Ułatwienia dla przedsiębiorców związane z naliczaniem odsetek za zwłokę przewiduje projekt nowelizacji ustawy o kontroli skarbowej przygotowany przez sejmową Komisję „Przyjazne Państwo". W czwartek obradowała nad nim podkomisja ds. monitorowania systemu podatkowego Komisji Finansów Publicznych.
Projekt zmian, nad którym pracuje w/w podkomisja przewiduje wprowadzenie zasady, zgodnie z którą odsetki nie byłyby naliczane za okres od dnia wszczęcia postępowania kontrolnego do dnia doręczenia decyzji wydanej w pierwszej instancji, w przypadku gdy decyzja nie została doręczona w terminie 6 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania kontrolnego.
Jak wyjaśniają autorzy projektu, jego celem jest zrównanie praw podatników kontrolowanych przez organy podatkowe i organy kontroli skarbowej (urzędy kontroli skarbowej). „Dzięki temu podatnikom kontrolowanym przez organy kontroli skarbowej nie będą naliczane odsetki w przypadku przedłużającego się postępowania" - napisano w uzasadnieniu dokumentu.

Zmiany zrównałyby także prawa podatników sprawdzanych przez organy podatkowe (urzędy skarbowe) i urzędy kontroli skarbowej. Zgodnie z obecnymi przepisami Ordynacji podatkowej odsetek za zwłokę nie nalicza się za okres trwania postępowania prowadzonego przez urzędy skarbowe, jeżeli trwa ono dłużej niż ustawowe 3 miesiące. Przepis ten nie dotyczy jednak kontroli prowadzonych przez inspektorów skarbowych, które mogą trwać 6 miesięcy.
„Oznacza to, że organy kontroli skarbowej m.in. nie ponoszą negatywnych skutków przedłużania postępowania. Negatywnymi skutkami obciążeni są podatnicy, którzy nie są zwolnieni z zapłaty odsetek pomimo tego, że bardzo często nie ponoszą odpowiedzialności za wydłużone okresy postępowania prowadzonego przez organy kontroli skarbowej" - argumentują posłowie komisji „Przyjazne Państwo".

Rząd pozytywnie ocenił podstawowe założenia projektu. Zastrzegł jednak, że należy do niego wprowadzić zmiany. Chodzi przede wszystkim o dopisanie, że ulga w naliczaniu odsetek nie będzie stosowana w przypadku, gdy do opóźnienia w postępowaniu doszło z przyczyn niezależnych od fiskusa, albo z winy podatnika.
Według Ministerstwa Finansów brak takiego wyłączenia może doprowadzić do celowego przedłużania postępowania kontrolnego w celu uniknięcia naliczania odsetek za zwłokę.

Posłowie podkomisji wzięli po uwagę argumenty rządu i uzupełnili projekt zgodnie z jego wnioskiem. Ponadto zdecydowali się na zmianę terminu wejścia w życie nowelizacji. Miałaby ona zacząć obowiązywać 1 lipca 2010 r. Pierwotny projekt zakładał wejście w życie zmian 1 stycznia 2009 r.
Natomiast w środę sejmowa Komisja Finansów Publicznych opowiedziała się w środę za zmniejszeniem obowiązków informacyjnych podatników związanych z NIP i VAT. Pozytywnie zaopiniowała także pomysł, by organy podatkowe przekazywały podatnikom swoje stanowisko nt. prowadzonych spraw.
Sejmowa Komisja Finansów Publicznych opowiedziała się w środę za uchwaleniem nowelizacji ustawy o VAT, która przewiduje uproszczenie zasad dokonywania aktualizacji danych podatników w systemie ewidencji podatników (NIP) i dla celów VAT. Pozytywną opinię o projekcie wyraził rząd.
Zgodnie z dokumentem przygotowanym przez sejmową Komisję „Przyjazne Państwo" podatnicy VAT mają być zwolnieni z obowiązku aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego (VAT-R), w sytuacji gdy dane identyfikacyjne podlegające aktualizacji zostałyby objęte zgłoszeniem aktualizacyjnym wynikającym z ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (chodzi o system ewidencji podatników NIP).

Ułatwienie nie miałoby zastosowania w przypadku, gdyby zgłaszana zmiana spowodowała zmianę właściwości organu podatkowego, czyli np. w razie zmiany miejsca zamieszkania lub adresu siedziby podatnika.
Komisja finansów wyraziła także pozytywną opinię o projekcie nowelizacji Ordynacji podatkowej, który ma zobowiązać organ podatkowy pierwszej instancji do informowania podatnika o sposobie ustosunkowania się do zarzutów odwołania, przy przekazywaniu sprawy do organu odwoławczego. Także do tej zmiany rząd nie ma zastrzeżeń.

„Za takim rozwiązaniem przemawiają zarówno względy dotyczące ekonomiki postępowania, jak również poprawy sytuacji prawnej strony w zakresie możliwości wcześniejszego przygotowania się do obrony swojej argumentacji w postępowaniu odwoławczym. Proponowana zmiana zwiększa możliwość czynnego udziału strony w postępowaniu podatkowym" - napisano w opinii rządowej do projektu.
Zgodnie z obecnymi przepisami organ podatkowy, do którego wpłynęło odwołanie, przekazując sprawę do organu odwoławczego, musi odnieść się do przedstawionych w odwołaniu zarzutów. O swoich argumentach nie musi jednak informować strony.