Odrzucono ponad 80 poprawek opozycji, które mają być jednak przedstawione w drugim czytaniu w Sejmie jako wnioski mniejszości. Posiedzenie komisji trwało łącznie około 10 godzin - od godz. 19.30 w czwartek do godz. 5.30 w piątek. Jeszcze w piątek o godz. 9 zaplanowane jest drugie czytanie projektu w Sejmie.
Chodzi o wniesiony do Sejmu projekt posłów PiS, który ma wprowadzić zmiany w systemie odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów oraz m.in. modyfikację procedury wyboru I prezesa Sądu Najwyższego. Przewiduje on m.in. że za kwestionowanie statusu innych sędziów będzie groziła najsurowsza kara, traktowana jako wykroczenie przeciwko wymiarowi sprawiedliwości. Sędziom sądów powszechnych będzie groziło przeniesienie do innego miejsca pracy albo usunięcie z zawodu. W przypadku sędziów Sądu Najwyższego w grę wchodzi wyłącznie złożenie z urzędu sędziego.
Zwiększony ma być zakres spraw możliwych do podjęcia przez rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych. Znaczna część projektu to zmiany odnoszące się do sędziowskiego samorządu. Mają zostać wprowadzone także zmiany w procedurze wyboru I prezesa Sądu Najwyższego.
Czytaj: Sejm pracuje nad zaostrzeniem kar dla sędziów>>
Posłów PiS podczas posiedzenia komisji wspierał wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta, który podkreślał, że zdaniem ministerstwa sprawiedliwości procedowany projekt dąży do zagwarantowania stabilności stosunków prawnych w Polsce wobec kwestionowania konstytucyjnego porządku prawnego.
Posłowie opozycji krytykowali zarówno zapisy projektu, jak i sposób jego procedowania.
Dyscyplinarki w ramach trójpodziału władz
Szczególny charakter ma pierwsza poprawka, mająca charakter preambuły, która mówi, że nowelizacja zostaje uchwalona "w poczuciu odpowiedzialności za wymiar sprawiedliwości w RP (...), uznając konieczność poszanowania trójpodziału i równoważenia władz".
W projekcie pozostanie odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów za "działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości"; za "działania kwestionujące istnienie stosunku służbowego sędziego lub skuteczność jego powołania" oraz za "działalność publiczną niedającą się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów".
Wykreślono natomiast przepis mówiący, że sędzia odpowiada dyscyplinarnie za "odmowę stosowania przepisu ustawy, jeżeli jego niezgodności z Konstytucją lub umową międzynarodową ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie nie stwierdził Trybunał Konstytucyjny".
Bez oświadczeń o aktywności w internecie
Kolejna poprawka znosi wymóg składania przez sędziów oświadczeń o prowadzeniu portalu lub aktywności na internetowych portalach, jeśli dotyczą one spraw publicznych. Jej autorzy uznali, że składanie takich oświadczeń nie jest konieczne dla zapewniania prawidłowości wykonywania obowiązków związanych z pełnieniem urzędu sędziego.
Nowe izby SN zajmą się sędziami kwestionującymi status innych sędziów
Wniesione do projektu poprawki zwiększyły kompetencje dwóch nowych izb Sądu Najwyższego. Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych przekazane mają być kompetencje do "rozpatrywania skarg o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sądu Najwyższego" oraz innych sądów, jeśli "niezgodność z prawem polega na podważeniu statusu osoby powołanej do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego, która wydała orzeczenie w sprawie". Taką skargę można byłoby wnieść do Izby Kontroli Nadzwyczajnej SN z pominięciem sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie.
Natomiast Izba Dyscyplinarna SN ma być właściwa w zakresie rozpoznawania wniosków o uchylenie immunitetów sędziów i prokuratorów. Obecnie sprawy te rozpatruje właściwy miejscowo sąd dyscyplinarny, w okręgu którego prowadzone jest postępowanie wobec sędziego. Zgodnie z poprawką natomiast w sprawach sędziowskich immunitetów w I instancji Izba Dyscyplinarna miałaby orzekać w składzie jednego sędziego, a w II instancji również Izba Dyscyplinarna, ale w składzie trzech sędziów.
Kolegium sądu nie podważy zasad funkcjonowania władz RP
Zmodyfikowana została treść przepisu dotyczącego tematów, które nie powinny być przedmiotem obrad kolegium i samorządu sędziowskiego. W pierwszej wersji projektu była mowa o tym, że nie mogą to być tematy polityczne, a "w szczególności zakazane jest podejmowanie uchwał wyrażających wrogość wobec innych władz Rzeczypospolitej Polskiej i jej konstytucyjnych organów, a także krytykę podstawowych zasad ustroju RP". Po poprawce przepis brzmi, że "w szczególności zabronione jest podejmowanie uchwał podważających zasady funkcjonowania władz RP i jej konstytucyjnych organów".