Wspólnicy spółki cywilnej: Pan X i Pan Y, trzy lata temu nabyli ze środków spółki 7 działek rolnych. Działki te nie zostały wciągnięte na stan środków trwałych z uwagi na charakter gruntów (firma na PKPiR), zakupili je jako Pan X i Pan Y wspólnicy spółki Z - taki jest zapis w akcie notarialnym. W księgach wieczystych właściciele wpisani są oczywiście jako Pan X i Pan Y we współwłasności łącznej.
Czy na mocy art.166 k.c., mogą sobie wzajemnie sprzedać swoje udziały w poszczególnych działkach tak żeby ich wartość była równoważna i tym samym Pan X stał się wyłącznym właścicielem 4 działek (mniejsze), a Pan Y pozostałych 3?
Wspólnikom chodzi o uzyskanie prawa wyłącznej własności gdyż jeden z nich chcąc powiększyć gospodarstwo rolne chce ustanowić zastaw na tych działkach pod zakup nowych.
Czy od takiej transakcji wystąpi podatek w działalności gospodarczej?
Czy będzie to podatek dochodowy od środków ze sprzedaży nieruchomości do rozliczenia w okresie 5 lat?

Działki te objęte są wspólnością łączną. Nie jest to zwykła współwłasność (udziałowa). Nie ma tutaj udziałów poszczególnych wspólników. W związku z powyższym wydaje się, że należałoby mówić nie tyle o sprzedaży udziałów we współwłasności, co raczej o wycofaniu działek z majątku współwłaścicieli, jako wspólników spółki cywilnej i następnie zniesieniu współwłasności.
W sytuacji opisanej w pytaniu mamy do czynienia z sytuacją, w której współwłaścicielami działek są dwie osoby będące wspólnikami spółki cywilnej.
Działki te zostały zakupione trzy lata temu. Zostały one zakupione ze środków znajdujących się w majątku spółki cywilnej. Zostały zakupione przez nabywców działających jako wspólnicy spółki cywilnej. Świadczy o tym fakt, że działki te zostały objęte wspólnością łączną. Jest to wspólność wynikająca ze stosunku spółki cywilnej.
Działki te objęte są wspólnością łączną. Nie jest to zwykła współwłasność (udziałowa). Nie ma tutaj udziałów poszczególnych wspólników. W związku z powyższym wydaje się, że należałoby mówić nie tyle o sprzedaży udziałów we współwłasności, co raczej o wycofaniu działek z majątku współwłaścicieli, jako wspólników spółki cywilnej i następnie zniesieniu współwłasności.
Zgodnie bowiem z przepisem art. 863 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c., wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.
Tak więc najpierw należałoby "wycofać" owe nieruchomości z "majątku spółkowego" (tj. objętego wspólnością łączną wspólników). Po ich wycofaniu ze spółki nieruchomości te będą już objęte zwykłą współwłasnością udziałową wspólników. Wtedy będzie można znieść współwłasność, ewentualnie sprzedać sobie wzajemnie udziały we współwłasności.

Zgodnie z art. 210 k.c., każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Jak rozumiem w sytuacji opisanej w pytaniu chodzi o to, aby zamiast współwłasności w siedmiu działkach, jeden z dotychczasowych współwłaścicieli otrzymał cztery mniejsze działki, zaś drugi dotychczasowy współwłaściciel otrzymał trzy większe działki. Zakładam przy tym, że strony (współwłaściciele) uznały by taki podział za ekwiwalentny; następowałby on bez spłat i dopłat.
Nawet gdyby uznać, że w ramach takiego podziału współwłasności mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem i w konsekwencji z przychodem, to po stronie kosztów uzyskania takiego przychodu należałoby uwzględnić koszty nabycia działek. W związku zaś z tym, że podział jest ekwiwalentny, należałoby uznać, że wartość przychodu (wartość działek otrzymana w następstwie podziału przez każdego z dotychczasowych współwłaścicieli) odpowiada wartości kosztów uzyskania przychodów (tj. odpowiedniej części kosztów poniesionych na nabycie działek).
Przychody te będą przychodami z działalności. Działki zostały kupione ze środków pochodzących z działalności gospodarczej. Nabyto je na "majątek spółki cywilnej" (do wspólności łącznej wspólników). W związku z tym przychód z ich sprzedaży (zbycia) będzie przychodem z działalności gospodarczej, nawet gdyby wycofano te nieruchomości z działalności gospodarczej przed ich zbyciem (wcześniej niż 6 lat przed zbyciem; tj. tu: przed zniesieniem współwłasności).