Pytanie

Firma oddelegowała pracowników do robót leśnych do Niemiec. Zawarty został aneks na rok czasu do umowy o pracę (na czas określony), gdzie wykazane zostało miejsce pracy za granicą. Ponieważ pracownicy - pomimo zmiany miejsca pracy - nie przebywają cały czas za granicą, lecz w trakcie miesiąca przyjeżdżają do Polski wykonywać pracę w Polsce.
Jak ustalać dni pobytu za granicą dla celów podatkowych (kierując się wyłącznie aneksem do umowy o pracę, czy też licząc fizyczne dni pobytu w Polsce i za granicą, i na tej podstawie pilnować ewentualnej zmiany miejsca opodatkowania)?
Czy dzień pobytu za granicą, to także dzień wyjazdu do Polski i wyjazdu do Niemiec?

Odpowiedź

Ustalając dni pobytu w poszczególnym państwie na potrzeby właściwości miejsca opodatkowania należy wziąć pod uwagę dni faktycznego pobytu w Niemczech, z wyłączeniem dni, w których podatnik przebywał w tym państwie tylko przejazdem.

Uzasadnienie

Zgodnie z wolą ustawodawcy zapisaną w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

To oznacza, że jeżeli polski rezydent podatkowy uzyskuje dochody za granicą, wówczas i tak musi je uwzględnić w rozliczeniach z polskim fiskusem. Oczywiście zasada powyższa winna być stosowana z poszanowaniem zasad umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Z uwagi zatem na to, że pracownicy firmy czytelnika uzyskują dochody z pracy wykonywanej w RFN należy tutaj odwołać się do umowy z 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) - dalej umowa.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 umowy aby dochody z pracy wykonywanej przez Polaka w RFN były opodatkowane polskim podatkiem dochodowym muszą być łącznie spełnione następujące warunki:
- odbiorca wynagrodzenia przebywa w RFN przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w ciągu dwunastomiesięcznego okresu, zaczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym i
- wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby na terenie Niemiec, i
- wynagrodzenie nie jest wypłacane przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w RFN.
Zakładając, że w analizowanej sytuacji spełnione są warunki dotyczące wypłacającego, pozostaje ustalić ile dni pracownicy przebywają w Niemczech.

W oficjalnym Komentarzu do Konwencji Modelowej OECD jako metoda liczenia dni pobytu zostało wskazane odwoływanie się do dni fizycznej obecności podatnika, w tym np. dnia przybycia, wyjazdu, również innych dni jedynie częściowej obecności, święta, dni wolne od pracy itp. Jednocześnie zostało zaznaczone, że nie uwzględnia się dni spędzonych w czasie przejazdu przez dane państwo w podróży pomiędzy innymi państwami.

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego