Na mocy przepisów Zmodernizowanego Kodeksu Celnego, pojedyncze pozwolenie na stosowanie procedury uproszczonej zostanie przekształcone w odprawę scentralizowaną. W związku z powyższym, rozstrzygnięcia wymaga kwestia podziału kosztów poboru należności pomiędzy państwa członkowskie zaangażowane w realizację takiego pozwolenia.

Przypomnijmy, że dochody z ceł trafiają do budżetu UE po uprzednim potrąceniu 25 proc. pobranych kwot na poczet kosztów poboru, ponoszonych przez administracje celne. Potrącone 25 proc. pozostaje w państwach członkowskich. Tak więc w przypadku odprawy scentralizowanej, powstał problem podziału owych 25 proc. między dwa kraje uczestniczące w danej procedurze. Pomiędzy państwami członkowskimi został wypracowany kompromis, zgodnie, z którym przyjęta zostanie konwencja międzynarodowa, umożliwiająca zawarcie określonych klauzul ochronnych. I tak, Konwencja w sprawie scentralizowanej odprawy celnej, dotyczącej podziału krajowych kosztów poboru, które są zatrzymywane, gdy tradycyjne zasoby własne są udostępniane budżetowi UE, zakłada podział kosztów poboru należności celnych w stosunku 50:50.

2 listopada weszła w życie ustawa wyrażająca zgodę na dokonanie przez Prezydenta ratyfikacji tej Konwencji. Przystąpienie Polski do Konwencji ma mieć pozytywny wpływ na gospodarkę w postaci konkretnych korzyści dla podmiotów gospodarczych, bowiem odprawa scentralizowana w znacznym stopniu ułatwi i przyspieszy obrót towarowy. Mając jednak na uwadze, iż wszystkie kraje, w tym Polska, napotkały na trudności w oszacowaniu skutków finansowych, przyjęto szereg klauzul ochronnych. Przewidziano m.in. zasady rozstrzygania sporów, procedurę przeglądową, możliwość zmian w Konwencji, zwłaszcza w przypadku strat finansowych, a nawet wystąpienie z Konwencji.

Przewiduje się jednak, że w długiej perspektywie czasu, wprowadzenie odprawy scentralizowanej w Polsce przyniesie pozytywne skutki makroekonomiczne, takie jak:

- obniżenie kosztów działalności gospodarczej (dla przedsiębiorców - możliwa likwidacja kosztów związanych z prowadzeniem odpraw celnych w wielu państwach członkowskich, jak np. kosztów tłumaczenia dokumentacji, utrzymywania różnych systemów informatycznych),

- zwiększenie konkurencyjności Polski, jako miejsca sytuowania inwestycji o charakterze logistycznym (np. budowa centrów dystrybucyjnych, magazynów itp.),

- wzrost zatrudnienia - związany ze wzrostem inwestycji logistycznych.

Wprowadzenie podziału środków własnych w przypadku odprawy scentralizowanej oraz połączonej koncepcji odprawy scentralizowanej z innymi uproszczeniami określonymi w Zmodernizowanym Kodeksie Celnym wymagać będzie wprowadzenia odpowiednich zmian w ustawie z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne, tj. zmian dających postawę do przekazania odpowiedniej kwoty pobranych należności celnych na rachunek państwa uczestniczącego w danym pozwoleniu.

Do czasu wejścia w życie przepisów Zmodernizowanego Kodeksu Celnego, które wprowadzą instytucję odprawy scentralizowanej, na podstawie ratyfikowanej Konwencji podział krajowych kosztów poboru, które są zatrzymywane, gdy tradycyjne zasoby własne są udostępniane budżetowi UE, dotyczyć będzie wyłącznie pojedynczych pozwoleń na stosowanie procedury uproszczonej. Zatem na obecnym etapie obowiązujące środki prawne wystarczają do wykonywania postanowień Konwencji.

Michał Malinowski