Wiesława Moczydłowska: Przed jakimi wyzwaniami stoją dzisiaj księgowi w obliczu rewolucyjnych zmian technologicznych?
Prof. Stanisław Hońko: To pytanie, które skłania nas do corocznej organizacji konferencji „Cyfrowy Księgowi”. Główną zmianą technologiczną, która będzie miała daleko idące konsekwencje, jest KSeF. Do zmian technologicznych należy także niewątpliwe coraz powszechniejsze wykorzystanie AI w pracy księgowych. Wyzwaniem nie jest technologia tylko opór wewnętrzny przed skorzystaniem z nowych możliwości. Moim zdaniem księgowi powinni przede wszystkim zmierzyć się z własnymi obawami przed rewolucją technologiczną. Ważne jest, aby uwierzyli w wartość własnej pracy, wartość, którą technologia im z pewnością pomoże rozwinąć. Muszą się oswoić z nowymi programami, wiedzieć, że technologia to szansa i katalizator naszego rozwoju. Znając historię naszego zawodu, mogę zaręczyć, że każda zmiana technologiczna przyczyniała się do zwiększenia prestiżu zawodu księgowego. Teraz jest taki moment, gdy IT, nowe technologie, sztuczna inteligencja będą zmieniać naszą rzeczywistość szybciej niż kiedykolwiek wcześniej.
Zobacz szkolenie online w LEX: KSeF 2.0 – od czego zacząć? >
Czego księgowi bardziej się obawiają, czy jest to może konkurencja ze strony sztucznej inteligencji, czy jednak KSeF?
Zdecydowanie większe obawy budzi u księgowych KSeF, bo jest to niewiadoma. Myślę, że i Krajowa Administracja Skarbowa, i Ministerstwo Finansów też obawiają się, jak ten system zareaguje na zasilenie milionami faktur. Kolejny rok będzie okresem przejściowym, bez stresu związanego z odpowiedzialnością i karami. Dlatego trzeba ten rok dobrze wykorzystać. Co prawda, będziemy ćwiczyć na żywym organizmie, ale bez stresu związanego z odpowiedzialnością przed fiskusem.
Jeśli chodzi o KSeF, to można się spodziewać, że będziemy mieli do czynienia z czymś, co w motoryzacji nazywamy chorobami wieku dziecięcego. Przez pewien czas będziemy z tymi chorobami walczyć, system będzie doskonalony, ale będzie to moim zdaniem impuls do rozwoju księgowych i gospodarki Polski. Czy księgowi będą tęsknić za przepisywaniem danych z faktur? Wątpię. Nie będzie już typowej dekretacji, czyli oznaczania i opisywania dokumentów. Takie procedury jak „sprawdzono pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym” będą widoczne w systemie komputerowym, bez fizycznego przenoszenia dokumentów z biurka na biurko. Będzie jednak ślad rewizyjny z konkretną informacją, kto, kiedy widział i akceptował dany dokument. Będzie również wiadomo, ile czasu osoba odpowiedzialna poświęciła na analizę tego dokumentu.
Czytaj też w LEX: Odliczanie VAT z faktur wystawionych poza KSeF >
Zatem KSeF wzmocni nie tylko kontrolę ze strony organów skarbowych, ale także tę naszą, własną, wewnętrzną w firmie? Łatwiej będzie można analizować szereg procesów?
To zrozumiałe, że KSeF jest kolejnym narzędziem uszczelniania systemu podatkowego. Przy okazji jest również szansą na duży skok technologiczny polskich firm. Warto podkreślić, że KSeF wymusi też przyspieszenie systemu obiegu dokumentów. Jest to doskonała okazja do tego, aby jeszcze teraz uporządkować w firmach pewne sprawy. Następnie przyjdzie czas na politykę rachunkowości.
Czytaj też w LEX: Wpływ KSeF na wewnętrzne procesy w biurze rachunkowym i w przedsiębiorstwie >
Księgowi często zajmują się wycinkiem spraw, ale biura rachunkowe muszą już opanować całość zagadnień. Jakie przed nimi stoją wyzwania?
Pierwsza kwestia to relacja z klientami. Biura muszą się z nimi porozumieć co do zakresu współpracy. Jeżeli część obowiązków związanych z KSeF miałoby przejść na biura rachunkowe, to po pierwsze powinno być to uwzględnione w umowie, a po drugie odpowiednio wycenione. To jest element do negocjacji. Jestem przeciwny poglądowi, że wszystkie sprawy związane z fakturowaniem i dokumentacją to jest zadanie księgowych. Nie obciążajmy księgowych wszystkimi formalnościami związanymi z prowadzeniem biznesu. Jeżeli klient będzie tego oczekiwał, a biuro będzie do tego uprawnione i klient za to zapłaci, to nie widzę przeszkód, aby biuro rachunkowe wzięło na siebie część obowiązków związanych z KSeF. Mimo szerokiej akcji promocyjnej KSeF wciąż odnoszą wrażenie, że część przedsiębiorców jeszcze nie wie, z jakimi obowiązkami dla nich wiąże się KSeF.
Dostrzegam konieczność edukowania przedsiębiorców w tym obszarze. Na Kongresie Biur Rachunkowych mówiłem, że wielu księgowych usłyszy pytania o KSeF przy Wigilii, a w Sylwestra będziemy sobie życzyć szczęśliwego nowego KSeF-u.
Czytaj też w LEX: Od 1 listopada podatnicy mogą pobierać certyfikaty KSeF >
Cena promocyjna: 161.1 zł
|Cena regularna: 179 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 125.31 zł
Czy w sytuacji tych rewolucyjnych wręcz zmian, jakie czekają księgowych, rośnie rola etyki?
Stowarzyszenie Księgowych w Polsce traktuje sprawy związane z etyką jako fundament naszej profesji. Dlatego każdy członek Stowarzyszenia automatycznie jest sygnatariuszem Kodeksu Zawodowej Etyki w Rachunkowości. Jest to już ponad 25 tysięcy osób deklarujących przestrzeganie zasad etyki. Sygnatariuszem etyki mogą być również instytucje. Dyplom sygnatariusza wskazuje, że zobowiązaliśmy się do przestrzegania zasad Kodeksu. Chodzi jednak o to, żeby te zasady stosować, żeby pamiętać, że zobowiązaliśmy się do uczciwości, która jest fundamentem, ale również do tego, żeby stale rozwijać swoją wiedzę, bo w tym zawodzie to też jest element etyki zawodowej. Warto przypomnieć, że Kodeks Zawodowej Etyki w Rachunkowości jest już pełnoletni. Jednak określone w nim zasady pozostają niezmienne. To, kiedy mówimy o Kodeksie i ta kwestia staje się popularna, wynika z pewnych medialnych doniesień, temat staje się bardziej istotny po wykryciu pewnych oszustw księgowych. Na jednym ze spotkań z organem kontrolnym słyszałem taki zarzut szefa tego organu, że jest wielokrotnie pytany o to, ilu oszustw dzięki działaniom organu udało się uniknąć. Z naszym Kodeksem też tak jest. Dzięki niemu wiemy, że pewne zasady są respektowane, ale nie jesteśmy w stanie określić, ilu błędów czy nadużyć uniknęliśmy, bo to jest niemierzalne. Odnosząc kwestie etyki do KSeF, uważam że system ten jest sprawą techniczną czy organizacyjną, ale zawsze musi się to opierać na etycznym i profesjonalnym podejściu obu stron umowy. Etyczna postawa pozwala budować to co jest najważniejsze w relacjach księgowy - szef, księgowy – klient, czyli zaufanie. Na naszej konferencji wielokrotnie mówiliśmy o zaufaniu w kontekście cyberbezpieczeństwa. Jeden wyciek danych podważa nam wiele lat współpracy. Tak samo będzie przy KSeF.
Czytaj też w LEX: KSeF – zasady wystawiania faktur w relacji z podmiotami zagranicznymi >
Jak wygląda współpraca Stowarzyszenia Księgowych z Ministerstwem Finansów? Czy Stowarzyszenie bierze aktywny udział w tworzeniu nowego prawa dla księgowych i czy resort słucha obaw księgowych, czy się do nich odnosi i je uwzględnia?
Uważam, że ta współpraca od wielu lat jest dobra i to niezależnie od tego, z którym departamentem współpracujemy. Opiniujemy projekty aktów prawnych, głównie z obszaru podatków. Jesteśmy oczywiście też aktywni na polu przepisów o rachunkowości. Mamy czterech reprezentantów Stowarzyszenia w Komitecie Standarów Rachunkowości. W ostatnim czasie zakończyły się prace nad nowym standardem, adresowanym przede wszystkim do mniejszych podmiotów. W Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów i Gospodarki z dnia 21 października br. opublikowany został najnowszy Krajowy Standard Rachunkowości nr 16 „Uproszczenia dopuszczone ustawą o rachunkowości”. Będzie on z pewnością pomocny księgowym.
SKwP aktywnie włącza się w promocję KSeF. Deklarowaliśmy gotowość do wsparcia tych działań już na etapie pierwszej odsłony KSeF. Zapraszam do uczestnictwa w bezpłatnych webinariach, które organizujemy z Ministerstwem Finansów i Polską Izbą Biegłych Rewidentów. Formuła tych webinarów jest taka, że zbieramy zgłoszenia od księgowych i od naszych ekspertów, przekazujemy je do ministerstwa. Mamy nadzieję, że na tych webinarach poznamy odpowiedzi na te pytania.
Czytaj też w LEX: Faktura korygująca w KSeF z uwzględnieniem trybów awaryjnych >
Czego Pan życzy księgowym i wszystkim, którzy muszą się zmierzyć z KSeF, ze sztuczną inteligencją i rozwojem technologicznym?
Jeśli chodzi o sztuczną inteligencję, widzę same plusy, bo na końcu i tak księgowy będzie stawiał kropkę. Nasza inteligencja jest o wiele bardziej wartościowa od sztucznej, będzie zawsze dobrem ekskluzywnym. Również wiedza księgowych będzie cenniejsza od powszechnej, do której mamy dostęp w wyszukiwarce internetowej czy w modelach językowych AI. Księgowym życzę wiary w siebie, optymizmu i tego, żeby ta pewność prowadziła nas do odkrywania nowych terenów, głównie technologicznych, a za tym będzie szła też pewność siebie w innych obszarach.
Dr. hab. Stanisław Hońko, prof. Uniwersytetu Szczecińskiego, prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce
Czytaj również: Tomasz Michalik: Wszyscy będą zadowoleni z KSeF
Cyfrowy księgowy 2.0. - Ministerstwo Finansów zapowiada cyfryzację księgowości.
Czytaj też w LEX:
Zarządzanie pracownikami w finansach i księgowości - poradnik dla HRBP >
Należyta staranność w biurze rachunkowym >
