UZP podkreśla, że celem systemu jest otwarcie rynku zamówień publicznych na konkurencję poprzez zapewnienie przedsiębiorcom dostępu do zamówień publicznych na zasadach niedyskryminacyjnych. Realizacji tego służy zasada prymatu przetargu nieograniczonego oraz ograniczonego. Jednym ze wskaźników, który może służyć ocenie otwartości rynku zamówień publicznych na konkurencję jest częstotliwość stosowania przez zamawiających trybów zapewniających niedyskryminacyjny dostęp przedsiębiorców do zamówień publicznych (przetarg ograniczony, przetarg nieograniczony, negocjacje z ogłoszeniem, licytacja elektroniczna) oraz trybów, w których otwartość zostaje ograniczona (negocjacje bez ogłoszenia, wolna ręka, zapytanie o cenę).
Jak wynika z analizy wstępnych danych dotyczących trybów udzielonych zamówień publicznych w 2010 r. wyraźnie wzrósł odsetek postępowań, w których zastosowano tryby konkurencyjne, głównie przetarg nieograniczony (77,94 proc.), a zmalał odsetek postępowań udzielanych w trybach ograniczających konkurencyjność – zapytanie o cenę (3,55 proc.) oraz zamówienie z wolnej ręki (17,20 proc.). Tym samym, w sposób znaczący poszerzyła się sfera zamówień publicznych zapewniająca przedsiębiorcom niedyskryminacyjny dostęp do zamówień publicznych.
Zdaniem UZP, większy stopień stosowania procedur otwartych jest wynikiem konsekwentnego ich odformalizowania poprzez przyjęcie szeregu zmian w ostatnich nowelizacjach ustaw. Wśród wielu zmian warto wymienić zmiany w zakresie środków ochrony prawnej, zasad zadawania pytań do SIWZ, wprowadzenia możliwości zmian w ogłoszeniach o zamówieniu oraz SIWZ, szybszych możliwości zawarcia umowy po wyborze oferty najkorzystniejszej. Z drugiej strony wprowadzono również mechanizmy ograniczające możliwości stosowania trybów niekonkurencyjnych lub wzmacniające mechanizmy kontrolne stosowania tych trybów. Na uwagę zasługują zmiany w zakresie udzielania zamówień na tzw. usługi niepriorytetowe, wprowadzenie uprawnienia wnoszenia odwołań do KIO na stosowanie trybów niekonkurencyjnych niezależnie od wartości udzielanego zamówienia czy też nałożenie na zamawiającego obowiązku podawania uzasadnienia stosowania trybu niekonkurencyjnego w ogłoszeniu o udzieleniu zamówienia.

Opracowanie: Anna Stańczuk,
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line

Źródło: www.uzp.gov.pl, stan z dnia 24 marca 2011 r.