Wniosek o uchylenie immunitetu prokuratorowi Pawłowi C. złożył Naczelnik Wydziału Spraw Wewnętrznych Prokuratury Krajowej w lipcu 2023 r. A przed Sądem Najwyższym wniosek przedstawił Michał Walendzik - prokurator Prokuratury Okręgowej w Łodzi delegowany do Prokuratury Krajowej Wydziału Spraw Wewnętrznych.
Na posiedzeniu jawnym prokurator Walendzik wnosił o podjęcie uchwały w sprawie zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora Prokuratury Rejonowej Pawła C.
Jego czyn miał wypełniać znamiona przestępstwa z art. 231 par. 1 k.k. Według tego przepisu funkcjonariusz publiczny, który przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Czytaj w LEX: Immunitet prokuratora >
Zarzuty zaniedbań
W okresie od 16 października 2019 r. do 16 marca 2020 r. prok. Paweł C. pełnił funkcję Prokuratora Rejonowego i kierował jednostką organizacyjną prokuratury. Był z tego tytułu przełożonym prokuratorów wykonujących czynności służbowe w tej jednostce. Ta funkcja zobowiązywała obwinionego do dbałości o sprawność postępowania oraz do sprawowania nadzoru służbowego nad podległym asesorem Prokuratury Rejonowej w P., delegowanym do wykonywania czynności w Prokuraturze Rejonowej.
Jednak Paweł C. nie dopełnił swoich obowiązków służbowych związanych z wykonywaniem zadań w zakresie ścigania przestępstw i stania na straży praworządności. Dlatego, że zdaniem prok. Walendzika, nie sprawował należytego nadzoru służbowego nad czynnościami podległego mu asesora.
Asesor ten prowadził w październiku 2019 roku postępowanie w sprawie narażenia małoletniego dziecka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, tj. o czyn z art. 160 par. 1 i 2 k.k., i zaniechał zapoznawania się z materiałami tego postępowania oraz żądania relacji z przebiegu czynności w tej sprawie.
A zwłaszcza - po upływie terminu przewidzianego dla postępowania sprawdzającego, a w konsekwencji nie spowodował odnotowania postanowienia o wszczęciu dochodzenia w tej sprawie oraz nie zażądał przedstawienia mu ewentualnego postanowienia o odmowie wszczęcia dochodzenia wraz z referatem o stanie sprawy.
Czytaj też: SN: Prokurator bez immunitetu, bo przekonywał policjantki, że alkomat jest zbędny
W wyniku zaniechania w tym postępowaniu nie zostały wykonane niezbędne czynności dowodowe, a prowadzący sprawę asesor nie podjął niezwłocznych czynności procesowych zmierzających do ustalenia okoliczności zdarzenia z udziałem dziecka.
Asesor nie przesłuchał świadków, nie powołał też biegłych lekarzy, aby ustalili charakter i mechanizm powstania obrażeń ciała u małoletniego oraz możliwości przyczynienia się do spowodowania tychże obrażeń ciała przez matkę dziecka lub jej partnera.
Czytaj też w LEX: Bezczynne i przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego w kontekście uprawnień prokuratora >
Uduszenie dziecka i spóźniona notatka
Asesor uchybił terminowi przewidzianemu dla przeprowadzenia czynności sprawdzających, zapoznając się aktami postępowania.
Dopiero po ujawnieniu pozbawienia życia małoletniego poprzez jego uduszenie przez matkę w nocy z 12 na 13 marca 2020 roku, będące przedmiotem odrębnego postępowania Prokuratury Rejonowej, obwiniony wydał 16 marca 2020 r. kierownikowi sekretariatu Prokuratury Rejonowej polecenie odnotowania w systemie informatycznym postanowienia o wszczęciu dochodzenia w przedmiotowej sprawie narażenia dziecka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Notatka opatrzona była datą 3 stycznia 2020 r., a więc Paweł C. nie dopełnił, jako prokurator rejonowy, obowiązków uregulowanych w art. 2 par. 1 pkt 3 i 4 k.p.k., i innych, obligującymi do podejmowania działań zmierzających do wykrycia sprawcy przestępstwa i pociągnięcia go do odpowiedzialności karnej, rozstrzygnięcia sprawy w rozsądnym terminie.
Zaniechanie wszczęcia postępowania
Prokurator C. nie wszczął postępowania przygotowawczego, z uwagi na uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa. A zatem działał w ten sposób na szkodę interesu prywatnego pokrzywdzonego małoletniego oraz na szkodę interesu publicznego.
Ten publiczny interes wyraża się przekonaniem o niezwłocznym podejmowaniu przez Prokuraturę czynności w celu ścigania przestępstw i ochrony praworządności oraz stosowaniu się przez prokuraturę do obowiązujących uregulowań prawnych, obligujących do podejmowania działań zmierzających do ustalenia zaistnienia czynu zabronionego. A następnie wykrycia sprawcy przestępstwa i pociągnięcia go do odpowiedzialności karnej.
Czytaj też w LEX: Odpowiedzialność dyscyplinarna prokuratora w świetle aktualnego orzecznictwa sądowego >
Podejrzenie popełnienia przestępstwa
Sędzia sprawozdawca prezes Izby Odpowiedzialności Zawodowej - Wiesław Kozielewicz, w jednoosobowym składzie, zezwolił na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej prokuratora Prokuratury Rejonowej za czyn wskazany we wniosku Naczelnika Wydziału Spraw Wewnętrznych Prokuratury Krajowej z 11 lipca 2023 r.
Uchwała została oparta na podstawie art. 135 par. 5 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze. Przepis mówi, ze sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę zezwalającą na pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności karnej (…), jeżeli zachodzi dostatecznie uzasadnione podejrzenie popełnienia przez niego przestępstwa.
Nie oznacza to jednak stwierdzenia winy prokuratora. Tę musi ustalić sąd powszechny.
