Na najbliższym posiedzeniu 27 sierpnia br Sejm rozpatrzy sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych z realizacji w 2013 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.
Tak jak w latach poprzednich utrzymuje się bardzo mała liczba zezwoleń wydanych na nabycie, objęcie akcji lub udziałów w spółkach będących właścicielami albo użytkownikami wieczystymi nieruchomości położonych w Polsce, albowiem obrót kapitałowy dla podmiotów pochodzących z Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej jest swobodny, czyli brak jest ograniczeń w tym zakresie.
Realizując przepisy ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców w 2013 r. minister spraw wewnętrznych wydał: 252 zezwolenia na nabycie nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni 697 ha 15 a, w tym 161 zezwoleń na nabycie nieruchomości rolnych i leśnych o łącznej powierzchni 660 ha 90 a, 57 zezwoleń na nabycie lokali użytkowych oraz mieszkaniowych o łącznej powierzchni 3638,63 m2, 11 zezwoleń na nabycie akcji i udziałów w spółkach będących właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości w Polsce o powierzchni 12 ha 45 a. Zezwolenia dotyczyły najczęściej nieruchomości położonych w województwach: zachodniopomorskim, lubuskim oraz wielkopolskim. Wśród podmiotów, którym wydano zezwolenia, dominowały podmioty reprezentujące obywatelstwo lub kapitał Ukrainy i Niemiec.

W 2013 r. minister spraw wewnętrznych wydał 33 decyzje odmawiające cudzoziemcom udzielenia zezwolenia na nabycie nieruchomości gruntowych oraz lokali. W ramach wymienionej liczby decyzje negatywne zostały wydane z powodu nie wykazania przez cudzoziemca jego trwałych więzi z Polską bądź braku spełnienia ustawowych przesłanek uzasadniających wydanie zezwolenia. W ramach wskazanej liczby wszystkich decyzji odmownych 8 decyzji odmownych zostało wydanych z powodu wyrażenia sprzeciwu przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Minister spraw wewnętrznych w ramach ustawowych kompetencji podejmuje również czynności z zakresu badania legalności nabycia przez cudzoziemców nieruchomości, udziałów lub akcji. W przypadku stwierdzenia, że transakcja została zawarta zgodnie z przepisami ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców dokonywany jest wpis do rejestru nieruchomości nabytych przez cudzoziemców, odpowiednio, za zezwoleniem lub bez obowiązku uzyskania zezwolenia. W 2013 r. liczba odnotowanych transakcji dotyczących nabycia wszystkich nieruchomości gruntowych przez cudzoziemców utrzymywała się na zbliżonym poziomie do roku poprzedniego. Tak jak w poprzednich latach większość nabywców stanowili obywatele i przedsiębiorcy z Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Zainteresowanie cudzoziemców w sferze obrotu polskimi nieruchomościami kształtuje się na stałym poziomie. Z danych zgromadzonych w prowadzonych rejestrach wynika, że cudzoziemcy, zarówno na podstawie wymaganego zezwolenia jak i bez obowiązku ubiegania się o udzielenie zezwolenia, nabyli w 2013 r. nieruchomości gruntowe o łącznej powierzchni 2941 ha 11a, na podstawie 4372 zarejestrowanych transakcji, w tym nieruchomości rolne i leśne o łącznej powierzchni 572 ha 89 a – na podstawie 404 zarejestrowanych transakcji; lokale mieszkaniowe i użytkowe o łącznej powierzchni 332.389,55 m2, na podstawie 4286 transakcji; zarejestrowano 160 transakcji nabycia udziałów lub akcji w spółkach będących właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości o łącznej powierzchni 5802 ha 34 a. W 2013 r. najwięcej nieruchomości gruntowych cudzoziemcy nabyli w województwach: mazowieckim, wielkopolskim, dolnośląskim, a wśród nabywców dominowały podmioty reprezentujące obywatelstwo lub kapitał Niemiec i Holandii.
W związku z tym, iż zezwolenie ważne jest dwa lata od jego wydania, a wyłącznie od stron transakcji zależy to, kiedy dojdzie do zawarcia umowy, dane dotyczące liczby zezwoleń w danym roku kalendarzowym nie pokrywają się z danymi dotyczącymi dokonywanych transakcji nabywania nieruchomości na podstawie zezwolenia. Ponadto, nie każde zezwolenie oznacza faktyczne nabycie nieruchomości przez cudzoziemca, bowiem strony transakcji mogą odstąpić od zamiaru zawarcia umowy.