SN: Kwestionowanie statusu sędziego pozostanie bez kary

Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego orzekła, że w związku z cofnięciem odwołania przez rzecznika dyscyplinarnego ad hoc Włodzimierza Brazewicza od wyroku uniewinniającego pozostawia sprawę bez rozpoznania. Chodziło o sprawę sędziego Marty Pilśnik z Sądu Rejonowego w Warszawie podważającego stosunek służbowy innych sędziów. Rzecznik dyscyplinarny sędziów żądał pierwotnie złożenia obwinionej z urzędu.

Obwiniona Marta Pilśnik 24 października 2014 r. została powołana na stanowisko sędziego Sądu Rejonowego w Warszawie Orzeka w Wydziale X Karnym tego sądu, w pełnym wymiarze czasu pracy.

Za poprzedniej władzy ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro odsunięto ją od orzekania. Dlatego, że zwolniła z aresztu prokuratora oskarżonego o korupcję i podważyła decyzję dawnej Izby Dyscyplinarnej. 

Uniewinnienie sędzi 

Zarzut dotyczył trzykrotnego podważenia stosunku służbowego innego sędziego. Zastępca rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych sędzia Michał Lasota postawił zarzuty naruszenia art. 107 par. 1 pkt. 3 usp oraz przestępstwa nadużycia uprawnień – z art. 231 kk.

Sąd Najwyższy w I instancji pod przewodnictwem prezesa Wiesława Kozielewicza orzekł w styczniu 2023 r., że brak jest podstaw do przyjęcia, iż działając tak, jak to opisano w ustalonym stanie faktycznym, obwiniona sędzia popełniła zarzucane jej trzy przewinienia dyscyplinarne.  Kwestionowała bowiem istnienie stosunku służbowego sędziów Sądu Najwyższego Izby Dyscyplinarnej, skuteczność ich powołania i umocowanie konstytucyjnych organów Rzeczypospolitej Polskiej jakimi są Sąd Najwyższy Izba Dyscyplinarna i Krajowa Rada Sądownictwa, i działanie w ten sposób na szkodę interesu publicznego w postaci prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.

Zasada niezawisłości sędziowskiej

SN przypomniał, że w doktrynie trafnie zauważa się, że to ,,wymierzanie sprawiedliwości”, należy rozumieć tylko intencjonalnie, to znaczy, że działalność ta powinna zmierzać do realizacji sprawiedliwości, choćby w tym czy innym konkretnym wypadku celu tego nie osiągnęła. Sądy sprawują wymiar sprawiedliwości, lecz w konkretnej sprawie sprawiedliwość wymierzają sędziowie, gdyż to oni są podmiotami władzy sądowniczej, którym zostało powierzone, stosownie do roty sędziowskiego ślubowania (por. art. 66 u.s.p.), wymierzanie sprawiedliwości. Sądy bez sędziów nie byłyby w stanie wymierzać sprawiedliwości, a sędziowie bez sądu nie mogliby orzekać.

Zgodnie z wolą polskiego ustawodawcy, od 15 lipca 2022 r., nie stanowi zatem przewinienia dyscyplinarnego:

1) okoliczność, że orzeczenie sądowe wydane z udziałem danego sędziego obarczone jest błędem w zakresie wykładni i stosowania przepisów prawa krajowego lub prawa Unii Europejskiej lub w zakresie ustalenia stanu faktycznego lub oceny dowodów;

2) wystąpienie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z wnioskiem o rozpatrzenie pytania prejudycjalnego, o którym mowa w art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

3) badanie spełniania wymogów niezawisłości i bezstronności na podstawie ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych lub badanie spełniania wymogów niezależności lub niezawisłości w przypadku, o którym mowa w art. 26 par. 2 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, lub badanie spełniania wymogów niezawisłości i bezstronności w przypadku, o którym mowa w art. 29 par. 5 u.s.p.

Jak podkreślił prezes Kozielewicz - sędzia, który przy wydawaniu orzeczenia byłby skrępowany zagrożeniem odpowiedzialnością dyscyplinarną w razie popełnienia błędu nie mógłby być niezawisły. 

W dniu 10 czerwca br. sprawa dyscyplinarna zakończyła się prawomocnie: w mocy pozostaje wyrok uniewinniający wydany w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej.

Sygnatura akt II ZOW 21/23