Co proponuje rząd w swoim projekcie zmian w VAT?

Przyjęty przez rząd projekt zmian w ustawie o VAT obejmuje m.in. czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przewiduje on rozszerzenie wyłączenia z opodatkowania transakcji zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, które polega na odejściu od wymogu, aby był to oddział samodzielnie sporządzający bilans i powiązanie wyłączenia w podatku VAT z regulacjami w zakresie następstwa prawnego w Ordynacji podatkowej w tego rodzaju transakcjach.

Ponadto rząd proponuje podniesienie limitu z 5 zł na 10 zł, poniżej którego przekazanie tzw. małego prezentu nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Zmiany dotyczące tego limitu mają być skorelowane z zasadami stosowanymi przy określaniu podstawy opodatkowania w nieodpłatnych przekazywaniach towarów, co powinno uprościć rozliczenie tego rodzaju czynności.

Projekt przewiduje wiele zmian w zakresie zwolnień od podatku. Zgodnie z nowelą, nie będzie trzeba płacić VAT od wszystkich obiektów budownictwa po pierwszym zasiedleniu. Obecnie w takim przypadku zwolnieniem objęte są tylko obiekty o charakterze mieszkalnym.

W odniesieniu do zwolnień w imporcie towarów przewiduje się dostosowanie do przepisów dyrektywy Rady 2007/74/WE z 20 grudnia 2007 r. w sprawie zwolnienia towarów przywożonych przez osoby podróżujące z państw trzecich z podatku od wartości dodanej i akcyzy. Dzięki temu podróżni będą mogli przywieźć więcej towarów, za które nie zapłacą podatku.

Projekt zmian zakłada także skrócenie do 1 roku (obecnie 3 lata) terminu powrotu do zwolnienia podmiotowego od VAT w przypadku jego wcześniejszej utraty oraz możliwość odliczania podatku wykazanego w remanencie przy rezygnacji ze zwolnienia dokonywanej po rozpoczęciu prowadzenia działalności.

Projekt przewiduje również wiele ułatwień w rozliczeniach podatku. Zakłada m.in. wprowadzenie możliwości składania deklaracji kwartalnych przez wszystkich podatników, a nie jak obecnie tylko przez małych podatników.

Wprowadzono ponadto możliwość wykazywania podatku należnego z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej (w przypadku niektórych procedur celnych), również w sytuacji, gdy zgłaszającym towar do odprawy celnej jest przedstawiciel pośredni w rozumieniu przepisów celnych.

Projekt wprowadza również przepisy dotyczące magazynów konsygnacyjnych i rozwiązania w zakresie opodatkowania towarów przemieszczanych między państwami członkowskimi UE do takich magazynów. Ma to uprościć zasady rozliczania VAT w takich przypadkach - podatek rozliczy nabywca towarów. Zakłada się ograniczenie możliwości stosowania tego uproszczenia do sytuacji, gdy prowadzący magazyn pobiera towary dla potrzeb działalności produkcyjnej lub usługowej, z wyłączeniem działalności handlowej, co powinno zapewnić szczelność systemu.

Projekt nowelizacji ustawy przewiduje uproszczenie rozliczania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Z uwagi na system wymiany informacji o VAT z innymi państwami członkowskimi i konieczność zachowania porównywalności danych, uproszczenie obejmie przede wszystkim podatników rozliczających podatek od towarów i usług miesięcznie w stosunku do transakcji dokonywanych w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału. Uproszczenie polega na tym, że w przypadku braku dowodów potwierdzających wywiezienie z terytorium kraju i dostarczenie do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, podatnik nie musi jej wykazywać jako sprzedaży krajowej, do momentu złożenia rozliczenia za ostatni miesiąc w kwartale.

W projekcie ustalono jeden 60-dniowy podstawowy termin zwrotu podatku. Skrócenie terminu zwrotu tym podatnikom, którzy obecnie otrzymywali zwroty w terminie 180 dni, pozytywnie wpłynie na ich sytuację finansową. Skrócony termin nie będzie dotyczył podatników, którzy wykonują czynności opodatkowane krócej niż rok, jak również do tych, którzy w danym okresie rozliczeniowym nie dokonali czynności opodatkowanych oraz czynności poza terytorium kraju. W ich przypadku termin na dokonanie zwrotu wynosi 180 dni. Pozostawiono także możliwość uzyskania przez podatnika zwrotu w terminie przyspieszonym, tj. 25 dni.

Rząd proponuje likwidację zakazu odliczania podatku VAT z tytułu poniesionych wydatków, które nie stanowią kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Jest to zmiana powszechnie oczekiwana przez podatników.

Zgodnie z projektem, zmienią się zasady rekompensowania podatnikom wydatków związanych z nabyciem kas rejestrujących poprzez wprowadzenie nowej wysokości limitu rekompensaty za zakupioną kasę. Projekt przewiduje zwrot 90 proc. kwoty wydatkowanej, nie więcej jednak niż 700 zł.

Proponowane rozwiązania przewidują również likwidację 30 proc. sankcji VAT za nieprawidłowe rozliczenia tego podatku. Możliwe będzie także dokonanie korekty deklaracji po kontroli podatkowej.

Projekt zakłada również obowiązek składania kaucji gwarancyjnej w wysokości 250 tys. zł dla podatników rozpoczynających działalność w handlu wewnątrzwspólnotowym. System zabezpieczeń dla podatników rozpoczynających działalność będzie o wiele mniej restrykcyjny od obecnego (zabezpieczenie majątkowe do wysokości wnioskowanego zwrotu zamiast sztywnej kaucji).

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o VAT trafi teraz pod obrady Sejmu.

Posłowie PO i PiS proponują własne projekty zmian w VAT

Tymczasem w Sejmie trwają prace nad dwoma poselskimi projektami zmian w ustawie o VAT – autorstwa PO i PiS. W środę w Sejmie odbyło się ich pierwsze czytanie, po którym projekty trafią do prac w sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Ministerstwo Finansów chce, aby prace nad projektami poselskimi połączyć z pracami nad właśnie przyjętym rządowym projektem zmian w ustawie o VAT.

Poselskie projekty zmian w ustawie o VAT przygotowali niezależnie od siebie posłowie PO i PiS. Oba są wzorowane na rządowym projekcie nowelizacji ustawy o VAT, którym zajmowała się Komisja Finansów Publicznych Sejmu poprzedniej kadencji. Zgodnie z uzasadnieniami do nich, celem zmian jest uproszczenie przepisów o VAT, doprecyzowanie niektórych regulacji i zmniejszenie barier dla podatników.

Oba projekty zawierają propozycje skrócenia podstawowego terminu zwrotu VAT dla podatnika z obecnych 180 dni do 50 dni. Posłowie proponują także wprowadzenie tzw. magazynów konsygnacyjnych, których funkcjonowanie ma ułatwić przemieszczanie towarów wewnątrz UE.

Projekty przewidują likwidację kaucji gwarancyjnej w wysokości 250 tys. zł, którą muszą zapłacić podatnicy dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych, jeżeli chcą skorzystać ze skróconego 60-dniowego terminu zwrotu VAT. Posłowie chcą także likwidacji 30 proc. tzw. sankcji w VAT, którą muszą zapłacić podatnicy zaniżający zobowiązanie podatkowe.

Proponowane w projektach rozwiązania mają umożliwić podatnikom dokonującym importu towarów rozliczenie VAT w deklaracji podatkowej, w miejsce obowiązku uiszczenia go w urzędzie celnym. Najmniejsze firmy mogłyby rozliczać VAT w postaci ryczałtu kwotowego. W przypadku projektu PO miałby on wynieść 300 zł miesięcznie, w przypadku projektu PiS od 110 zł do 300 zł miesięcznie.

Sejm zdecydował, aby kontynuować prace nad projektami poselskimi i oba skierował do sejmowej Komisji Finansów Publicznych.

Występująca w Sejmie wiceminister finansów Elżbieta Chojna-Duch powiedziała, że projekty są „częściowo zbieżne" z rozwiązaniami zaproponowanymi przez rząd. Zadeklarowała, że w ciągu kilku najbliższych dni, projekt rządowy powinien wpłynąć do Sejmu. „Rządowe propozycje są pełniejsze i bardziej doprecyzowane" - powiedziała Chojna-Duch. Odnosząc się do projektu PO zwróciła uwagę, że zawiera on rozwiązania, które mogą być bardzo kosztowne dla budżetu i skłaniać do nadużyć. Na przykład skrócenie terminu do zwrotu VAT do 50 dni spowodowałby przesunięcie w czasie wpływów budżetowych w wysokości około 2 mld zł, a wprowadzenie nowej definicji małego podatnika mogłoby kosztować budżet od 0,5 mld-1,2 mld zł.

„Wobec projektu PiS też mamy negatywne uwagi. Mam jednak nadzieję, że w toku prac parlamentarnych wszystkie trzy projekty będą połączone i wybrane zostaną rozwiązanie najlepsze" - powiedziała wiceminister finansów Elżbieta Chojna-Duch.