Na początku lipca br. opublikowano interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (nr 0111-KDIB1-1.4010.208.2022.1.MF), w której odniesiono się do tego, czy transakcja polegająca na wniesieniu przez Wnioskodawcę (polską spółkę kapitałową) wpłat na kapitał zapasowy „A” (spółki kapitałowej prawa niemieckiego), dokonana na gruncie przepisów HGB (niemieckich przepisów prawa handlowego, tj. Handelsgesetzbuch (dalej: "HGB")), spełnia definicję transakcji kontrolowanej określoną w art. 11a ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT i czy w związku z tym, będzie podlegała ona obowiązkowi sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz innym obowiązkom dokumentacyjnym i sprawozdawczym w zakresie cen transferowych.
Czytaj też: Kapitał zapasowy w spółce z o.o. >>>
Nieudana zagraniczna ekspansja
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca wraz z sześcioma spółkami zależnymi z siedzibą w Polsce, należą do podatkowej grupy kapitałowej (dalej: PGK) w rozumieniu art. 1a ustawy o CIT, w ramach której Spółka jest podmiotem dominującym. Ponadto, Wnioskodawca posiada udziały w innych spółkach nienależących do PGK, w tym m.in. „A”, spółce kapitałowej prawa niemieckiego. Spółki wchodzące w skład PGK oraz pozostałe podmioty, w których udziały posiada Wnioskodawca, stanowią grupę kapitałową. Pomiędzy Spółką a „A” istnieją powiązania o charakterze kapitałowym oraz osobowym. „A” jest spółką powołaną w celu ekspansji działalności prowadzonej przez grupę kapitałową na rynek niemiecki. Obecnie, planowane jest zakończenie działalności „A” w ramach tejże grupy. By tego dokonać, należy jednak dofinansować ową spółkę, tak aby mogła ona uregulować swoje dotychczasowe zobowiązania. Jedną z opcji jest dokapitalizowanie „A” przez wniesienie wpłat na kapitał zapasowy.
Zobacz również: Podatek u źródła będzie korzystniej rozliczany >>
Polsko-niemiecki orzech do zgryzienia
Polskie przepisy dotyczące spółek handlowych, w szczególności art. 177-179 kodeksu spółek handlowych (dalej: "ksh"), przewidują możliwość dekapitalizowania spółki kapitałowej poprzez wniesienie dopłat. Mając jednak na uwadze, że „A” jest podmiotem prawa niemieckiego, zastosowanie powinny znaleźć w tym przypadku niemieckie przepisy prawa handlowego, tj. HGB. Przewidują one mechanizm dekapitalizowania spółki kapitałowej zbliżony do wynikającego z polskich przepisów, tj. możliwość wniesienia wpłat na poczet kapitału zapasowego (par. 272 ust. 2 tegoż aktu prawnego). W dalszej części wniosku o interpretację Wnioskodawca powoływał się więc na niemieckie przepisy prawa handlowego (w sporej części zbieżne z polskimi regulacjami w tym zakresie), dążąc do uzyskania odpowiedzi na pytanie, czy wniesienie wpłat na kapitał zapasowy „A” na gruncie prawa niemieckiego, jako transakcja podobna do wniesienia dopłat na gruncie prawa polskiego, spełnia definicję transakcji kontrolowanej określoną w art. 11a ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT.
Dopłata czy nie-dopłata – oto jest pytanie
Zdaniem wnioskodawcy dopłata w rozumieniu krajowych przepisów ksh (art.177-179 ksh) oraz wpłata na kapitał zapasowy określona w niemieckich przepisach HGB wykazują istotne podobieństwo, uprawniające do stwierdzenia, że są to porównywalne mechanizmy prawne na gruncie przepisów polskich i niemieckich. W opinii Wnioskodawcy, ich porównywalność wynika m.in z tego, że:
- obie instytucje dotyczą świadczeń dokonywanych w formie pieniężnej,
- w obu przypadkach powyższa czynność realizowana jest w formie uchwały wspólników spółki,
- zarówno w przypadku dopłaty jak i wpłaty na kapitał zapasowy ostateczną decyzję o dokonaniu transferu na rzecz spółki podejmują jej wspólnicy,
- standardowo, w obydwu przypadkach świadczenia dokonywane są przez wspólników proporcjonalnie do posiadanych udziałów (w przypadku wpłat na kapitał istnieje możliwość wpłat nieproporcjonalnych, jednak wymaga to spełnienia dodatkowych wymogów)
- obydwie wpłaty mają zwrotny charakter.
Sprawdź też: Uiszczanie dopłat w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością - PROCEDURA >>>
Interpretacja ogólna a rzeczywistość korporacyjna
W celu wzmocnienia swojego stanowiska, wnioskodawca powołał się także na interpretację ogólną ministra finansów z 29 grudnia 2021 r. (nr DCT1.8203.4.2020) w sprawie definicji transakcji kontrolowanej, zgodnie z którą definicja legalna transakcji kontrolowanej zawiera następujące elementy składowe:
- występowanie działań o charakterze gospodarczym;
- identyfikowanie działań na podstawie rzeczywistych zachowań stron;
- ustalenie lub narzucenie warunków w wyniku powiązań.
Jednocześnie dla uznania, że podejmowane działania stanowią transakcję kontrolowaną, wszystkie wskazane powyżej elementy powinny zostać spełnione łącznie. Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku zmiany w kapitale zapasowym nie zachodzi pierwsza z wymienionych przesłanek, co wynika z faktu, że (jak czytamy w ww. interpretacji): „[…]w przypadku dopłat uregulowanych w art. 177-179 ksh spółka kapitałowa jako ich beneficjent zachowuje się pasywnie, tj. otrzymuje świadczenie pieniężne od wspólników zobowiązanych do ich wniesienia na podstawie umowy spółki w wysokości i terminach, które określa uchwała wspólników - co do zasady nie uiszczając wynagrodzenia (odsetek) za udostępniony kapitał Wspólnicy spółki zobowiązani do ich wniesienia na podstawie umowy spółki nie mają co do zasady wpływu na ich wysokość. Brak jest tu charakteru odpłatnego charakterystycznego dla umów wzajemnych. Takiego zdarzenia nie należy uznawać za działanie o charakterze gospodarczym". Oznacza to, że nie można w związku z tym mówić o transakcji kontrolowanej.
Zmiana kapitału zapasowego „quasi-dopłatą”?
Wnioskodawca wskazał ponadto, że również w przypadku wpłat na kapitał zapasowy dokonywanych na gruncie HGB, podmiot otrzymujący takie wpłaty zachowuje się pasywnie, tj. jest jedynie beneficjentem świadczenia pieniężnego otrzymanego od wspólników zobowiązanych do ich wniesienia w wysokości i terminach określonych w uchwale wspólników. Jednocześnie, w takim przypadku spółka otrzymująca wpłatę na kapitał zapasowy nie jest zobowiązana do uiszczania wynagrodzenia, m.in. w postaci odsetek za udostępniony kapitał. Decyzja o wniesieniu wpłat na kapitał zapasowy na gruncie HGB ma zatem zasadniczo charakter jednostronny, tj. jest ona dokonywana przez samych wspólników w drodze stosownej uchwały wspólników określającej wysokość i terminy dopłat. W opinii Wnioskodawcy, niezasadne byłoby zatem różnicowanie na gruncie przepisów o cenach transferowych konsekwencji obydwu tych niewątpliwie podobnych do siebie czynności tylko ze względu na fakt, że jedna z nich jest podlega prawu kraju innego niż Polska. Dyrektor KIS zgodził się ze stanowiskiem Wnioskodawcy dodając jednak, że przedmiotem interpretacji indywidualnej nie była ocena, czy wnoszone do Spółki dopłaty na gruncie HGB mają cechy podobne do dopłat na gruncie polskich przepisów ksh. Powyższą kwestię przyjęto jako element opisu zdarzenia przyszłego nie podlegającą ocenie.
Radosław Chudy, prawnik w GWW Ladziński, Cmoch i Wspólnicy
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
