Spółka zajmująca się usługami budowlanymi wraz z producentami materiałów budowlanych oraz firmą projektową zamierza na dzierżawionym terenie wybudować dom modelowy, który będzie promował nowoczesne rozwiązania w budownictwie oraz reklamował podmioty biorące udział w przedsięwzięciu. Materiały budowlane, projekt oraz wykonywane usługi będą dostarczane nieodpłatnie. Obiekt będzie udostępniany zwiedzającym przez okres roku. Po tym okresie budynek zostanie rozebrany. Wybrane materiały budowlane nadające się do dalszego wykorzystania zostaną nieodpłatnie przekazane spółce celem dalszej odsprzedaży. W związku z planowaną inwestycją spółka poniesie koszty związane z budową, utrzymaniem oraz rozbiórką domu.
Jak na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych rozliczyć planowaną inwestycję?
Jakie są ewentualne pułapki i zagrożenia podatkowe, które wymagałyby specjalnego uregulowania w umowach zawieranych pomiędzy uczestnikami przedsięwzięcia?
W przypadku opisanym w pytaniu najbardziej istotne znaczenie wydaje się mieć to, aby wybudowany budynek był użytkowany krócej niż przez rok. Wtedy bowiem nie będzie on środkiem trwałym. Takie zaś jego potraktowanie rodziłoby wiele wątpliwości na gruncie podatkowym (mając na uwadze specyfikę tej sytuacji, w której budowa domu jest wspólnym przedsięwzięciem kilku firm).
W sytuacji opisanej w pytaniu mamy do czynienia ze wspólnym przedsięwzięciem kilku firm. Mają one bowiem zamiar, wspólnie ponosząc koszty, wybudować na dzierżawionym gruncie dom modelowy. Ma on służyć przede wszystkim potrzebom związanym z ekspozycją określonych technologii i materiałów budowlanych. Pełni on więc przede wszystkim funkcje reklamowe, przynosząc korzyści w tym zakresie wszystkim firmom zaangażowanym w jego wybudowanie.
W sytuacji przedstawionej w pytaniu najwięcej wątpliwości mogłoby się pojawić w przypadku, gdy dom ów zaklasyfikować jako środek trwały. W związku z tym przypomnieć należy, że stosownie do definicji środków trwałych zawartej w przepisach art. 16a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., środkami trwałymi są m.in. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
Środkiem trwałym jest zatem składnik majątkowy o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok. Piszecie Państwo, że dom ma być używany przez rok. W celu uniknięcia kontrowersji związanych z jego potraktowaniem jako środka trwałego zasadne byłoby, aby dom ten był użytkowany przez krócej niż rok. Wtedy nie będzie traktowany jako środek trwały. Nie trzeba będzie go amortyzować. Wydatki poniesione – przez każdą z firm – na jego wzniesienie zasadniczo będą dla nich wydatkami stanowiącymi koszty uzyskania przychodów.
Piszecie Państwo, że materiały budowlane, projekt oraz wykonywane usługi będą dostarczane nieodpłatnie. Należy jednak zauważyć, że ta nieodpłatność nie kreuje przychodu po żadnej ze stron tego wspólnego przedsięwzięcia. Firmy budują wspólnie dom, do którego każda z nich dokłada swoje cegiełki. Nie można wszakże mówić, aby w związku z powyższym wszystkie pozostałe firmy uzyskiwały przychód podatkowy.
Koszty związane z późniejszą rozbiórką domu będą miały charakter kosztów uzyskania przychodów. Będą bowiem poniesione w związku z działalnością firmy i celem osiągnięcia przychodów. Nie są zaś w żaden sposób wyłączone spod pojęcia kosztów uzyskania przychodów.
Nie wiem, która spółka (gdyż nie wynika to wyraźnie z pytania) uzyska materiały budowlane z rozbiórki. Jeśli będzie to ta sama spółka, która była ich producentem (i która je przekazała na budowę), to wówczas nie będzie skutków podatkowych. Jeśli jednak materiały uzyska firma, która nie była producentem tych materiałów i nie przekazywała ich na budowę, to wówczas wartość materiałów będzie dla tej spółki przychodem podatkowym.
Jak na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych rozliczyć planowaną inwestycję?
Jakie są ewentualne pułapki i zagrożenia podatkowe, które wymagałyby specjalnego uregulowania w umowach zawieranych pomiędzy uczestnikami przedsięwzięcia?
W przypadku opisanym w pytaniu najbardziej istotne znaczenie wydaje się mieć to, aby wybudowany budynek był użytkowany krócej niż przez rok. Wtedy bowiem nie będzie on środkiem trwałym. Takie zaś jego potraktowanie rodziłoby wiele wątpliwości na gruncie podatkowym (mając na uwadze specyfikę tej sytuacji, w której budowa domu jest wspólnym przedsięwzięciem kilku firm).
W sytuacji opisanej w pytaniu mamy do czynienia ze wspólnym przedsięwzięciem kilku firm. Mają one bowiem zamiar, wspólnie ponosząc koszty, wybudować na dzierżawionym gruncie dom modelowy. Ma on służyć przede wszystkim potrzebom związanym z ekspozycją określonych technologii i materiałów budowlanych. Pełni on więc przede wszystkim funkcje reklamowe, przynosząc korzyści w tym zakresie wszystkim firmom zaangażowanym w jego wybudowanie.
W sytuacji przedstawionej w pytaniu najwięcej wątpliwości mogłoby się pojawić w przypadku, gdy dom ów zaklasyfikować jako środek trwały. W związku z tym przypomnieć należy, że stosownie do definicji środków trwałych zawartej w przepisach art. 16a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p., środkami trwałymi są m.in. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
Środkiem trwałym jest zatem składnik majątkowy o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok. Piszecie Państwo, że dom ma być używany przez rok. W celu uniknięcia kontrowersji związanych z jego potraktowaniem jako środka trwałego zasadne byłoby, aby dom ten był użytkowany przez krócej niż rok. Wtedy nie będzie traktowany jako środek trwały. Nie trzeba będzie go amortyzować. Wydatki poniesione – przez każdą z firm – na jego wzniesienie zasadniczo będą dla nich wydatkami stanowiącymi koszty uzyskania przychodów.
Piszecie Państwo, że materiały budowlane, projekt oraz wykonywane usługi będą dostarczane nieodpłatnie. Należy jednak zauważyć, że ta nieodpłatność nie kreuje przychodu po żadnej ze stron tego wspólnego przedsięwzięcia. Firmy budują wspólnie dom, do którego każda z nich dokłada swoje cegiełki. Nie można wszakże mówić, aby w związku z powyższym wszystkie pozostałe firmy uzyskiwały przychód podatkowy.
Koszty związane z późniejszą rozbiórką domu będą miały charakter kosztów uzyskania przychodów. Będą bowiem poniesione w związku z działalnością firmy i celem osiągnięcia przychodów. Nie są zaś w żaden sposób wyłączone spod pojęcia kosztów uzyskania przychodów.
Nie wiem, która spółka (gdyż nie wynika to wyraźnie z pytania) uzyska materiały budowlane z rozbiórki. Jeśli będzie to ta sama spółka, która była ich producentem (i która je przekazała na budowę), to wówczas nie będzie skutków podatkowych. Jeśli jednak materiały uzyska firma, która nie była producentem tych materiałów i nie przekazywała ich na budowę, to wówczas wartość materiałów będzie dla tej spółki przychodem podatkowym.