Na podstawie umowy o dożywocie dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości, a uzyskany w wyniku tej czynności prawnej przychód podlega rozpoznaniu na gruncie przepisów ustawy o PIT. Takie stanowisko wyraził Zastępca Dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych w piśmie z 13 października 2010 r, sygn. DD9/DD2/0683/59/KZU/10/608.
Zdaniem Dyrektora Departamentu umowa o dożywocie polegająca na tym, że w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie, ma charakter umowy wzajemnej, a w konsekwencji jest czynnością prawną o charakterze odpłatnym. W wyniku tej umowy dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości. Natomiast jako, że ustawodawca w art. 10 ust. 2 pkt 8 lit. a) ustawy o PIT posłużył się pojęciem "odpłatne zbycie", nie zawężając katalogu odpłatnych czynności prawnych, w wyniku których dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości, jedynie do umowy sprzedaży czy zamiany, to na podstawie umowy o dożywocie dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości, a uzyskany w wyniku tej czynności prawnej przychód podlega rozpoznaniu na gruncie przepisów ustawy o PIT.
Zwrócić jednak należy uwagę na orzeczenie prezentujące odmienny pogląd w tej sprawie. WSA w Krakowie w nieprawomocnym wyroku z 21 stycznia 2010 r., I SA/Kr 1587/09, LEX nr 559464 uznał, że: "umowa o dożywocie jest umową wzajemną jednakże nie jest ona umową odpłatną a konstatacja ta jest istotna albowiem zwrotowi "nabycie", o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, należy nadać znaczenie cywilnoprawne, tj. obok sprzedaży, każde prawem dopuszczalne przeniesienie prawa własności rzeczy na osobę trzecią, przy czym ustawodawca podatkowy opodatkowuje jedynie takie zbycie, które ma charakter odpłatny.
Michał Malinowski