1. Wprowadzenie
W stanie prawnym obowiązującym do końca 2009 r. zasady ustalania miejsca świadczenia dla usług organizacji targów i wystaw nie były wprost uregulowane w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u.
Brak unormowań szczegółowych miał swoje konsekwencje w tym, że różne były pomysły na to, jak ustalić miejsce świadczenia usług organizacji targów i wystaw. Pojawiały się interpretacje, iż miejsce świadczenia takich usług powinno być określane zgodnie z miejscem położenia nieruchomości, czyli w państwie gdzie położona jest nieruchomość, w której organizowana jest impreza wystawiennicza lub targowa. Były też pomysły, że miejscem opodatkowania powinno być państwo gdzie usługobiorca ma swoją siedzibę przy założeniu, że usługi organizacji wystaw i targów identyfikowane byłyby jako usługi reklamy. W pewnym stopniu te niejasności rozwiała nowelizacja u.p.t.u., w brzmieniu obowiązującym od 1 grudnia 2008 r., która uregulowała, że miejscem świadczenia omawianych usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone.
Z początkiem 2010 r. zostały wprowadzone kolejne zmiany w zakresie ustalania miejsca świadczenia usług organizacji targów i wystaw. Nowe regulacje będą obowiązywały jednak tylko rok, ponieważ od 1 stycznia 2011 r. ustawodawca wprowadzi kolejne szczególne unormowania w zakresie ustalania miejsca świadczenia usług związanych z targami i wystawami.
2. Miejsce świadczenia usług organizacji targów i wystaw od 2010 r.
Miejscem świadczenia usług organizacji targów i wystaw w 2010 r. jest, miejsce gdzie usługi są faktycznie świadczone. Unormowań w zakresie ustalania miejsca świadczenia usług organizacji targów i wystaw należy szukać w art. 2 ustawy z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 195, poz. 1504). Powołana regulacja stanowi, że w okresie do dnia 31 grudnia 2010 r. w przypadku świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone. Oznacza to, że tylko w 2010 r. regulacja powyżej powołana znajdzie swoje zastosowanie. W roku 2011 r. wejdą w życie nowe unormowania. Usługi organizacji targów i wystaw są opodatkowane w 2010 r. w miejscu, w którym faktycznie są świadczone bez względu na fakt, czy usługobiorcami są podatnicy czy też podmioty niebędące podatnikami. Zatem, w celu ustalenia miejsca opodatkowania usług organizacji targów i wystaw w 2010 r. decydujące będzie ustalenie miejsca ich świadczenia. W stosunku do stanu prawnego obowiązującego w 2009 r. nie oznacza to żadnych zasadniczych zmian, bowiem po wspomnianej nowelizacji u.p.t.u., od 2008 r. usługi organizacji targów i wystaw były opodatkowane w miejscu, gdzie były faktycznie świadczone.
Zasadniczo oznacza to dla organizatora – o ile jest z innego państwa niż kraj, w którym usługa jest świadczona – konieczność zarejestrowania się dla celów podatku od wartości dodanej w państwie świadczenia usługi. Jeżeli bowiem podatnik wyświadczy usługę, której miejscem opodatkowania będzie terytorium innego państwa, to właśnie w tym państwie podatnik, co do zasady, ma obowiązek rozliczyć podatek VAT przy zastosowaniu właściwych stawek podatku oraz regulacji obowiązujących w danym państwie. Niemniej, jeżeli przepisy danego państwa członkowskiego będą przewidywały możliwość rozliczenia podatku VAT przez beneficjenta usługi, wówczas to nabywca rozliczy podatek jako usługobiorca usług świadczonych przez podatnika nieposiadającego siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium danego państwa.
Analogiczne rozwiązania prawne wynikają z Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z dnia 11 grudnia 2006 r., s. 1) – dalej Dyrektywa VAT. W przepisach Dyrektywy VAT wydzielona jest jedna z podsekcji, która odnosi się wyłącznie do świadczenia usług związanych z działalnością kulturalną, artystyczną, sportową, naukową, edukacyjną, rozrywkową i podobną, usług pomocniczych do usług transportu, wyceny majątku ruchomego i prac na tym majątku.
Z art. 53 Dyrektywy VAT w obecnym brzmieniu wynika, że miejscem świadczenia usług oraz świadczenia usług pomocniczych związanych z działalnością kulturalną, artystyczną, sportową, naukową, edukacyjną, rozrywkową lub podobną, taką jak targi i wystawy, w tym świadczenia usług przez organizatorów takiej działalności, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana.
3. Miejsce świadczenia usług organizacji targów i wystaw od 2011 r.
3.1. Definicja podatnika
Określając miejsce świadczenia usług związanych z organizacją tarów i wystaw oraz usług wstępu na tego typu imprezy począwszy od początku 2011 r., niezbędne będzie przede wszystkim ustalenie beneficjenta świadczonych usług.
Przy świadczeniu usług tego rodzaju w 2010 r. kwestia ta pozostaje bez znaczenia, niemniej po efektywnym wejściu w życie nowych regulacji w omawianym zakresie punktem wyjścia dla ustalenia miejsca świadczenia będzie status nabywcy.
Nowelizacja u.p.t.u., której regulacje obowiązują od początku 2010 r. rozgranicza zasadniczo świadczenie usług na rzecz podatników oraz podmioty niebędące podatnikami. Przy czym, do ustawy specjalnie została wprowadzona definicja podatnika oraz podmiotu niebędącego podatnikiem tylko dla potrzeb ustalenia miejsca świadczenia usług.
Definicję podatnika dla celów ustalania miejsca świadczenia regulują unormowania art. 28a u.p.t.u.
Podatnikami są podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, w myśl regulacji u.p.t.u. lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z tym zastrzeżeniem, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa. W praktyce zastosowanie tej definicji skutkuje tym, że za podatnika dla celów ustalenia miejsca świadczenia należy uznać podmioty prowadzące działalność gospodarczą w jakimkolwiek miejscu na świecie. Definicja ta nie odwołuje się do kryterium terytorialności. A zatem, podatnikiem będzie tak przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w Polsce, jak i firma z siedzibą w innym państwie członkowskim czy też przedsiębiorca z państwa trzeciego, pomimo faktu, że w państwach tych nie ma podatku od wartości dodanej.
Za podatnika uważa się także osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie wyżej zacytowanych regulacji, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej. W praktyce regulacja ta dotyczy np. podmiotów, których działalność nie jest uznawana w świetle wyżej przytoczonych regulacji za pozarolniczą działalność, niemniej czynności wykonywane przez takie podmioty uznawane są za działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami obowiązującymi w innych państwach członkowskich, lub państwach trzecich, w związku z czym podmioty takie są zidentyfikowane dla potrzeb podatku od wartości dodanej bądź podatku o charakterze podobnym do podatku VAT.
Za podatnika uważa się także takiego podatnika, który prowadzi działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług. Podmiot taki uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług. Definicja ta jest podyktowana uwzględnieniem wyroku ETS z dnia 6 listopada 2008 r., w sprawie C-291/07, Kollektivivtalsstiftelsen TRR Trygghetsrådet vs. Skatteverket. ETS we wskazanym wyroku orzekł, że w przypadku świadczenia usług na rzecz podmiotu, który owszem posiada status podatnika, ale określone usługi są świadczone na rzecz tego podmiotu w związku z wykonywaniem przez niego czynności niepodlegających opodatkowaniu – miejsce świadczenia usług należy ustalić tak jak gdyby były one świadczone na rzecz podatnika. Jeżeli zatem, podatnik wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu, ale obok tego, wykonuje czynności, które nie są objęte podatkiem od wartości dodanej czy podatkiem od towarów i usług to dla celów ustalenia miejsca świadczenia jest on traktowany jako podatnik również w odniesieniu do czynności nieobjętych opodatkowaniem podatkiem VAT.
3.2. Usługi świadczone na rzecz podatników
3.2.1. Usługi wstępu na targi i wystawy
Cytowana już ustawa z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług reguluje jak będą omawiane usługi opodatkowane w roku 2011. W art. 8 wspomnianej ustawy czytamy, że z dniem 1 stycznia 2011 r. wejdzie życie art. 1 pkt 7 w zakresie art. 28g. Treść art. 28g u.p.t.u. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. wskazuje, że rozróżnione będzie miejsce świadczenia usług wstępu na imprezy tj. targi i wystawy oraz miejsce świadczenia usług w dziedzinie targów i wystaw. Obok tego odrębnie będzie uregulowane świadczenie usług na rzecz podatników oraz podmiotów niebędących podatnikami.
Zostaną wprowadzone uregulowania art. 28g ust. 1, które będą stanowiły, że miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.
3.2.2. Usługi organizacji targów i wystaw
Ustawodawca z dniem 1 stycznia 2011 r. wprowadza szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia tylko usług wstępu na targi i wystawy oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu – wskazując, że miejscem ich świadczenia będzie miejsce, gdzie usługi wstępu są faktycznie realizowane.
Sama zaś, realizacja usług organizacji targów i wystaw nie jest w sposób szczególny uregulowana, co oznacza, że będzie miejsce świadczenia będzie ustalane na zasadach ogólnych.
Istota zmian, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2011 r. sprowadza się do przeniesienia miejsca świadczenia usług organizacji targów i wystaw z miejsca faktycznego ich świadczenia do miejsca gdzie usługobiorca ma siedzibę.
Zgodnie, bowiem z regulacjami art. 28b u.p.t.u. miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba lub stałe miejsce zamieszkania, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności.
Obowiązujące w 2011 r. regulacje u.p.t.u. będą odzwierciedleniem rozwiązań prawnych wynikających z samej Dyrektywy VAT. Na podstawie Dyrektywy Rady 2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. zmieniającej Dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do miejsca świadczenia usług (Dz. Urz. UE L, Nr 44, s. 11), z dniem 1 stycznia 2011 r. obecnie obowiązujący artykuł 53 otrzyma następujące brzmienie: miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.
Innymi słowy, w chwili obecnej tj. 2010 r. ustawodawca jednolicie traktuje usługi samej organizacji imprez tj. targi i wystawy oraz usługi wstępu na te imprezy. Jedne i drugie usługi są opodatkowane w miejscu, w którym są faktycznie świadczone niezależnie od statusu podatnika.
W 2011 nastąpi przede wszystkim rozróżnienie samych usług na te, które będą:
1) obejmowały usługi organizacji i te będą opodatkowane w miejscu siedziby nabywcy tych usług,
2) oraz usługi, które będą obejmowały wstęp na te imprezy, które to usługi będą opodatkowane w miejscu ich faktycznego świadczenia. Powyższa zasada jednak obejmować będzie tylko podmioty, będące podatnikami. Jak bowiem wskazano, w 2011 r., znaczenie będzie miało, kto jest nabywcą tych usług.
3.3. Usługi świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami
3.3.1. Usługi wstępu na targi i wystawy
W odniesieniu do usług wstępu na targi i wystawy świadczone na rzecz osób niebędących podatnikami, z braku szczególnej regulacji zastosowanie w 2011 r. znajdzie zasada ogólna, która stanowi, w art. 28c ust. 1 u.p.t.u., że miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. W przypadku, gdy usługi są świadczone ze stałego miejsca prowadzenia działalności usługodawcy znajdującego się w innym miejscu niż jego siedziba lub stałe miejsce zamieszkania, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności. Jeżeli zaś, usługodawca nie posiada siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności, wówczas miejsce świadczenia usług należy określić według miejsca, w którym usługodawca zwykle prowadzi działalność lub w którym ma on miejsce zwykłego pobytu. A zatem usługi wstępu na targi i wystawy świadczone na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami będą opodatkowane przez usługodawcę w państwie, gdzie znajduje się jego siedziba.
Edyta Koślacz
W stanie prawnym obowiązującym do końca 2009 r. zasady ustalania miejsca świadczenia dla usług organizacji targów i wystaw nie były wprost uregulowane w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u.
Brak unormowań szczegółowych miał swoje konsekwencje w tym, że różne były pomysły na to, jak ustalić miejsce świadczenia usług organizacji targów i wystaw. Pojawiały się interpretacje, iż miejsce świadczenia takich usług powinno być określane zgodnie z miejscem położenia nieruchomości, czyli w państwie gdzie położona jest nieruchomość, w której organizowana jest impreza wystawiennicza lub targowa. Były też pomysły, że miejscem opodatkowania powinno być państwo gdzie usługobiorca ma swoją siedzibę przy założeniu, że usługi organizacji wystaw i targów identyfikowane byłyby jako usługi reklamy. W pewnym stopniu te niejasności rozwiała nowelizacja u.p.t.u., w brzmieniu obowiązującym od 1 grudnia 2008 r., która uregulowała, że miejscem świadczenia omawianych usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone.
Z początkiem 2010 r. zostały wprowadzone kolejne zmiany w zakresie ustalania miejsca świadczenia usług organizacji targów i wystaw. Nowe regulacje będą obowiązywały jednak tylko rok, ponieważ od 1 stycznia 2011 r. ustawodawca wprowadzi kolejne szczególne unormowania w zakresie ustalania miejsca świadczenia usług związanych z targami i wystawami.
2. Miejsce świadczenia usług organizacji targów i wystaw od 2010 r.
Miejscem świadczenia usług organizacji targów i wystaw w 2010 r. jest, miejsce gdzie usługi są faktycznie świadczone. Unormowań w zakresie ustalania miejsca świadczenia usług organizacji targów i wystaw należy szukać w art. 2 ustawy z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 195, poz. 1504). Powołana regulacja stanowi, że w okresie do dnia 31 grudnia 2010 r. w przypadku świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone. Oznacza to, że tylko w 2010 r. regulacja powyżej powołana znajdzie swoje zastosowanie. W roku 2011 r. wejdą w życie nowe unormowania. Usługi organizacji targów i wystaw są opodatkowane w 2010 r. w miejscu, w którym faktycznie są świadczone bez względu na fakt, czy usługobiorcami są podatnicy czy też podmioty niebędące podatnikami. Zatem, w celu ustalenia miejsca opodatkowania usług organizacji targów i wystaw w 2010 r. decydujące będzie ustalenie miejsca ich świadczenia. W stosunku do stanu prawnego obowiązującego w 2009 r. nie oznacza to żadnych zasadniczych zmian, bowiem po wspomnianej nowelizacji u.p.t.u., od 2008 r. usługi organizacji targów i wystaw były opodatkowane w miejscu, gdzie były faktycznie świadczone.
Zasadniczo oznacza to dla organizatora – o ile jest z innego państwa niż kraj, w którym usługa jest świadczona – konieczność zarejestrowania się dla celów podatku od wartości dodanej w państwie świadczenia usługi. Jeżeli bowiem podatnik wyświadczy usługę, której miejscem opodatkowania będzie terytorium innego państwa, to właśnie w tym państwie podatnik, co do zasady, ma obowiązek rozliczyć podatek VAT przy zastosowaniu właściwych stawek podatku oraz regulacji obowiązujących w danym państwie. Niemniej, jeżeli przepisy danego państwa członkowskiego będą przewidywały możliwość rozliczenia podatku VAT przez beneficjenta usługi, wówczas to nabywca rozliczy podatek jako usługobiorca usług świadczonych przez podatnika nieposiadającego siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium danego państwa.
Analogiczne rozwiązania prawne wynikają z Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z dnia 11 grudnia 2006 r., s. 1) – dalej Dyrektywa VAT. W przepisach Dyrektywy VAT wydzielona jest jedna z podsekcji, która odnosi się wyłącznie do świadczenia usług związanych z działalnością kulturalną, artystyczną, sportową, naukową, edukacyjną, rozrywkową i podobną, usług pomocniczych do usług transportu, wyceny majątku ruchomego i prac na tym majątku.
Z art. 53 Dyrektywy VAT w obecnym brzmieniu wynika, że miejscem świadczenia usług oraz świadczenia usług pomocniczych związanych z działalnością kulturalną, artystyczną, sportową, naukową, edukacyjną, rozrywkową lub podobną, taką jak targi i wystawy, w tym świadczenia usług przez organizatorów takiej działalności, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana.
3. Miejsce świadczenia usług organizacji targów i wystaw od 2011 r.
3.1. Definicja podatnika
Określając miejsce świadczenia usług związanych z organizacją tarów i wystaw oraz usług wstępu na tego typu imprezy począwszy od początku 2011 r., niezbędne będzie przede wszystkim ustalenie beneficjenta świadczonych usług.
Przy świadczeniu usług tego rodzaju w 2010 r. kwestia ta pozostaje bez znaczenia, niemniej po efektywnym wejściu w życie nowych regulacji w omawianym zakresie punktem wyjścia dla ustalenia miejsca świadczenia będzie status nabywcy.
Nowelizacja u.p.t.u., której regulacje obowiązują od początku 2010 r. rozgranicza zasadniczo świadczenie usług na rzecz podatników oraz podmioty niebędące podatnikami. Przy czym, do ustawy specjalnie została wprowadzona definicja podatnika oraz podmiotu niebędącego podatnikiem tylko dla potrzeb ustalenia miejsca świadczenia usług.
Definicję podatnika dla celów ustalania miejsca świadczenia regulują unormowania art. 28a u.p.t.u.
Podatnikami są podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, w myśl regulacji u.p.t.u. lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z tym zastrzeżeniem, że nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa. W praktyce zastosowanie tej definicji skutkuje tym, że za podatnika dla celów ustalenia miejsca świadczenia należy uznać podmioty prowadzące działalność gospodarczą w jakimkolwiek miejscu na świecie. Definicja ta nie odwołuje się do kryterium terytorialności. A zatem, podatnikiem będzie tak przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w Polsce, jak i firma z siedzibą w innym państwie członkowskim czy też przedsiębiorca z państwa trzeciego, pomimo faktu, że w państwach tych nie ma podatku od wartości dodanej.
Za podatnika uważa się także osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie wyżej zacytowanych regulacji, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej. W praktyce regulacja ta dotyczy np. podmiotów, których działalność nie jest uznawana w świetle wyżej przytoczonych regulacji za pozarolniczą działalność, niemniej czynności wykonywane przez takie podmioty uznawane są za działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami obowiązującymi w innych państwach członkowskich, lub państwach trzecich, w związku z czym podmioty takie są zidentyfikowane dla potrzeb podatku od wartości dodanej bądź podatku o charakterze podobnym do podatku VAT.
Za podatnika uważa się także takiego podatnika, który prowadzi działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług. Podmiot taki uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług. Definicja ta jest podyktowana uwzględnieniem wyroku ETS z dnia 6 listopada 2008 r., w sprawie C-291/07, Kollektivivtalsstiftelsen TRR Trygghetsrådet vs. Skatteverket. ETS we wskazanym wyroku orzekł, że w przypadku świadczenia usług na rzecz podmiotu, który owszem posiada status podatnika, ale określone usługi są świadczone na rzecz tego podmiotu w związku z wykonywaniem przez niego czynności niepodlegających opodatkowaniu – miejsce świadczenia usług należy ustalić tak jak gdyby były one świadczone na rzecz podatnika. Jeżeli zatem, podatnik wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu, ale obok tego, wykonuje czynności, które nie są objęte podatkiem od wartości dodanej czy podatkiem od towarów i usług to dla celów ustalenia miejsca świadczenia jest on traktowany jako podatnik również w odniesieniu do czynności nieobjętych opodatkowaniem podatkiem VAT.
3.2. Usługi świadczone na rzecz podatników
3.2.1. Usługi wstępu na targi i wystawy
Cytowana już ustawa z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług reguluje jak będą omawiane usługi opodatkowane w roku 2011. W art. 8 wspomnianej ustawy czytamy, że z dniem 1 stycznia 2011 r. wejdzie życie art. 1 pkt 7 w zakresie art. 28g. Treść art. 28g u.p.t.u. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. wskazuje, że rozróżnione będzie miejsce świadczenia usług wstępu na imprezy tj. targi i wystawy oraz miejsce świadczenia usług w dziedzinie targów i wystaw. Obok tego odrębnie będzie uregulowane świadczenie usług na rzecz podatników oraz podmiotów niebędących podatnikami.
Zostaną wprowadzone uregulowania art. 28g ust. 1, które będą stanowiły, że miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.
3.2.2. Usługi organizacji targów i wystaw
Ustawodawca z dniem 1 stycznia 2011 r. wprowadza szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia tylko usług wstępu na targi i wystawy oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu – wskazując, że miejscem ich świadczenia będzie miejsce, gdzie usługi wstępu są faktycznie realizowane.
Sama zaś, realizacja usług organizacji targów i wystaw nie jest w sposób szczególny uregulowana, co oznacza, że będzie miejsce świadczenia będzie ustalane na zasadach ogólnych.
Istota zmian, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2011 r. sprowadza się do przeniesienia miejsca świadczenia usług organizacji targów i wystaw z miejsca faktycznego ich świadczenia do miejsca gdzie usługobiorca ma siedzibę.
Zgodnie, bowiem z regulacjami art. 28b u.p.t.u. miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba lub stałe miejsce zamieszkania, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności.
Obowiązujące w 2011 r. regulacje u.p.t.u. będą odzwierciedleniem rozwiązań prawnych wynikających z samej Dyrektywy VAT. Na podstawie Dyrektywy Rady 2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. zmieniającej Dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do miejsca świadczenia usług (Dz. Urz. UE L, Nr 44, s. 11), z dniem 1 stycznia 2011 r. obecnie obowiązujący artykuł 53 otrzyma następujące brzmienie: miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.
Innymi słowy, w chwili obecnej tj. 2010 r. ustawodawca jednolicie traktuje usługi samej organizacji imprez tj. targi i wystawy oraz usługi wstępu na te imprezy. Jedne i drugie usługi są opodatkowane w miejscu, w którym są faktycznie świadczone niezależnie od statusu podatnika.
W 2011 nastąpi przede wszystkim rozróżnienie samych usług na te, które będą:
1) obejmowały usługi organizacji i te będą opodatkowane w miejscu siedziby nabywcy tych usług,
2) oraz usługi, które będą obejmowały wstęp na te imprezy, które to usługi będą opodatkowane w miejscu ich faktycznego świadczenia. Powyższa zasada jednak obejmować będzie tylko podmioty, będące podatnikami. Jak bowiem wskazano, w 2011 r., znaczenie będzie miało, kto jest nabywcą tych usług.
3.3. Usługi świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami
3.3.1. Usługi wstępu na targi i wystawy
W odniesieniu do usług wstępu na targi i wystawy świadczone na rzecz osób niebędących podatnikami, z braku szczególnej regulacji zastosowanie w 2011 r. znajdzie zasada ogólna, która stanowi, w art. 28c ust. 1 u.p.t.u., że miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania. W przypadku, gdy usługi są świadczone ze stałego miejsca prowadzenia działalności usługodawcy znajdującego się w innym miejscu niż jego siedziba lub stałe miejsce zamieszkania, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności. Jeżeli zaś, usługodawca nie posiada siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności, wówczas miejsce świadczenia usług należy określić według miejsca, w którym usługodawca zwykle prowadzi działalność lub w którym ma on miejsce zwykłego pobytu. A zatem usługi wstępu na targi i wystawy świadczone na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami będą opodatkowane przez usługodawcę w państwie, gdzie znajduje się jego siedziba.
Edyta Koślacz