W związku z problemami, jakie występowały co do możliwości podpisania deklaracji przez pełnomocnika, w kwietniu 2009 r. wprowadzono specjalne regulacje odnoszące się do ustanawiania pełnomocnika dla celów podpisywania deklaracji oraz zgłaszania tego faktu organom podatkowym. Te regulacje zawarte są w przepisach art. 80a-80b Ordynacji podatkowej - dalej o.p.

W myśl przepisów art. 80a o.p. jeśli odrębne ustawy nie stanowią inaczej, deklaracja, w tym deklaracja składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej, może być podpisana także przez pełnomocnika podatnika, płatnika lub inkasenta.

Przepis art. 80a § 2 o.p. zastrzega, iż pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji oraz zawiadomienie o odwołaniu tego pełnomocnictwa składa się organowi podatkowemu właściwemu w sprawach podatku, którego dana deklaracja dotyczy. Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz zawiadomienie o odwołaniu tego pełnomocnictwa podatnik, płatnik lub inkasent składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawach ewidencji podatników i płatników. Jeżeli przepisy prawa podatkowego wymagają podpisania deklaracji przez więcej niż jedną osobę, pełnomocnictwo do podpisania tej deklaracji jest skuteczne, jeżeli udzieliły go wszystkie osoby. W kwestiach dotyczących pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące pełnomocnictwa w postępowaniu podatkowym.

Przepis art. 80b o.p. stanowi zaś, że jeśli odrębne ustawy nie stanowią inaczej, podpisanie deklaracji przez pełnomocnika zwalnia podatnika, płatnika lub inkasenta z obowiązku podpisania deklaracji.

Powołane przepisy stanowią zatem, że pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji oraz zawiadomienie o odwołaniu tego pełnomocnictwa powinno zostać złożone organowi podatkowemu właściwemu w sprawach podatku, którego dana deklaracja dotyczy.

Jednocześnie jednak z przepisu art. 80b o.p. wynika, że podpisanie deklaracji przez pełnomocnika zwalnia podatnika od obowiązku podpisania deklaracji.

Można zatem twierdzić, że samo skuteczne ustanowienie pełnomocnika przez podatnika, do czego nie wymaga się poinformowania urzędu skarbowego, pozwala na podpisanie deklaracji przez tego pełnomocnika (z takim skutkiem jakby podpisał ją podatnik).

Przepis art. 80a § 4 o.p. zastrzega jednak, że w kwestiach dotyczących pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące pełnomocnictwa w postępowaniu podatkowym. Przepis art. 137 § 3 o.p. stanowi, że pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa.

Powstaje pytanie – czy można zastosować odpowiednio ten przepis i żądać dołączenia pełnomocnictwa do deklaracji? Chyba nie – skoro inne przepisy zastrzegają odrębny tryb złożenia deklaracji, o których mowa do urzędu skarbowego.

Wydaje się w związku z tym, że można bronić tezy – jeśli idzie o pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji (czyli pełnomocnictwo poza postępowaniem podatkowym) – że takie pełnomocnictwo jest skuteczne niezależnie od faktu złożenia go w urzędzie skarbowym (przed albo łącznie ze złożeniem pierwszej deklaracji) i pozwala na skuteczne podpisanie deklaracji podatkowej (zeznania podatkowego), także jeśli pełnomocnictwo nie zostało złożone w urzędzie skarbowym (we właściwym organie podatkowym).

Komentarz pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego

Przywołane akty prawne:

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.)