z tym, że w przypadku usług świadczonych przez kancelarie prawne zaufanie do umiejętności pracowników ma bardzo istotne znaczenie i najbardziej odpowiedzialne zadania powierzane są osobom, których wiedza i umiejętności mogły zostać zweryfikowane w ramach wcześniejszej współpracy.

Bardzo istotnym elementem optymalnego profilu zawodowego prawnika jest również umiejętność nawiązywania dobrych relacji z klientem. Co do zasady dotyczy to osób, które są rekrutowane na wyższe stanowiska – starszego prawnika lub partnera, których zadania, oprócz pracy merytorycznej, obejmują także promocję i sprzedaż usług kancelarii poprzez bieżący kontakt z osobami decyzyjnymi w biznesie. Coraz więcej kancelarii zwraca jednak uwagę na te cechy również przy rekrutacji osób na pozostałe stanowiska prawnicze – przy wzroście rywalizacji na rynku istotne znaczenie ma umiejętność zbudowania i utrzymywania bardzo dobrych relacji z klientami na każdym poziomie współpracy.

W kontekście powyższych rozważań należy zwrócić uwagę, że wobec rosnącej konkurencji na rynku usług prawniczych wymagania w procesach rekrutacyjnych do czołowych kancelarii prawnych są coraz większe. Szansę na sukces mają ci prawnicy, którzy świadomie kierują swoją karierą w oparciu o osobiste predyspozycje oraz wiedzę o profilach zawodowych najbardziej pożądanych przez pracodawców. Z doświadczeń konsultantów Antal International wynika, że właśnie takie osoby z powodzeniem rywalizują w rekrutacjach do najbardziej renomowanych kancelarii prawnych działających w Polsce.

Autor: Mateusz Dziedzina, konsultant Antal International, specjalizujący się w rekrutacji do kancelarii prawnych