Dokument dostępny jest na stronie internetowej Urzędu. Wszyscy zainteresowani zapoznaniem się z projektem i zgłaszaniem swoich uwag mogą to zrobić do 5 czerwca na adres e-mail nowelizacja@uokik.gov.pl.
Jak podkreśla UOKiK, inspiracją do podjęcia prac nad nowelizacją przepisów antymonopolowych były doświadczenia z dotychczasowej współpracy Urzędu z podmiotami gospodarczymi w ramach prowadzonych postępowań antymonopolowych i analiz rynku a także obserwacja praktyki organów w innych krajach w ramach naszej aktywności na arenie międzynarodowej.
Podstawowe założenia nowelizacji ustawy mają na celu miedzy innymi urealnienie terminów rozpatrywania spraw z zakresu kontroli koncentracji. Obecnie, niezależnie od stopnia skomplikowania sprawy, postępowanie powinno zakończyć się w ciągu dwóch miesięcy (do tego czasu nie wlicza się oczekiwania na odpowiedzi przedsiębiorców).
Jak wynika z doświadczenia UOKiK oraz sygnałów płynących od przedsiębiorców, to za długo w przypadku mało skomplikowanych transakcji, natomiast zbyt krótko na rozpatrzenie skomplikowanych spraw. Dlatego zasadne jest wprowadzenie dwuetapowych postępowań. Transakcje niebudzące wątpliwości Urzędu, z punktu widzenia potencjalnego ograniczenia konkurencji, powinny zakończyć się w ciągu 30 dni. Bardziej złożone byłyby rozpatrywane w cztery miesiące. Dzięki temu przedsiębiorcy mieliby większą pewność odnośnie przewidywanego terminu wydania decyzji, a tym samym możliwość dostosowania do niego swoich planów biznesowych.
Nowym rozwiązaniem będzie również wprowadzenie tzw. competition concern. Oznacza to, że w trakcie prowadzonego postępowania – w sprawach skomplikowanych i takich, gdzie nie będzie możliwe wydanie zgody na transakcję – Urząd będzie informował przedsiębiorcę o zastrzeżeniach, jakie ma do danej transakcji. Dzięki temu, jeszcze w toku trwającego postępowania, poznają oni kierunek rozstrzygnięcia oraz możliwe rynkowe skutki połączenia zdiagnozowane przez Urząd. Będą więc mogli się do nich odnieść przed wydaniem decyzji przez organ.
Jednocześnie UOKiK zaproponował, aby w przypadku wydania zgody warunkowej część decyzji dotycząca terminu wykonania nałożonego warunku była utajniana. Taka zmiana wynika z postulatów przedsiębiorców, którzy wielokrotnie zwracali uwagę, że powszechna wiedza o terminie zbycia zależnej spółki lub części mienia osłabia pozycję negocjacyjną sprzedającego i może prowadzić do obniżenia ceny.
Wiele z propozycji UOKiK ma na celu zwiększenie skuteczności eliminowania niedozwolonych porozumień. Nowym rozwiązaniem będzie wprowadzenie możliwości dobrowolnego poddania się karze w sprawach antymonopolowych (ang. settlements). Urząd mógłby zaproponować taką możliwość, o ile pozwolą na to okoliczności danej sprawy. Przedsiębiorca będzie miał możliwość przyjęcia tej propozycji w zamian za obniżenie kary o 10 proc. Tym samym postępowanie będzie trwało krócej niż w normalnym trybie, a praktyka ograniczająca konkurencję zostanie szybciej wyeliminowana z rynku.
Z informacji UOKiK wynika, że polskie przepisy w zakresie tych instytucji będą czerpać z analogicznych regulacji istniejących w systemach prawa antymonopolowego poszczególnych państw członkowskich UE oraz Komisji Europejskiej. Innym rozwiązaniem są tzw. środki zaradcze (ang. remedies). W decyzji kończącej postępowanie prezes UOKiK będzie miał możliwość wskazania przedsiębiorcy jakie działania ma podjąć w celu usunięcia skutków naruszenia lub zaprzestania niedozwolonej praktyki. Pozwoli to na sprawne przywrócenie konkurencji.
Urząd proponuje ponadto zmiany, których celem jest zwiększenie zainteresowania przedsiębiorców programem łagodzenia kar, co w konsekwencji przyczyni się do lepszego wykrywania niedozwolonych porozumień. Służyć temu ma instytucja leniency plus, która umożliwi przedsiębiorcom uzyskanie jeszcze większych redukcji kar za udział w antykonkurencyjnej zmowie, w zamian za przekazanie organowi informacji o kolejnych porozumieniach.
Kolejnym narzędziem zapobiegającym stosowania antykonkurencyjnych praktyk jest wprowadzenie odpowiedzialności finansowej dla osób fizycznych, które dopuściły do naruszenia przepisów antymonopolowych. Sankcje takie będą miały funkcję zarówno represyjną jak i prewencyjną, a jednocześnie umożliwią Urzędowi dostęp do nowego źródła informacji na temat nieprawidłowości na rynku w ramach programu leniency także od osób fizycznych, które podobnie jak przedsiębiorcy w sprawach dotyczących niedozwolonych porozumień, będą miały możliwość współpracy z UOKiK w zamian za obniżenie kary. Inne zmiany mają dotyczyć między innymi poprawy efektywności prowadzonych kontroli i przeszukań, a także doprecyzowania ustawowych przesłanek ustalania wysokości kar.

Źródło: UOKIK