Jeżeli likwidacja nie w pełni umorzonego środka trwałego jest wynikiem utraty jego przydatności gospodarczej w ramach tego samego rodzaju działalności to powstała strata jest kosztem uzyskania przychodów.
Takie stanowisko przedstawił NSA w wyroku z 24 maja 2011 r., II FSK 33/10.W przedmiotowej sprawie podatnik zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem czy po zakończonym 6 letnim okresie wynajmu lokalu będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowaną część wydatków poniesionych na inwestycję w obcym środku trwałym.
Organ podniósł, że 10-letni okres wskazany w art. 16j ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT nie może być skracany dowolnie przez podatnika, a w konsekwencji nie ma prawa do rozłożenia wydatków poniesionych na inwestycję w obcym środku trwałym w formie rat amortyzacyjnych na okres 6 lat. Organ stwierdził ponadto, że w sytuacji, gdy przed zakończeniem pełnego okresu amortyzacji inwestycji w obcym środku trwałym dojdzie do rozwiązania umowy najmu, wówczas nie ma możliwości zaliczenia niezamortyzowanej części tej inwestycji do kosztów podatkowych. W takim przypadku nie ma bowiem miejsca likwidacja środka trwałego rozumiana, jako jego zużycie (zniszczenie). Po zakończeniu umowy z właścicielem lokalu podatnik nie będzie również mógł dokonywać dalszych odpisów amortyzacyjnych.
Ostatecznie sprawą zajął się NSA, który wskazał, że z ograniczenia z art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT wynika, że kosztem uzyskania przychodów będzie strata powstała w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli utraciły one przydatność gospodarczą z przyczyn innych niż zmiana rodzaju działalności. Pojęcia likwidacji środka trwałego nie można jednak interpretować zawężająco wyłącznie do fizycznego unicestwienia środka trwałego i to jeszcze w wyniku zdarzeń niezależnych od podatnika, bowiem takie rozumienie nie znajduje uzasadnienia ani w wykładni językowej, ani też systemowej, czy celowościowej. Zdaniem sądu ratio legis art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT polega na tym, że podatnik w ramach tego samego rodzaju działalności może dokonać likwidacji środka trwałego, jeżeli uzna, że środek ten utracił przydatność gospodarczą i dalsze jego użytkowanie nie ma uzasadnienia ekonomicznego. Wówczas powstałą stratę zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Michał Malinowski