Ministerstwo Finansów wydało kolejne objaśnienia, tym razem dotyczą one tzw. ulgi dla młodych, czyli zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT. Ulga ta polega na zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych oraz z osobiście wykonywanej działalności na podstawie umowy zlecenia, otrzymanych przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Zwolnienie dotyczy przychodów, do których stosuje się zasady opodatkowania według skali podatkowej. Ulga dla młodych obowiązuje od 1 sierpnia 2019 r. i ma zastosowanie do przychodów uzyskanych od tego dnia. O jej zastosowaniu decyduje łączne spełnienie warunków odnoszących się do: wieku podatnika, rodzaju przychodów, limitu ulgi i momentu uzyskania przychodów.

Szczególne rozwiązania dotyczące roku 2019 r.

Jesteśmy w okresie składania zeznań podatkowych za rok 2019 a właśnie rozwiązania szczególne dotyczą tego roku. W 2019 r. ulga dla młodych miała zastosowanie wyłącznie do przychodów uzyskanych w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r., czyli za 5 miesięcy. Limit ulgi dla tych przychodów to 35 636,67 zł, czyli 5/12 z kwoty 85 528 zł. W trakcie roku 2019 ulga dla młodych stosowana była przez płatnika wyłącznie na wniosek podatnika.

Zobacz procedurę w LEX: Zerowy PIT dla młodych podatników >

Wiek podatnika – urodziny w sobotę

Z ulgi dla młodych mogą skorzystać osoby, które nie ukończyły 26. roku życia. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że do terminu tego nie ma zastosowania art. 12 par. 5 Ordynacji podatkowej. W sytuacji zatem, gdy dzień 26. urodzin przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy nie następuje „przesunięcie” daty urodzin na następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy. Ukończenie 26. roku życia nie stanowi terminu w znaczeniu dokonania przez podatnika danej czynności w określonym przedziale czasu. Do dnia ukończenia 26. roku życia podatnik ma jedynie otrzymać przychód. Przykładowo, gdy podatnik urodził się 20 sierpnia 1995 r. to prawo do ulgi dla młodych podatnik posiada do 20 sierpnia 2021 r.

Czytaj w LEX: Zerowy PIT dla młodych - zasady oraz wyliczenie wynagrodzenia dla umowy o pracę i umowy zlecenia >

 

Przychody nie objęte ulgą

Katalog przychodów objętych ulgą dla młodych ma charakter zamknięty. Ogranicza się wyłącznie do przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych oraz przychodów z osobiście wykonywanej działalności na podstawie umowy zlecenia.

Należności, które na gruncie ustawy PIT nie stanowią przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych lub z osobiście wykonywanej działalności na podstawie umowy zlecenia – np. przychody z: umów o dzieło, pozarolniczej działalności gospodarczej, praw autorskich, zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, praktyk absolwenckich, stypendiów czy staży uczniowskich – nie korzystają ze zwolnienia w ramach ulgi dla młodych.

Przykładowo, ulgą dla młodych objęte jest wyłącznie wynagrodzenie chorobowe, gdyż na gruncie ustawy PIT stanowi ono przychód ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych. Zasiłek chorobowy – jako przychód z innych źródeł – nie korzysta ze zwolnienia od podatku w ramach ulgi dla młodych.

Czytaj w LEX: Jak wypełnić PIT-11 z uwzględnieniem tzw. ulgi dla młodych? >

Bez przychodów uzyskanych za granicą

Ulga ma zastosowanie zarówno do przychodów osiąganych na terytorium RP, jak i poza tym terytorium. Przy obliczaniu kwoty przychodów objętych ulgą nie są brane pod uwagę przychody uzyskane za granicą, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Przykładowo, podatnik nie uwzględnia wynagrodzenia uzyskanego za pracę w Niemczech, gdyż umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta między Polską a Niemcami przewiduje metodę wyłączenia z progresją jako metodę unikania podwójnego opodatkowania. Dochody uzyskane z tytułu pracy w Niemczech są zwolnione z opodatkowania w Polsce, a zatem nie uwzględnia się ich przy obliczaniu limitu zwolnienia. Ze zwolnienia w ramach ulgi dla młodych skorzystają pozostałe przychody podatnika osiągnięte z tytułu pracy w Polsce do wysokości limitu zwolnienia.

Sprawdź w LEX: Jak należy rozliczać wynagrodzenie wypłacane zagranicznemu zleceniobiorcy?  >

Inaczej jest natomiast w przypadku przychodów uzyskanych z tytułu pracy w USA, gdyż umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta między Polską a USA przewiduje rozliczenie amerykańskich dochodów na zasadach metody proporcjonalnego odliczenia. Podatnik w kwocie limitu zwolnienia uwzględnia przychody uzyskane w USA.

Limit dla małżonków

Od 1 stycznia 2020 r. – w odniesieniu do przychodów uzyskanych od tego dnia – roczny limit ulgi dla młodych, przysługujący podatnikowi, wynosi 85 528 zł. W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim – niezależnie od sposobu rozliczenia rocznego (indywidualnie albo wspólnie z małżonkiem) – limit w wysokości 85 528 zł przysługuje odrębnie podatnikowi oraz małżonkowi.

Prawo do ulgi na dzieci

Zgodnie z objaśnieniami, jeżeli podatnik w roku podatkowym uzyskał przychody objęte ulgą dla młodych, to nawet w sytuacji gdy nie płaci podatku dochodowego (bo nie uzyskał innych przychodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej), ma prawo do „dodatkowego zwrotu” z tytułu ulgi na dzieci do wysokości składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, jakie zapłacił z własnych środków od przychodów korzystających ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT.

Zeznanie podatkowe

Uzyskanie przez podatnika przychodów objętych w całości ulgą dla młodych nie rodzi obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Dla powstania tego obowiązku muszą wystąpić dodatkowe okoliczności, np. podatnik: oprócz przychodów objętych ulgą dla młodych uzyskał dochody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy PIT, ubiega się o zwrot nadpłaconego podatku, ma obowiązek doliczyć do dochodu lub podatku kwoty uprzednio dokonanych odliczeń, do których utracił prawo. W przypadku wystąpienia tych okoliczności, podatnik zeznaniu wykazuje również przychody objęte ulgą dla młodych.

Ulga ma być ułatwieniem dla młodych, a zarazem zachętą dla pracodawców, jednakże niektórzy twierdzą, że tak się nie stało. - Prezent od ustawodawcy stał się niechcianym prezentem, z którym wszyscy mają kłopot: przedsiębiorca, kadrowa, księgowa, doradca podatkowy, młody pracownik, jego żona i dzieci – oceniła Agnieszka Czernik, doradca podatkowy. 

Jej zdaniem, podstawową wadą tej ulgi, co potwierdza konieczność wydania objaśnień MF, są zbyt skomplikowane zasady jej uzyskania; zbyt wiele kryteriów decyduje o jej zastosowaniu. - Przedsiębiorca zatrudniający 25-latka niebędącego studentem, nie potrąca zaliczki na podatek, ale potrąca składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Osoby, które myślały, iż od tej pory wskutek nowej ulgi będą otrzymywały wynagrodzenie brutto równe wynagrodzeniu netto srodze się zawiodły – stwierdziła Agnieszka Czernik.

 - Pracodawca musi się spieszyć z wypłatą wynagrodzenia, zwłaszcza dla osoby, której 26 urodziny przypadają w trakcie miesiąca, gdyż wypłata 3 dni po urodzinach jest już wypłatą opodatkowaną (w momencie uzyskania przychodów nie spełniono warunku wieku) – dodała Agnieszka Czernik.

Sprawdź w LEX: Czy w związku z nowelizacją ustawy PIT i zwolnieniem pracowników do 26 roku z opłacania podatku, pracownikowi będzie należał się zwrot podatku, mimo że w umowie jest wpisane wynagrodzenie netto? >

Jej zdaniem, największym urozmaiceniem dla tej ulgi jest rodzaj wynagrodzenia. Osoby przed 26 rokiem życia, cieszące się przywilejami ulgi dla młodych, nie powinny zachodzić w ciążę, ani długotrwale chorować, albowiem ulga przysługuje jedynie w ramach wypłaty wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia chorobowego (pierwsze 33 dni niezdolności do pracy), natomiast zasiłek chorobowy nie daje prawa do zastosowania zwolnienia.

- Dyskryminacja podatkowa w tym względzie dotyka również artystów, którzy sprzedają swoje dzieła w ramach umowy o dzieło; ten rodzaj umów również znalazł się poza zasięgiem dobrej woli ustawodawcy. Przedsiębiorca, który miał czelność założyć własną firmę przed 26 roku życia także musi płacić podatki już od pierwszej zarobionej złotówki. Zatem 25-letni pracownik o dochodzie wynoszącym 7 000 zł znajduje się w lepszej sytuacji podatkowej niż 25 – letni przedsiębiorca o dochodzie wynoszącym 3 000 zł – podkreśliła Agnieszka Czernik.

Sprawdź w LEX: Jak rozliczyć składki ZUS i koszty uzyskania w przypadku korzystania z zerowego PIT? >

- Na uwagę zasługują zawarte w objaśnieniach MF cenne wskazówki dotyczące unikania podwójnego opodatkowania, jednakże w świetle MLI oraz zmieniających się Konwencji pojawia się pytanie o termin przydatności takich zaleceń – oceniła Agnieszka Czernik.

Z kolei Marek Isański, prezes Fundacji Praw Podatników, podkreślił, że skoro są objaśnienia to dowodzi, że przepisy są nie najlepiej napisane. Jego zdaniem zachodzi obawa o konstytucyjność przepisów regulujących ulgę. - Twierdzę, że wiek osoby jako kryterium zwolnienia z podatku jest niezgodny z Konstytucją. Zgodnie z art. 84 ustawy zasadniczej, wszyscy są zobowiązani do ponoszenia podatków. Oczywiście ustawodawca ma pewną swobodę przewidzianą w art. 217 w udzielaniu ulg podatkowych. Ale nie oznacza to zupełnej dowolności. Za taką właśnie niedopuszczalną dowolność uważam kryterium wieku, które jest dobre do przejścia w wiek emerytalny, ale nie do udzielania ulg podatkowych. Jeśli więc ustawodawca chciał dać ulgę „młodym osobom” to powinien był to zrobić poprzez np. preferowanie pierwszej pracy, a nie wiek. Takim bowiem kryterium pozbawił ulgi niektóre osoby – stwierdził Marek Isański.