1. Wprowadzenie
Analizowana tematyka została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzoweg (Dz. U. Nr 32, poz. 228) – dalej r.z.p.a. Zostało ono wydane w następstwie realizacji przez Ministra Finansów upoważnień ustawowych zawartych w przepisach art. 31 ust. 6, art. 38 ust. 2 pkt 1 i 2, art. 39 ust. 1 pkt 2 i art. 113 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 z późn. zm.)- dalej u.p.a.
2. Zwolnienie wybranych podmiotów unijnych i pozaunijnych
Zgodnie z przepisem § 22 ust. 1 r.z.p.a. zwolnienie od akcyzy realizowane przez zwrot zapłaconej kwoty akcyzy z tytułu nabycia na terytorium Polski wyrobów akcyzowych przysługuje:
1)obcym przedstawicielstwom dyplomatycznym, urzędom konsularnym, organizacjom międzynarodowym, członkom ich personelu oraz innym osobom zrównanym z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych - w ilości (wartości) wynikającej z porozumień międzynarodowych lub zasady wzajemności. W przypadku nabycia na terytorium RP samochodu osobowego przez te podmioty, zwrot zapłaconej kwoty akcyzy przysługuje, pod warunkiem że samochód ten nie zostanie sprzedany, wynajęty lub oddany do korzystania na podstawie umowy o podobnym charakterze podmiotom innym niż wymienione w niniejszym przepisie, przez okres 3 lat, licząc od daty nabycia w Polsce. Jednocześnie prawodawca nałożył na Ministra właściwego do spraw zagranicznych obowiązek informowania Naczelnika Urzędu Celnego I w Warszawie oraz wskazane powyżej podmioty, o ilości (wartości) wyrobów akcyzowych, których nabycie uprawnia do zwolnienia od akcyzy;
2)instytucjom Wspólnot Europejskich - dla ich celów służbowych, gdy wartość wyrobów akcyzowych wskazanych na fakturze wynosi co najmniej 500 zł łącznie z podatkiem od towarów i usług.
Na podstawie przepisu § 23 ust. 1 r.z.p.a. podstawą do obliczenia zapłaconej kwoty akcyzy podlegającej zwrotowi na rzecz wskazanych powyżej podmiotów jest faktura wystawiona w trzech egzemplarzach przy zakupie wyrobów akcyzowych, której oryginał wraz z kopią otrzymują te podmioty. Kwotę tę oblicza się na podstawie stawki akcyzy obowiązującej w dniu dokonania zakupu.
Działając zgodnie z przepisem § 24 ust. 1 r.z.p.a. zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy od wyrobów akcyzowych nabytych przez te podmioty dokonuje Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie w oparciu o złożony przez te podmioty wniosek w sprawie zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy.
Wniosek ten określa:
1)zapłaconą kwotę akcyzy, o zwrot której ubiegają się wskazane powyżej podmioty, z wyszczególnieniem:
a)kwoty akcyzy związanej z nabyciem wyrobów akcyzowych na cele służbowe lub prywatne - w przypadku podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 1 pkt 1, lub
b)kwoty akcyzy związanej z nabyciem wyrobów akcyzowych na cele służbowe - w przypadku podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 1 pkt 2;
2)numer rachunku bankowego, na który ma zostać dokonany zwrot zapłaconej kwoty akcyzy.
Zgodnie z wolą prawodawcy do wniosku należy dołączyć:
1)wykaz wyrobów akcyzowych nabytych odpowiednio na cele służbowe lub prywatne przez wskazane powyżej podmioty;
2)listę członków personelu podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 1 pkt 1 r.z.p.a., które nabyły wyroby akcyzowe na cele prywatne, wraz z podaniem zapłaconych kwot akcyzy przypadających do zwrotu z tytułu dokonanego nabycia;
3)oryginały faktur, a w przypadku gdy wniosek składają instytucje Wspólnot Europejskich lub gdy oryginały faktur zostały dołączone do wniosku w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług - uwierzytelnione kopie tych faktur.
Istotne jest także i to, że wnioski w sprawie zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy są składane za okresy kwartalne i powinny obejmować kwoty akcyzy wynikające z faktur otrzymanych w danym kwartale, z wyjątkiem wniosków instytucji Wspólnot Europejskich składanych za okresy roczne uwzględniających zapłacone kwoty akcyzy z faktur otrzymanych w danym roku.
W uzupełnieniu należy dodać, iż w razie powstania uzasadnionych wątpliwości dotyczących prawidłowości omawianego wniosku, Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie – działając na podstawie ust. 6 § 24 r.z.p.a. - zwraca się do podmiotu składającego wniosek o złożenie niezbędnych wyjaśnień.
W następstwie wszczęcia analizowanej procedury – na podstawie § 25 ust. 1 r.z.p.a., zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy dokonuje Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie na rachunek bankowy wskazany we wniosku, w terminie 30 dni od dnia jego złożenia. Istotne jest jednak to, że w przypadku podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 1 pkt 2, zwrot zapłaconej kwoty akcyzy jest dokonywany w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
W przypadku określonym w przywołanym powyżej przepisie § 24 ust. 6 r.z.p.a. zwrot zapłaconej kwoty akcyzy następuje w terminie 30 dni od dnia otrzymania wyjaśnień od podmiotu składającego wniosek, według kwot faktycznie uznanych. Zgodnie z § 26 ust. 1 r.z.p.a. po rozpatrzeniu wniosku o zwrot zapłaconej kwoty akcyzy każda faktura, z której wynika zwrot zapłaconej kwoty akcyzy, podlega ostemplowaniu okrągłą pieczęcią Urzędu Celnego I w Warszawie oraz przedziurkowaniu, w celu uniknięcia ponownego użycia. Następnie po dokonaniu zwrotu Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie zwraca ostemplowane oraz przedziurkowane faktury wnioskodawcy.
Kolejny istotny przepis wynika z § 27 ust. 1 r.z.p.a. I tak, zgodnie z jego treścią, w przypadku gdy wyrób akcyzowy zostaje zwrócony, a wymienione na wstępie niniejszego opracowania podmioty żądają zwrotu zapłaconej ceny, sprzedawca jest zobowiązany zwrócić należność pod warunkiem otrzymania od tych podmiotów oryginału faktury. O dokonanym zwrocie sprzedawca informuje Naczelnika Urzędu Celnego I w Warszawie, przekazując równocześnie otrzymany oryginał faktury.
W przypadku gdy zwrot tej należności nastąpił po dokonaniu - zgodnie z przedstawionymi przepisami - zwrotu kwoty zapłaconej akcyzy wynikającej z faktury, kwotę akcyzy zwracanej za następny okres pomniejsza się o tę kwotę.
Istotne jest także i to, że w sytuacji gdy podmiot nie składa wniosku o zwrot zapłaconej kwoty akcyzy za następny okres, kwotę akcyzy wynikającą z faktury, należy zwrócić na właściwy rachunek bankowy Izby Celnej w Warszawie nie później niż w terminie:
1)6 miesięcy od dnia otrzymania zwrotu kwoty zapłaconej akcyzy - w przypadku podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 2 pkt 1 r.z.p.a.;
2)jednego roku od dnia otrzymania zwrotu kwoty zapłaconej akcyzy - w przypadku podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 2 pkt 2 r.z.p.a.
Zgodnie z przepisem § 28 ust. 1 r.z.p.a., odrębne zasady znajdują zastosowanie w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych przez podmioty, określone w przeanalizowanym na wstępie przepisie § 22, z wyłączeniem paliw silnikowych do napędu pojazdów samochodowych, do których należy stosować przepisy rozporządzenia Komisji (WE) nr 31/96 z dnia 10 stycznia 1996 r. w sprawie świadectwa zwolnienia z podatku akcyzowego (Dz. Urz. WE L 8 z 11.01.1996, s. 297) – dalej r.ś.z.p.a.
Z kolei w sytuacji gdy dojdzie do nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych przez podmioty określone powyżej w § 22 ust. 1 pkt 1, administracyjny dokument towarzyszący oraz świadectwo zwolnienia z podatku akcyzowego podlegają weryfikacji przez ministra właściwego do spraw zagranicznych, który wypełnia pola 2 i 6 świadectwa zwolnienia.
Podmioty te – na podstawie przepisu § 29 ust. 1 r.z.p.a. – korzystają na zasadzie wzajemności ze zwolnienia od akcyzy, w przypadku dokonania przez nich czynności importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych. Analizowane zwolnienie od akcyzy przysługuje również podmiotom określonym w przeanalizowanym na wstępie przepisie § 22 ust. 1 pkt 2 r.z.p.a. z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych przeznaczonych do użytku służbowego tych podmiotów. Przysługuje ono pod warunkiem, że samochody te nie zostaną sprzedane, wynajęte lub oddane do korzystania na podstawie umowy o podobnym charakterze przez okres trzech lat, licząc od daty ich wewnątrzwspólnotowego nabycia lub dopuszczenia do obrotu - w przypadku importu.
W uzupełnieniu należy dodać, że niezachowanie tego okresu powoduje powstanie obowiązku podatkowego, z wyjątkiem sytuacji, gdy sprzedaż, najem lub oddanie do korzystania na podstawie innej umowy o podobnym charakterze nastąpi odpowiednio na rzecz podmiotów określonych w przedstawionych powyżej przepisach § 22 ust. 1 pkt 1 albo pkt 2 r.z.p.a.
3. Zwolnienie wybranych organów wojskowych i sił zbrojnych
Zgodnie z § 30. ust. 1 r.z.p.a. zwolnienie realizowane przez zwrot zapłaconej kwoty akcyzy przysługuje organowi wojskowemu z tytułu nabycia na terytorium Polski wyrobów energetycznych przeznaczonych na cele napędowe oraz smarów, zwanych dalej paliwami, które są następnie udostępniane odpłatnie siłom zbrojnym Państw-Stron Traktatu Północnoatlantyckiego, sił zbrojnych uczestniczących w Partnerstwie dla Pokoju oraz dla Kwatery Głównej Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego i członków jej personelu oraz dowództw sojuszniczych, w szczególności Centrum Szkolenia Sił Połączonych i członków ich personelu, wyłącznie do użytku w służbowych pojazdach, statkach powietrznych i okrętach tych sił lub służbowych pojazdach towarzyszącego im personelu cywilnego, podczas ich przebywania na terytorium RP.
W analizowanym przypadku zwrot zapłaconej kwoty akcyzy przysługuje gdy siły zbrojne w całości dokonały zapłaty należności za nabyte paliwa i następuje na wniosek organu wojskowego złożony w terminie do 90 dni od dnia zakończenia pobytu sił zbrojnych na terytorium Polski.
Zgodnie z wolą prawodawcy wniosek ten należy złożyć:
1)Naczelnikowi Urzędu Celnego I w Warszawie - w przypadku zakupów dokonywanych przez Ministra Obrony Narodowej lub upoważnionego przez niego Prezesa Agencji Mienia Wojskowego, Dowódcę Wojsk Lądowych oraz Dowódcę Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej lub odpowiednio upoważnionych przez nich dowódców wojskowych jednostek budżetowych;
2)Naczelnikowi Urzędu Celnego w Gdyni - w przypadku zakupów dokonywanych przez Dowódcę Marynarki Wojennej lub upoważnionego przez niego dowódcę wojskowej jednostki budżetowej.
Ponadto powinien on zawierać:
1)wskazanie okresu przebywania sił zbrojnych na terytorium Polski;
2)określenie kwoty akcyzy, o zwrot której ubiega się organ wojskowy;
3)numer rachunku bankowego, na który ma zostać dokonany zwrot zapłaconej kwoty akcyzy.
Należy do niego dołączyć:
1)wykaz paliw udostępnionych odpłatnie siłom zbrojnym i ich personelowi cywilnemu zawierający:
a)oznaczenie państwa wysyłającego,
b)określenie rodzaju i ilości paliw,
c)poświadczenie odbioru paliw,
d)wyliczenie kwoty akcyzy na podstawie faktur nabycia;
2)listę personelu sił zbrojnych oraz personelu cywilnego;
3)oryginały faktur, na podstawie których organ wojskowy nabył paliwa;
4)oryginały faktur, z których wynikają wnioskowane kwoty zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy, i ich uwierzytelnione kopie, jeżeli oryginały zostały dołączone do wniosku o zwrot podatku od towarów i usług;
5)kopie faktur, z których wynikają obciążenia sił zbrojnych za udostępnione paliwa.
Istotne jest także i to, że wykaz wskazany w pkt 1, oraz faktury wskazane w pkt 3-5, stanowią podstawę do obliczenia kwoty akcyzy podlegającej zwrotowi na rzecz organu wojskowego.
Zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy dokonuje właściwy naczelnik urzędu celnego na rachunek bankowy wskazany we wniosku, w terminie do 90 dni od dnia otrzymania tego wniosku wraz ze wskazanymi powyżej dokumentami.
W analizowanym przypadku zwrot zapłaconej kwoty akcyzy może nastąpić w terminie późniejszym niż wskazany powyżej, według kwot faktycznie uznanych, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania opinii organu sprawującego nadzór nad organem wojskowym.
Z przeprowadzonej analizy wynika, iż w razie powstania uzasadnionych wątpliwości dotyczących sporządzonego wniosku, właściwy naczelnik urzędu celnego, przekazuje go wraz z tymi dokumentami do zaopiniowania organowi sprawującemu na podstawie odrębnych przepisów nadzór nad organem wojskowym. Natomiast organ nadzorujący przekazuje opinię właściwemu naczelnikowi urzędu celnego, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
Po zakończeniu procedury rozpatrywania wniosku, każda oryginalna faktura, z której wynikają kwoty do zwrotu akcyzy, podlega ostemplowaniu pieczęcią właściwego urzędu celnego oraz przedziurkowaniu, w celu uniknięcia ponownego ich użycia. Natomiast dopiero po dokonaniu zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy właściwy naczelnik urzędu celnego, zwraca ostemplowane oraz przedziurkowane faktury wnioskodawcy.
Kolejny istotny dla analizowanego zagadnienia przepis zawarty jest § 31 ust. 1 r.z.p.a. I tak zgodnie z jego treścią zwolnieniem od akcyzy objęto import oraz nabycie wewnątrzwspólnotowe paliw przez siły zbrojne państwa wysyłającego, przeznaczonych wyłącznie do użytku w służbowych pojazdach, statkach powietrznych i okrętach sił zbrojnych lub służbowych pojazdach towarzyszącego im personelu cywilnego, podczas ich przebywania na terytorium Polski. Warto jednak wiedzieć o tym, iż warunkiem zastosowania tych zwolnień, jest przedstawienie organowi celnemu dokumentów, z których wynika, że wyroby akcyzowe są sprowadzane przez uprawnione podmioty i nie zostaną wykorzystane do celów innych niż określone w tym przepisie oraz nie będą podlegały czynnościom określonym w art. 8 u.p.a., będącym przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym.
W sytuacji, w której doszłoby do nabycia wewnątrzwspólnotowego, to może być dokonane wyłącznie w procedurze zawieszenia poboru akcyzy oraz z zastosowaniem przepisów r.ś.z.p.a., przy czym świadectwo to weryfikuje Minister Obrony Narodowej, który wypełnia jego pola 2 i 6.
Ponadto – na podstawie § 32 ust. 1 r.z.p.a. zwolnienie realizowane przez zwrot zapłaconej kwoty akcyzy przysługuje:
1)Kwaterze - z tytułu nabycia na terytorium kraju wyrobów akcyzowych przeznaczonych na potrzeby własne Kwatery w celu utrzymania i działalności Kwatery oraz wyrobów akcyzowych przeznaczonych na zaopatrzenie barów, mes i kantyn Kwatery i tam sprzedawanych;
2)personelowi zagranicznemu Kwatery lub członkom jego rodzin - z tytułu nabycia wyrobów akcyzowych na terytorium kraju, w ilościach niewskazujących na przeznaczenie handlowe;
3)Centrum Szkolenia Sił Połączonych w Bydgoszczy - z tytułu nabycia na terytorium kraju wyrobów akcyzowych niezbędnych do jego działalności, przeznaczonych na użytek służbowy - pod warunkiem niestosowania zwolnienia, o którym mowa w przeanalizowanym powyżej § 30 ust. 1, oraz przeznaczonych na zaopatrzenie barów, mes i kantyn zlokalizowanych na jego terenie;
4)osobom upoważnionym - z tytułu nabycia wyrobów akcyzowych na terytorium kraju, w ilościach niewskazujących na przeznaczenie handlowe.
Natomiast w przypadku w którym doszłoby do nabycia samochodu osobowego przez osoby upoważnione lub personel zagraniczny Kwatery zwrot zapłaconej kwoty akcyzy przysługuje wyłącznie tym podmiotom w odniesieniu do jednej sztuki samochodu osobowego, raz na trzy lata.
Wojciech Maruchin
Analizowana tematyka została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzoweg (Dz. U. Nr 32, poz. 228) – dalej r.z.p.a. Zostało ono wydane w następstwie realizacji przez Ministra Finansów upoważnień ustawowych zawartych w przepisach art. 31 ust. 6, art. 38 ust. 2 pkt 1 i 2, art. 39 ust. 1 pkt 2 i art. 113 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 z późn. zm.)- dalej u.p.a.
2. Zwolnienie wybranych podmiotów unijnych i pozaunijnych
Zgodnie z przepisem § 22 ust. 1 r.z.p.a. zwolnienie od akcyzy realizowane przez zwrot zapłaconej kwoty akcyzy z tytułu nabycia na terytorium Polski wyrobów akcyzowych przysługuje:
1)obcym przedstawicielstwom dyplomatycznym, urzędom konsularnym, organizacjom międzynarodowym, członkom ich personelu oraz innym osobom zrównanym z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych - w ilości (wartości) wynikającej z porozumień międzynarodowych lub zasady wzajemności. W przypadku nabycia na terytorium RP samochodu osobowego przez te podmioty, zwrot zapłaconej kwoty akcyzy przysługuje, pod warunkiem że samochód ten nie zostanie sprzedany, wynajęty lub oddany do korzystania na podstawie umowy o podobnym charakterze podmiotom innym niż wymienione w niniejszym przepisie, przez okres 3 lat, licząc od daty nabycia w Polsce. Jednocześnie prawodawca nałożył na Ministra właściwego do spraw zagranicznych obowiązek informowania Naczelnika Urzędu Celnego I w Warszawie oraz wskazane powyżej podmioty, o ilości (wartości) wyrobów akcyzowych, których nabycie uprawnia do zwolnienia od akcyzy;
2)instytucjom Wspólnot Europejskich - dla ich celów służbowych, gdy wartość wyrobów akcyzowych wskazanych na fakturze wynosi co najmniej 500 zł łącznie z podatkiem od towarów i usług.
Na podstawie przepisu § 23 ust. 1 r.z.p.a. podstawą do obliczenia zapłaconej kwoty akcyzy podlegającej zwrotowi na rzecz wskazanych powyżej podmiotów jest faktura wystawiona w trzech egzemplarzach przy zakupie wyrobów akcyzowych, której oryginał wraz z kopią otrzymują te podmioty. Kwotę tę oblicza się na podstawie stawki akcyzy obowiązującej w dniu dokonania zakupu.
Działając zgodnie z przepisem § 24 ust. 1 r.z.p.a. zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy od wyrobów akcyzowych nabytych przez te podmioty dokonuje Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie w oparciu o złożony przez te podmioty wniosek w sprawie zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy.
Wniosek ten określa:
1)zapłaconą kwotę akcyzy, o zwrot której ubiegają się wskazane powyżej podmioty, z wyszczególnieniem:
a)kwoty akcyzy związanej z nabyciem wyrobów akcyzowych na cele służbowe lub prywatne - w przypadku podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 1 pkt 1, lub
b)kwoty akcyzy związanej z nabyciem wyrobów akcyzowych na cele służbowe - w przypadku podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 1 pkt 2;
2)numer rachunku bankowego, na który ma zostać dokonany zwrot zapłaconej kwoty akcyzy.
Zgodnie z wolą prawodawcy do wniosku należy dołączyć:
1)wykaz wyrobów akcyzowych nabytych odpowiednio na cele służbowe lub prywatne przez wskazane powyżej podmioty;
2)listę członków personelu podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 1 pkt 1 r.z.p.a., które nabyły wyroby akcyzowe na cele prywatne, wraz z podaniem zapłaconych kwot akcyzy przypadających do zwrotu z tytułu dokonanego nabycia;
3)oryginały faktur, a w przypadku gdy wniosek składają instytucje Wspólnot Europejskich lub gdy oryginały faktur zostały dołączone do wniosku w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług - uwierzytelnione kopie tych faktur.
Istotne jest także i to, że wnioski w sprawie zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy są składane za okresy kwartalne i powinny obejmować kwoty akcyzy wynikające z faktur otrzymanych w danym kwartale, z wyjątkiem wniosków instytucji Wspólnot Europejskich składanych za okresy roczne uwzględniających zapłacone kwoty akcyzy z faktur otrzymanych w danym roku.
W uzupełnieniu należy dodać, iż w razie powstania uzasadnionych wątpliwości dotyczących prawidłowości omawianego wniosku, Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie – działając na podstawie ust. 6 § 24 r.z.p.a. - zwraca się do podmiotu składającego wniosek o złożenie niezbędnych wyjaśnień.
W następstwie wszczęcia analizowanej procedury – na podstawie § 25 ust. 1 r.z.p.a., zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy dokonuje Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie na rachunek bankowy wskazany we wniosku, w terminie 30 dni od dnia jego złożenia. Istotne jest jednak to, że w przypadku podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 1 pkt 2, zwrot zapłaconej kwoty akcyzy jest dokonywany w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
W przypadku określonym w przywołanym powyżej przepisie § 24 ust. 6 r.z.p.a. zwrot zapłaconej kwoty akcyzy następuje w terminie 30 dni od dnia otrzymania wyjaśnień od podmiotu składającego wniosek, według kwot faktycznie uznanych. Zgodnie z § 26 ust. 1 r.z.p.a. po rozpatrzeniu wniosku o zwrot zapłaconej kwoty akcyzy każda faktura, z której wynika zwrot zapłaconej kwoty akcyzy, podlega ostemplowaniu okrągłą pieczęcią Urzędu Celnego I w Warszawie oraz przedziurkowaniu, w celu uniknięcia ponownego użycia. Następnie po dokonaniu zwrotu Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie zwraca ostemplowane oraz przedziurkowane faktury wnioskodawcy.
Kolejny istotny przepis wynika z § 27 ust. 1 r.z.p.a. I tak, zgodnie z jego treścią, w przypadku gdy wyrób akcyzowy zostaje zwrócony, a wymienione na wstępie niniejszego opracowania podmioty żądają zwrotu zapłaconej ceny, sprzedawca jest zobowiązany zwrócić należność pod warunkiem otrzymania od tych podmiotów oryginału faktury. O dokonanym zwrocie sprzedawca informuje Naczelnika Urzędu Celnego I w Warszawie, przekazując równocześnie otrzymany oryginał faktury.
W przypadku gdy zwrot tej należności nastąpił po dokonaniu - zgodnie z przedstawionymi przepisami - zwrotu kwoty zapłaconej akcyzy wynikającej z faktury, kwotę akcyzy zwracanej za następny okres pomniejsza się o tę kwotę.
Istotne jest także i to, że w sytuacji gdy podmiot nie składa wniosku o zwrot zapłaconej kwoty akcyzy za następny okres, kwotę akcyzy wynikającą z faktury, należy zwrócić na właściwy rachunek bankowy Izby Celnej w Warszawie nie później niż w terminie:
1)6 miesięcy od dnia otrzymania zwrotu kwoty zapłaconej akcyzy - w przypadku podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 2 pkt 1 r.z.p.a.;
2)jednego roku od dnia otrzymania zwrotu kwoty zapłaconej akcyzy - w przypadku podmiotów wskazanych powyżej w § 22 ust. 2 pkt 2 r.z.p.a.
Zgodnie z przepisem § 28 ust. 1 r.z.p.a., odrębne zasady znajdują zastosowanie w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych przez podmioty, określone w przeanalizowanym na wstępie przepisie § 22, z wyłączeniem paliw silnikowych do napędu pojazdów samochodowych, do których należy stosować przepisy rozporządzenia Komisji (WE) nr 31/96 z dnia 10 stycznia 1996 r. w sprawie świadectwa zwolnienia z podatku akcyzowego (Dz. Urz. WE L 8 z 11.01.1996, s. 297) – dalej r.ś.z.p.a.
Z kolei w sytuacji gdy dojdzie do nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych przez podmioty określone powyżej w § 22 ust. 1 pkt 1, administracyjny dokument towarzyszący oraz świadectwo zwolnienia z podatku akcyzowego podlegają weryfikacji przez ministra właściwego do spraw zagranicznych, który wypełnia pola 2 i 6 świadectwa zwolnienia.
Podmioty te – na podstawie przepisu § 29 ust. 1 r.z.p.a. – korzystają na zasadzie wzajemności ze zwolnienia od akcyzy, w przypadku dokonania przez nich czynności importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych. Analizowane zwolnienie od akcyzy przysługuje również podmiotom określonym w przeanalizowanym na wstępie przepisie § 22 ust. 1 pkt 2 r.z.p.a. z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych przeznaczonych do użytku służbowego tych podmiotów. Przysługuje ono pod warunkiem, że samochody te nie zostaną sprzedane, wynajęte lub oddane do korzystania na podstawie umowy o podobnym charakterze przez okres trzech lat, licząc od daty ich wewnątrzwspólnotowego nabycia lub dopuszczenia do obrotu - w przypadku importu.
W uzupełnieniu należy dodać, że niezachowanie tego okresu powoduje powstanie obowiązku podatkowego, z wyjątkiem sytuacji, gdy sprzedaż, najem lub oddanie do korzystania na podstawie innej umowy o podobnym charakterze nastąpi odpowiednio na rzecz podmiotów określonych w przedstawionych powyżej przepisach § 22 ust. 1 pkt 1 albo pkt 2 r.z.p.a.
3. Zwolnienie wybranych organów wojskowych i sił zbrojnych
Zgodnie z § 30. ust. 1 r.z.p.a. zwolnienie realizowane przez zwrot zapłaconej kwoty akcyzy przysługuje organowi wojskowemu z tytułu nabycia na terytorium Polski wyrobów energetycznych przeznaczonych na cele napędowe oraz smarów, zwanych dalej paliwami, które są następnie udostępniane odpłatnie siłom zbrojnym Państw-Stron Traktatu Północnoatlantyckiego, sił zbrojnych uczestniczących w Partnerstwie dla Pokoju oraz dla Kwatery Głównej Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego i członków jej personelu oraz dowództw sojuszniczych, w szczególności Centrum Szkolenia Sił Połączonych i członków ich personelu, wyłącznie do użytku w służbowych pojazdach, statkach powietrznych i okrętach tych sił lub służbowych pojazdach towarzyszącego im personelu cywilnego, podczas ich przebywania na terytorium RP.
W analizowanym przypadku zwrot zapłaconej kwoty akcyzy przysługuje gdy siły zbrojne w całości dokonały zapłaty należności za nabyte paliwa i następuje na wniosek organu wojskowego złożony w terminie do 90 dni od dnia zakończenia pobytu sił zbrojnych na terytorium Polski.
Zgodnie z wolą prawodawcy wniosek ten należy złożyć:
1)Naczelnikowi Urzędu Celnego I w Warszawie - w przypadku zakupów dokonywanych przez Ministra Obrony Narodowej lub upoważnionego przez niego Prezesa Agencji Mienia Wojskowego, Dowódcę Wojsk Lądowych oraz Dowódcę Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej lub odpowiednio upoważnionych przez nich dowódców wojskowych jednostek budżetowych;
2)Naczelnikowi Urzędu Celnego w Gdyni - w przypadku zakupów dokonywanych przez Dowódcę Marynarki Wojennej lub upoważnionego przez niego dowódcę wojskowej jednostki budżetowej.
Ponadto powinien on zawierać:
1)wskazanie okresu przebywania sił zbrojnych na terytorium Polski;
2)określenie kwoty akcyzy, o zwrot której ubiega się organ wojskowy;
3)numer rachunku bankowego, na który ma zostać dokonany zwrot zapłaconej kwoty akcyzy.
Należy do niego dołączyć:
1)wykaz paliw udostępnionych odpłatnie siłom zbrojnym i ich personelowi cywilnemu zawierający:
a)oznaczenie państwa wysyłającego,
b)określenie rodzaju i ilości paliw,
c)poświadczenie odbioru paliw,
d)wyliczenie kwoty akcyzy na podstawie faktur nabycia;
2)listę personelu sił zbrojnych oraz personelu cywilnego;
3)oryginały faktur, na podstawie których organ wojskowy nabył paliwa;
4)oryginały faktur, z których wynikają wnioskowane kwoty zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy, i ich uwierzytelnione kopie, jeżeli oryginały zostały dołączone do wniosku o zwrot podatku od towarów i usług;
5)kopie faktur, z których wynikają obciążenia sił zbrojnych za udostępnione paliwa.
Istotne jest także i to, że wykaz wskazany w pkt 1, oraz faktury wskazane w pkt 3-5, stanowią podstawę do obliczenia kwoty akcyzy podlegającej zwrotowi na rzecz organu wojskowego.
Zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy dokonuje właściwy naczelnik urzędu celnego na rachunek bankowy wskazany we wniosku, w terminie do 90 dni od dnia otrzymania tego wniosku wraz ze wskazanymi powyżej dokumentami.
W analizowanym przypadku zwrot zapłaconej kwoty akcyzy może nastąpić w terminie późniejszym niż wskazany powyżej, według kwot faktycznie uznanych, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania opinii organu sprawującego nadzór nad organem wojskowym.
Z przeprowadzonej analizy wynika, iż w razie powstania uzasadnionych wątpliwości dotyczących sporządzonego wniosku, właściwy naczelnik urzędu celnego, przekazuje go wraz z tymi dokumentami do zaopiniowania organowi sprawującemu na podstawie odrębnych przepisów nadzór nad organem wojskowym. Natomiast organ nadzorujący przekazuje opinię właściwemu naczelnikowi urzędu celnego, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
Po zakończeniu procedury rozpatrywania wniosku, każda oryginalna faktura, z której wynikają kwoty do zwrotu akcyzy, podlega ostemplowaniu pieczęcią właściwego urzędu celnego oraz przedziurkowaniu, w celu uniknięcia ponownego ich użycia. Natomiast dopiero po dokonaniu zwrotu zapłaconej kwoty akcyzy właściwy naczelnik urzędu celnego, zwraca ostemplowane oraz przedziurkowane faktury wnioskodawcy.
Kolejny istotny dla analizowanego zagadnienia przepis zawarty jest § 31 ust. 1 r.z.p.a. I tak zgodnie z jego treścią zwolnieniem od akcyzy objęto import oraz nabycie wewnątrzwspólnotowe paliw przez siły zbrojne państwa wysyłającego, przeznaczonych wyłącznie do użytku w służbowych pojazdach, statkach powietrznych i okrętach sił zbrojnych lub służbowych pojazdach towarzyszącego im personelu cywilnego, podczas ich przebywania na terytorium Polski. Warto jednak wiedzieć o tym, iż warunkiem zastosowania tych zwolnień, jest przedstawienie organowi celnemu dokumentów, z których wynika, że wyroby akcyzowe są sprowadzane przez uprawnione podmioty i nie zostaną wykorzystane do celów innych niż określone w tym przepisie oraz nie będą podlegały czynnościom określonym w art. 8 u.p.a., będącym przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym.
W sytuacji, w której doszłoby do nabycia wewnątrzwspólnotowego, to może być dokonane wyłącznie w procedurze zawieszenia poboru akcyzy oraz z zastosowaniem przepisów r.ś.z.p.a., przy czym świadectwo to weryfikuje Minister Obrony Narodowej, który wypełnia jego pola 2 i 6.
Ponadto – na podstawie § 32 ust. 1 r.z.p.a. zwolnienie realizowane przez zwrot zapłaconej kwoty akcyzy przysługuje:
1)Kwaterze - z tytułu nabycia na terytorium kraju wyrobów akcyzowych przeznaczonych na potrzeby własne Kwatery w celu utrzymania i działalności Kwatery oraz wyrobów akcyzowych przeznaczonych na zaopatrzenie barów, mes i kantyn Kwatery i tam sprzedawanych;
2)personelowi zagranicznemu Kwatery lub członkom jego rodzin - z tytułu nabycia wyrobów akcyzowych na terytorium kraju, w ilościach niewskazujących na przeznaczenie handlowe;
3)Centrum Szkolenia Sił Połączonych w Bydgoszczy - z tytułu nabycia na terytorium kraju wyrobów akcyzowych niezbędnych do jego działalności, przeznaczonych na użytek służbowy - pod warunkiem niestosowania zwolnienia, o którym mowa w przeanalizowanym powyżej § 30 ust. 1, oraz przeznaczonych na zaopatrzenie barów, mes i kantyn zlokalizowanych na jego terenie;
4)osobom upoważnionym - z tytułu nabycia wyrobów akcyzowych na terytorium kraju, w ilościach niewskazujących na przeznaczenie handlowe.
Natomiast w przypadku w którym doszłoby do nabycia samochodu osobowego przez osoby upoważnione lub personel zagraniczny Kwatery zwrot zapłaconej kwoty akcyzy przysługuje wyłącznie tym podmiotom w odniesieniu do jednej sztuki samochodu osobowego, raz na trzy lata.
Wojciech Maruchin