Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zasadę ogólną przyjmuje, że do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wszelkie koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodów. Jednakże, ww. ustawa nie pozwala na zaliczenie do kosztów podatkowych wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników (art. 23 ust.1 pkt 10 ustawy PDOF). Jak widać, wynagrodzenie wymienionych w tym przepisie osób nie stanowi dla przedsiębiorcy kosztów uzyskania przychodów.

Pojęcie „wartość pracy” małżonka czy małoletnich dzieci należy rozumieć szeroko, tzn. jest to wszelkiego rodzaju praca świadczona na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło lub umowy zlecenia, ale także i bezumownie. Taka interpretacja tego pojęcia została potwierdzona przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 listopada 1999 roku, sygn. I SA/Gd 997/97. Analizując brzmienie powołanego powyżej przepisu należy podkreślić, że do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z jego dyspozycją nie można zaliczyć m. in. wartości pracy dziecka małoletniego. Dziecko studiujące z pewnością nie może być zaliczone do kategorii osób małoletnich. Zgodnie z art. 10 kodeksu cywilnego za osobę pełnoletnią uważa się osobę, która ukończyła lat osiemnaście. Małoletni może jednak uzyskać status pełnoletniego, jeszcze przed ukończeniem osiemnastu lat, wskutek zawarcia małżeństwa.  Dlatego też, nie ma żadnych przeszkód prawnych, żeby podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą zaliczył do kosztów podatkowych kwotę wynagrodzenia wypłaconego zgodnie z umową zlecenia swojemu studiującemu, pełnoletniemu dziecku. Do kosztów uzyskania przychodu przedsiębiorca zaliczy także składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od zawartej umowy zlecenia, jeżeli oczywiście będzie on zobowiązany do ich odprowadzenia na mocy odrębnych przepisów.

Barbara Rusinowska
konsultant podatkowy
Kancelaria Nowakowski i Wspólnicy sp. j., Oddział Toruń