Jedynie potencjalna możliwość przekroczenia przez stawkę podatku określoną w rozporządzeniu wysokości stawki ustawowej nie jest wystarczająca do uznania naruszenia konstytucyjnej zasady wyłączności ustawy w dziedzinie prawa podatkowego. Takie stanowisko przedstawił w Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 7 września 2010 r., P 94/08 (Dz. U. Nr 170, poz. 1149).

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że § 6 ust. 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 27, poz. 269) jest zgodny z art. 2 oraz z art. 217 w związku z art. 84 Konstytucji. Kwestionowana regulacja, wydana na podstawie nieobowiązującej już ustawy z 8 stycznia 1993 r. ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50), przewidywała, że w przypadku niezłożenia przez nabywcę oleju opałowego oświadczenia o jego przeznaczeniu na cele opałowe olej opałowy jest opodatkowany według wyższych stawek właściwych dla oleju napędowego. Jako, że stawki akcyzy określane były wówczas dwustopniowo, tj. stawki maksymalne były określone w ustawie, następnie efektywne stawki były określone w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy to system opodatkowania akcyzą był bardzo nieprzejrzysty. Ustalenie właściwej stawki akcyzy wymagało przeanalizowania treści ustawy oraz rozporządzenia wykonawczego. W konsekwencji pojawiały się zarzuty o niekonstytucyjności przepisów rozporządzenia. Zdaniem sądu występującego do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym obowiązywanie kwestionowanego § 6 ust. 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. prowadziło do sytuacji, w której stawka podatku dla sprzedaży oleju opałowego określona w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy mogła wykraczać poza granice stawki ustawowej.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego podniesione przez sąd naruszenie zasady wyłączności ustawowej w sferze prawa podatkowego ma charakter potencjalny, a nie realny. Ewentualne naruszenie wskazanej zasady zależałoby od dwóch czynników: od wyniku wykładni ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym dokonanej przez sądy administracyjne w celu ustalenia, jaką stawkę podatku należy stosować do oleju opałowego, a także od poziomu cen sprzedaży oleju opałowego. Z kolei sąd nie wykazał, że w sprawie w związku, z którą wystąpił z pytaniem prawnym nastąpiło przekroczenie stawki ustawowej przez stawkę określoną w rozporządzeniu.

Michał Malinowski