Obowiązki w zakresie podatku od niezrealizowanych zysków powstają w momencie utraty polskiej rezydencji podatkowej. Oznacza to zaniechanie obowiązku płacenia podatków w Polsce, jak i przeniesienie posiadanego majątku (ruchomego, czy instrumentów finansowych) za granicę, co może skutkować koniecznością rozliczenia podatku z tytułu nierozliczonych zysków, znanego także jako exit tax. Bez względu na wybraną przez podatnika formę opodatkowania i stosowaną stawkę podatku dochodowego, podatek od nierozliczonych zysków jest płatny oddzielnie, przy użyciu stałej jednolitej stawki 3 proc. lub 19 proc., w zależności od rodzaju przenoszonego majątku, na który podatek jest nakładany.
Exit tax - zawiłość terminów
Zasadniczo, termin zapłaty exit tax powinien upłynąć wraz z końcem 2023 roku. Data ta uległa jednak zmianie z dniem 29 sierpnia br. i termin ten został wydłużony o 2 lata, do końca 2025 roku. Resort finansów argumentuje to orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE. Wszystko za sprawą rozporządzenia Ministra Finansów z 2 sierpnia 2023, zmieniającego termin do wpłaty przez podatników podatku dochodowego od dochodów z niezrealizowanych zysków (Dz. U. z 2023 r., poz. 1611).
Ministerstwo Finansów wyjaśniło również, jakie okresy będą obowiązywać dla podatku od niezrealizowanych zysków, w zależności od źródła jego uzyskania. Należny podatek wynikający z comiesięcznych deklaracji składanych w okresie rozliczeniowym od 1 stycznia 2019 r. do 30 listopada 2025 r. podatnik będzie musiał zapłacić do końca 2025 r. W sytuacji, w której składniki majątku zostaną utracone do 1 grudnia 2025 r. podatnika będzie obowiązywał termin do 7. dnia miesiąca, po którym nastąpiła strata całości lub części majątku.
Czytaj w LEX: PIT 2023 - przewodnik po zmianach >
Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE ws. exit tax
Resort finansów wyjaśnił, że przedłużenie terminu zapłaty podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków pomoże podatnikom w wywiązaniu się z ich obowiązków w tym zakresie. Wydłużenie czasu ma na celu ułatwienie podmiotom zapłaty podatku do momentu, w którym otrzymają środki pieniężne (jeśli utrata majątku ma charakter pieniężny) lub zdecydują się na nieodpłatne przekazanie majątku, co obecnie ma miejsce najczęściej w formie darowizny. Taki sposób poboru exit tax znajduje pochwałę w orzecznictwie TSUE, choć nie można jeszcze mówić o ugruntowanej linii orzeczniczej na tym polu. Jest to bardzo ważne w związku ze wcześniejszymi niezgodnościami w prawie UE, które występowały chociażby w przypadkach natychmiastowego poboru podatku.
Czym jest niezrealizowany zysk?
Exit tax został w Polsce wprowadzony w 2019 r. W zależności od tego, czy wartość podatkowa składnika majątku jest ustalana bądź nie, wysokość podatku wynosi odpowiednio 19 lub 3 proc. Jednak, aby podatek ten był pobierany, wartość rynkowa przenoszonego majątku musi przekraczać 4 mln zł. Jeśli to kryterium jest spełnione, wtedy obowiązkiem podatkowym objęte jest przeniesienie składnika majątku poza Polskę lub zmiana rezydencji podatkowej podatnika, w wyniku której Polska traci prawo do opodatkowania dochodów ze sprzedaży tego aktywa. Warto zaznaczyć, że przenoszona część majątku nie może zmienić właściciela, a sam podatek może obejmować zarówno majątek spółki, jak i majątek osobisty.
Sprawdź w LEX: Czy sprzedaż aktywów spółki za granicę podlega exit tax? >
Późniejszy termin na exit tax – skutki dla podatników
Przygotowanie przez MF rozporządzenia wydłużającego termin na zapłatę exit tax należy ocenić pozytywnie. Z pewnością wpłynie to korzystnie na płynność finansową wielu podatników, co jest szczególnie istotne w obecnym otoczeniu gospodarczym. Nie powinno to jednak usypiać czujności podatników, którzy, prędzej czy później, będą zobowiązani do wywiązania się z nowych obowiązków.
Czytaj w LEX: Mariański Adam, Podatek od wyjścia - przykład nieprzemyślanej legislacji podatkowej >
Marek Gwóźdź, Counsel ID Advisory
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
