Nowelizacja kpk może przyczynić się do wzrostu wydatków z budżetu państwa w części: Sądy powszechne - podkreślił senator Andrzej Matusiewicz. - Niemniej precyzyjne określenie skali tego zjawiska nie jest możliwe z uwagi na wskazaną już kompetencję sądów, wyrażającą się w rozstrzyganiu in concreto o kosztach procesu. Innymi słowy, to od praktyki stosowania art. 632a kpk w nowym brzmieniu uzależnione będzie, jakie wydatki poniesie Skarb Państwa tytułem zwrotu pokrzywdzonemu lub oskarżycielowi posiłkowemu uiszczonego przez niego wynagrodzenia pełnomocnika w osobie adwokata czy radcy prawnego.
Dotychczas zwrot kosztów procesu karnego poszkodowanym przestępstwem był możliwy tylko w sprawach z oskarżenia prywatnego. Trybunał Konstytucyjny doszedł do wniosku, że art. 632 pkt 2 kpk widziany jako przeszkoda dla zasądzenia kosztów na rzecz pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego w razie umorzenia postępowania z powodu śmierci oskarżonego może skutecznie zniechęcić ten pierwszy podmiot do aktywności procesowej, a tym samym ograniczyć mu dostęp do sądu. Obecnie art. 632b kpk brzmi Jeżeli w sprawach, o których mowa w art. 632 pkt 2, przyczyny umorzenia powstały w toku postępowania, sąd może orzec od Skarbu Państwa zwrot należności z tytułu ustanowienia jednego pełnomocnika.
Przepis art. 632 pkt 2 kpk wyraża zasadę rozdziału kosztów procesu w sprawach z oskarżenia publicznego w wypadku uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania. Zgodnie z jego treścią we wskazanych sytuacjach koszty procesu obciążają Skarb Państwa, co nie dotyczy jednak należności z tytułu udziału adwokata lub radcy prawnego ustanowionego w charakterze pełnomocnika przez określone osoby, w tym pokrzywdzonego lub oskarżyciela posiłkowego, jak również kosztów poniesionych przez oskarżonego z tytułu obrony, jeżeli on sam skierował przeciwko sobie podejrzenie popełnienia czynu zabronionego.
Zatem, art. 632 pkt 2 K.p.k. nie różnicował do tej pory na przykład podstaw umorzenia postępowania ani też nie uzależniał sposobu rozstrzygnięcia o kosztach procesu od tego, czy do umorzenia postępowania doszło z przyczyn leżących po stronie tych podmiotów, które korzystały z profesjonalnej pomocy prawnej i które ostatecznie zostaną obciążone jej kosztami.
Źródło: Dziennik Ustaw z 3 sierpnia 2012 poz. 886
Częściej sąd zasądzi zwrot kosztów pełnomocnika przez Skarb Państwa
Nowelizacja kodeksu postępowania karnego, która zacznie obowiązywać 18 sierpnia br. reguluje wydatki poniesie przez Skarb Państwa tytułem zwrotu pokrzywdzonemu lub oskarżycielowi posiłkowemu uiszczonego przez niego wynagrodzenia adwokata czy radcy prawnego.