Sprawa dotyczyła przedsiębiorcy, który doradza w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. We wpisie do ewidencji działalności gospodarczej posiada również wpis o prowadzonej działalności pn.: Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. W czerwcu 2011 r. przedsiębiorca, wspólnie z żoną, nabył lokal mieszkalny w budynku wielorodzinnym, posiadający niezależną księgę wieczystą. W małżeństwie przedsiębiorcę obowiązuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Małżonkowie nabyli również (tym samym aktem notarialnym) udział we współwłasności hali garażowej (posiadającą niezależną księgę wieczystą). W akcie notarialnym zostały wyodrębnione niezależne kwoty ceny brutto za lokal mieszkalny i za miejsce postojowe w hali garażowej.

Przedsiębiorca wskazał, że nieruchomości lokalowe i garaż będzie wykorzystywał w ramach działalności gospodarczej poprzez ich wynajem przez okres krótszy niż 12 miesięcy. Następnie powtórnie przeznaczy je na cele osobiste. Przedsiębiorca podkreślił, że ponieważ jego żona nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej, to on w związku, z czym ma zamiar uznać pełną wartość zakupu nieruchomości za koszt uzyskania przychodu w swojej działalności gospodarczej.

Zdaniem przedsiębiorcy do przedmiotowej nieruchomości lokalowej nie będą miały zastosowania przepisy dotyczące ujęcia w koszty działalności gospodarczej wartości zakupionych środków trwałych poprzez odpisy amortyzacyjne. Według przedsiębiorcy skoro odniesienie w koszty działalności gospodarczej nabycia nieruchomości - lokalu mieszkalnego nie znalazło się w katalogu wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, zawartego w przepisie art. 23 ustawy o PIT, to cała wartość nabytej nieruchomości będzie mogła stanowić koszt uzyskania przychodu w jego działalności gospodarczej.

Fiskus się nie zgodził i uznał, że przepisy ustawy o PIT dopuszczają możliwość zaliczenia bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie składnika majątku o wartości przekraczającej 3.500 zł, o ile przewidywany przez podatnika okres jego używania nie przekroczy 12 miesięcy. Jednocześnie organ zastrzegł, że w sytuacji, kiedy podatnik, który wydatek na zakup rzeczowego składnika majątku zużywającego się stopniowo zaliczył jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów ze względu na jego przewidywany okres używania krótszy niż rok, a następnie przed upływem roku wycofa go z działalności na cele osobiste jest zobowiązany skorygować koszty o całą kwotę uprzednio zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów. W oparciu o powyższe, organ uznał, że późniejsze przekazanie na cele osobiste nieruchomości mieszkalnej wraz z przynależnym do niego miejscem postojowym w hali garażowej, wykorzystywanych w działalności gospodarczej przez okres krótszy niż 12 miesięcy (niebędących środkami trwałymi), spowoduje, iż zaliczone do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na ich zakup powinny być umniejszone o całą kwotę uprzednio zaliczoną w koszty.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do rozstrzygnięcia kwestii, czy przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wydatki poniesione na zakup nieruchomości lokalowej oraz miejsca postojowego w hali garażowej.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd kasacyjny potwierdził, że przepisy ustawy o PIT dopuszczają możliwość zaliczenia bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie składnika majątku o wartości przekraczającej 3.500 zł, o ile przewidywany przez podatnika okres jego używania nie przekroczy 12 miesięcy. Jeżeli jednak okaże się, że okres używania takiego składnika majątku przekroczy okres 12 miesięcy, wystąpi wówczas obowiązek zaliczenia do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Natomiast, gdy podatnik, który wydatek na zakup rzeczowego składnika majątku zużywającego się stopniowo zaliczy ze względu na jego przewidywany okres używania krótszy niż 12 miesięcy – od razu w koszty, a następnie przed upływem roku wycofa go z działalności na cele osobiste – będzie zobowiązany skorygować koszty o cała kwotę.

Zastosowanie znajdzie tu przepis art. 23 ust. 1 pkt 49 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa, niezaliczanych zgodnie z odrębnymi przepisami do środków trwałych – w przypadku stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, lecz służą celom osobistym podatnika, pracowników lub innych osób albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą przedsiębiorstwa. Zdaniem sądu brak obowiązku korekty kosztów dawałaby możliwość podatnikom zaliczenia do kosztów działalności gospodarczej zakupu wszelkich składników majątku, które przed upływem roku byłyby wycofywane na cele osobiste. Zdaje się być oczywistym, że takie koszty nie mogą wówczas obciążać kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Wyrok NSA z 18 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 3644/13

 

Dowiedz się więcej z książki
Korekta kosztów i przychodów. Pytania i odpowiedzi
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł