W środę 14 lutego Izba Odpowiedzialności Zawodowej zawiesiła postępowanie dyscyplinarne w sprawie prokuratora Andrzeja B. (dane zmienione) do zakończenia sprawy karnej. Prokuratorowi z wieloletnią praktyką postawiono zarzut poczęstowania koleżanki, uczestniczki szkolenia zawodowego, środkami odurzającymi w postaci ciastek stanowiących przetwory konopi innych niż włókniste z zawartością THC. Spowodował tym samym u pokrzywdzonej stan odurzenia i zatrucie skutkujące naruszeniem czynności narządu ciała oraz rozstrojem zdrowia.
Jak wyjaśniał zawieszenie postępowania przed Sądem Najwyższym sędzia przewodniczący Marek Siwek, tylko sąd karny jest władny ocenić, czy doszło do popełnienia przestępstwa. A także, jaka jest społeczna szkodliwość popełnionego czynu z art. 58 ust. 1 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Za ten czyn prokuratorowi grozi kara do trzech lat pozbawienia wolności, a postępowaniu dyscyplinarnym może on zostać pozbawiony urzędu.
Sąd Najwyższy wolał poczekać na wyrok karny, aby nie prowadzić równolegle tego samego postępowania dowodowego.
Uchylenie immunitetu
W zeszłym roku w marcu Izba Odpowiedzialności Zawodowej postanowiła zezwolić na postawienie prokuratora Andrzeja B. przed sądem karnym. Uzasadniając uchwałę sędzia Marek Motuk stwierdził, że u kobiety stwierdzono podejrzenie zatrucia Tetrahydrokannabinol (THC) i
benzodiazepinami. W pobranej do analizy krwi pokrzywdzonej stwierdzono bowiem obecność THC oraz bezobiatopiny, które są jednym ze środków wykorzystywanych do produkcji GHB - pigułki gwałtu. Wskazano przy tym, że przyjmowane przez poszkodowaną
leki antydepresyjne mogły wejść w interakcje z substancją THC i spowodować wystąpienie owej substancji benzodiazepiny.
Kobieta zeznała, że nie spożywała substancji mogących zawierać w sobie THC.
Ponadto 21 marca 2023 r. odbyła się rozprawa w sprawie prokuratora. Chodziło o przedłużenie zawieszenia w czynnościach służbowych w związku z prowadzonym postępowaniem dyscyplinarnym.
Uchybienie godności
Wobec prokuratora prowadzone jest postępowanie dyscyplinarne w sprawie dwóch przewinień:
- Uchybienia godności urzędu poprzez to, że w sierpniu 2021 r. przebywając na szkoleniu w Lublinie zorganizowanym przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury w pokoju hotelowym poczęstował ciastkami z zawartością środka odurzającego – ziela konopi. Naraził zatem kobietę na poważny uszczerbek na zdrowiu (tj. czyn z art. 58 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii),
- Uchybienia godności urzędu, gdyż na tym samym szkoleniu w Lublinie przebywał w hotelu w stanie nietrzeźwości i pod wpływem środka odurzającego, co stanowi przewinienie z art. 137 par. 1 pkt 5 ustawy o prokuraturze.
Sąd Dyscyplinarny przy Prokuratorze Generalnym przedłużył zawieszenie w czynnościach służbowych do 21 listopada 2022 r. W odwołaniu zainteresowany wnosi o uchylenie tego orzeczenia.
Czytaj też: SN: Prokurator odpowie przed sądem, bo mógł działać na szkodę spółki>>
Czytaj w LEX: Zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej prokuratora >>
Dowodami w sprawie były zeznania kobiety, poparte dokumentacją lekarską, wskazującą, że w moczu i we krwi znajdowały się substancje psychotropowe. Dodatkowo monitoring hotelu potwierdzał przebieg zdarzeń wskazany przez poszkodowaną. Zeznała ona także, że tego dnia zażyła jedynie leki przypisane przez lekarza i nic nie wiedziała o składzie ciastek, którymi częstował ją prokurator B.
Sąd Dyscyplinarny I instancji orzekł, że przewinienie godzi w powagę urzędu i nie ma gwarancji , że wykonywanie obowiązków prokuratorskich przez Andrzeja B. będzie przebiegało prawidłowo.
W odwołaniu prokurator B. stwierdził, że obiektywne dowody nie potwierdzają popełnienia przez niego przewinień. Dlatego, że przeszukania w jego mieszkaniu, jak również w mieszkaniu jego matki i w samochodzie nie potwierdziły obecności środków odurzających. Wniósł zatem o uchylenie postanowienia o zawieszeniu w czynnościach służbowych.
Czytaj w LEX: Immunitet prokuratora - komentarz praktyczny >>
SN: Sprawa rzutuje na wizerunek urzędu
Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego utrzymała w mocy postanowienie o zawieszeniu i uznała odwołanie obwinionego za niezasadne.
Zawieszenie w czynnościach prokuratora jest w każdym wypadku zasadne, gdy podejrzenie popełnienia przestępstwa naraża na szwank wizerunek prokuratury – wyjaśniał orzeczenie sędzia sprawozdawca Marek Motuk. Chodzi tu o podejrzenie przestępstwa, które jest ścigane z oskarżenia publicznego, popełnione z winy umyślnej.
Zawieszenie prokuratora w czynnościach, w uzasadnionych przypadkach, może być przedłużone na wniosek rzecznika dyscyplinarnego przez sąd dyscyplinarny na dalszy, niezbędny okres – stanowi art. 150 par. 3 ustawy - Prawo o prokuraturze.
Po skierowaniu wniosku o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej do sądu dyscyplinarnego, decyzje w przedmiocie przedłużenia zawieszenia prokuratora w czynnościach podejmuje sąd dyscyplinarny określając czas zawieszenia prokuratora w czynnościach.
Czytaj w LEX: Janeczek Tomasz, Roch Adam, O odpowiedzialności karnej, służbowej i dyscyplinarnej prokuratorów w świetle prawa o prokuraturze >>,
Zawieszenie w obronie autorytetu instytucji
Zawieszenie w czynnościach jest wskazane w sytuacjach, gdy w odbiorze społecznym i w środowisku prokuratorskim dalsza praca prokuratora dawałaby pole do dywagacji do do wiarygodności prokuratora i dawała podstawy do podważania legalności decyzji przez niego wydawanych. Zawieszenie można więc zastosować nawet przed wszczęciem postępowania przygotowawczego – przypomniał SN.
Omówienie orzeczeń w LEX:
- II ZOW 29/22, Rażąca obraza przepisów prawa przez prokuratora - Wyrok Sądu Najwyższego >
- II DO 1/22, Obniżenie wynagrodzenia prokuratora w razie zawieszenia w czynnościach. Okoliczności uwzględniane przez sąd dyscyplinarny procedujący w przedmiocie obniżenia wynagrodzenia prokuratorowi - Postanowienie SN >
- II DOW 30/21, Przesłanki uznania, iż prokurator dopuścił się przewinienia służbowego - Wyrok Sądu Najwyższego >
- Celem zawieszenia w czynnościach nie jest zabezpieczenie postępowania, lecz przede wszystkim chodzi o zapewnienie autorytetu prokuratury oraz interesu publicznego – podkreślił sędzia Motuk.
W tej sprawie Sąd Dyscyplinarny I instancji słusznie orzekł, że charakter przestępstwa i okoliczności jego popełnienia usprawiedliwiają zawieszenie w czynnościach służbowych prokuratora B.
Z przeprowadzonych dowodów jasno wynika, jaki był skład podawanych ciastek i jaka była reakcja kobiety. Mianowicie – zakłócenie procesu myślowego, zachwianie równowagi i halucynacje. W połączeniu z zażywanymi lekami, objawy mogły być bardzie dolegliwe.
Postanowienie Izby odpowiedzialności Zawodowej SN z 21 marca 2023 r., sygn. akt II ZOW 72/22
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.