1. Wprowadzenie
Podmioty dokonujące przemieszczenia towarów pomiędzy różnymi krajami UE mają obowiązek nie tylko rozliczenia VAT od owych transakcji, ale muszą również sporządzić informacje podsumowujące i Intrastat. Pomimo pewnych podobieństw ich zakres jest jednak całkowicie odmienny.
Należy zauważyć, także, że od dnia 1 stycznia 2010 r. w informacjach podsumowujących zawierać trzeba także dane o dokonanym obrocie usługowym z zagranicą. Nadto sama informacja podsumowująca straciła swój kwartalny charakter i jest teraz, co do zasady, składana co miesiąc.

2. Kwartalne informacje podsumowujące
Obowiązek sporządzania kwartalnej informacji podsumowującej wynika z art. 100 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn zm.) – u.p.t.u. Obowiązek składania owej informacji ciąży na podatnikach dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Od dnia 1 stycznia 2010 r. w informacji podsumowującej należy ująć również pewne usługi świadczone przez podatnika na rzecz podmiotów z innych państw członkowskich UE. Nie obejmuje się nią nabycia usług (importu usług). Nie dotyczy również eksportu i importu towarów. W informacji podsumowującej nie wykazuje się również sprzedaży wysyłkowej.
Zauważyć należy, że obowiązek złożenia informacji mają wyłącznie podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT UE. Jeśli podmiot nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE, a występuje u niego wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów, nie jest obowiązany do składania informacji podsumowujących.

W informacji podsumowującej podatnicy podają wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w „rozbiciu” na poszczególnych kontrahentów. Jeżeli z jednym kontrahentem u podatnika wystąpiły oba rodzaje czynności, to należy w oddzielnych rubrykach podać wewnątrzwspólnotową dostawę towarów i wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Zgodnie z art. 100 ust. 8 u.p.t.u. informacja podsumowująca obok danych dotyczących składającego informację oraz danych dotyczących stron transakcji zawiera m.in. łączną wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, łączną wartość wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, w tym również łączną wartość dostawy towarów dokonywanych w ramach transakcji trójstronnych, łączną wartość świadczonych usług – wszystkie te dane w odniesieniu do poszczególnych kontrahentów.

W informacji podsumowującej podatnicy są zobowiązani również do odrębnego wyszczególniania transakcji objętych szczególną procedurą opodatkowania transakcji trójstronnych przewidzianą w art. 135-138 u.p.t.u. Obowiązek wyodrębniania owych transakcji dotyczy sytuacji, gdy podatnik składający informację podsumowującą jest drugim w kolejności podatnikiem.
W informacji podsumowującej od dnia 1 stycznia 2010 r. ujmuje się również informacje o świadczonych przez podatnika usługach. Chodzi tutaj o wszystkie usługi inne niż usługi:
– związane z nieruchomościami,
– transportu osób,
– wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych,
– restauracyjne i cateringowe,
– krótkoterminowego wynajmu środków transportu,
– turystyki,
świadczone na rzecz podatników z innych państw członkowskich lub na rzecz osób prawnych niebędących podatnikami, ale zidentyfikowanych na potrzeby VAT. Nie ma jednak potrzeby zamieszczać w informacji podsumowujących informacji o takich usługach, jeśli byłyby one zwolnione od podatku od wartości dodanej lub opodatkowane stawką 0%.

Wzór informacji podsumowującej został określony w przepisach wykonawczych. Jest ona składana na formularzu VAT-UE.
W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek błędów w złożonych informacjach podsumowujących, podmiot, który złożył informację podsumowującą jest obowiązany dokonać niezwłocznie korekty błędnej informacji podsumowująca na formularzu VAT-UEK. Korektę złożyć należy także w sytuacji, gdy z jakichś powodów (np. rabaty, reklamacje itp.) zmieni się podstawa opodatkowania dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, które zostały już ujęte w informacji podsumowującej.
Informację podsumowującą składają wszyscy podatnicy, u których występuje wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów lub wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, bez względu na wysokość obrotów uzyskanych z tego tytułu. Dotyczy to również usług świadczonych w okolicznościach, o których wyżej wspominano. Jak już wspomniano, obowiązek powyższy dotyczy jednak wyłącznie podmiotów zarejestrowanych jako „podatnicy VAT UE”.
Od 1 stycznia 2010 r. regułą jest, że informacje podsumowujące składa się za okresy miesięczne. Dotychczas informacje te miały charakter kwartalny. Zmiany powyższe związane są ze zmianami w przepisach wspólnotowych, które także wprowadziły miesięczne okresy dla informacji podsumowujących.

Informacje podsumowujące składa się szybciej niż dotychczas, bo w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, dla transakcji objętych informacją (dotychczas był to 25. dzień tego miesiąca). Jeśli informacje podsumowujące składane są za pomocą środków komunikacji elektronicznej, wówczas termin złożenia informacji upływa 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, dla transakcji objętych daną informacją.
Mimo tego, że informacje mają obecnie charakter miesięczny, niektórym podatnikom pozostawiono możliwość składania informacji kwartalnych (art. 100 ust. 4 u.p.t.u.). Wtedy to informacja składana jest do 15. dnia miesiąca następującego po danym kwartale (w którym powstał obowiązek podatkowy). Jeśli informacja kwartalna składana jest za pomocą środków komunikacji elektronicznej, wówczas termin złożenia informacji upływa 25. dnia miesiąca następującego po danym kwartale.
Uprawnienie do składania kwartalnych informacji podsumowujących uzależnione jest od wysokości obrotów podmiotów zobowiązanych do składania tych informacji oraz od tego, czego informacja dotyczy. Kwartalne informacje składać mogą podmioty, u których składane informacje dotyczą:
– wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów (w tym również dokonywanych w ramach transakcji trójstronnych), jeżeli całkowita wartość tych transakcji, bez podatku od wartości dodanej, nie przekracza w danym kwartale i w żadnym z czterech poprzednich kwartałów kwoty 250.000 zł; na mocy przepisów przejściowych kwoty te w 2010 i 2011 r. wynoszą 500.000 zł;
2) wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów, jeżeli całkowita wartość tych transakcji, bez podatku, nie przekracza w danym kwartale 50.000 zł,
3) (wyłącznie) świadczenia usług.
Informacje podsumowujące składa się we właściwym urzędzie skarbowym.
Warto również pamiętać, iż informacja podsumowujące nie rodzi obowiązku zapłaty podatku. Powinna być ona natomiast kwotowo zgodna ze złożonymi przez podatnika deklaracjami VAT.
Od listopada 2005 r. niedopełnienie obowiązków związanych z informacjami podsumowującymi może rodzić odpowiedzialność karną skarbową.

Adam Bartosiewicz, Dorota Kosacka-Łędzewicz