Pytanie

Spółdzielnia mieszkaniowa posiada garaże wbudowane w piwnicach budynków mieszkalnych. Do garaży tych ustanowiono spółdzielcze własnościowe prawo, przy czym nie stanowią one pomieszczeń przynależnych do lokali mieszkalnych (są to odrębne lokale).

Czy w takim przypadku właściwe jest zastosowanie podatku od nieruchomości w stawce jak dla budynku mieszkalnego, czy należy powierzchnię tych garaży opodatkować stawką właściwą do garaży?

Czy podlegają opodatkowaniu, podatkiem od nieruchomości garaże "blaszaki", które zgodnie z porozumieniem zawartym z członkami spółdzielni zostały sfinansowane ich środkami, przy czym wartość nakładów została zaliczona na wkłady budowlane?

Garaże te nie posiadają fundamentów. Naszym zdaniem, nie podlegają one opodatkowaniu.

Odpowiedź

Te garaże podlegać będą opodatkowaniu wedle stawek właściwych dla budynków mieszkalnych, chyba że zajęte będą na prowadzenie działalności gospodarczej.

Garaże-blaszaki nie stanowią przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Uzasadnienie

Ad. 1)

W przepisie art. 1a ust. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych - dalej u.p.o.l., sprecyzowana została definicja budynku. Zgodnie z nią budynkiem jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - dalej r.w.t.b., rozróżniają w § 102 garaże stanowiące odrębne obiekty budowlane, lub stanowiące część innych obiektów budowlanych.

Aby rozwiązać problem, gdy garaż stanowi część innego budynku mieszkalnego, z punktu widzenia zakwalifikowania garażu do odpowiedniej górnej granicy stawki podatkowej należy stwierdzić, że przepisy u.p.o.l. nie precyzują pojęcia budynku mieszkalnego, poprzestając na ogólnej definicji budynku oraz precyzując te z nich, które są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Definicję budynku mieszkalnego zawiera § 3 pkt 4 r.w.t.b., który stanowi, iż budynek mieszkalny, to budynek przeznaczony na mieszkania. Natomiast w § 3 pkt 9 r.w.t.b. zostało zdefiniowane pojęcie mieszkania jako zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego.

Powyższe uzasadnia przyjęcie założenia, iż w ramach budynku mieszkalnego należy uwzględnić także garaże, których funkcja dotyczy także zamieszkiwania, a to prowadzi do wniosku, iż taki garaż co do zasady powinien być opodatkowany według stawki przewidzianej dla budynków mieszkalnych określonej w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a u.p.o.l.

Z takim stanowiskiem można się spotkać w orzecznictwie sądowym. Przykładowo w wyroku NSA z 11 sierpnia 1992 r., SA/Wr 650/1992, POP 1994, z. 6, poz. 115, sąd stwierdził, że "Garaż bowiem w budynku mieszkalnym służy innym potrzebom wchodzącym w skład ogólnej funkcji mieszkalnej budynku mieszkalnego".

Podobny pogląd wyraził Prezydent Miasta Koszalina w piśmie z 30 grudnia 2005 r., Fn.IIBn0550/2/05, http://sip.mf.gov.pl.

Jeśli garaż nie jest częścią budynku związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej, to wówczas podlegać będzie opodatkowaniu wedle stawek właściwych dla budynku mieszkalnego. Jeśli garaż został zajęty na działalność gospodarczą, to wówczas będzie podlegał opodatkowaniu wedle stawek właściwych dla działalności gospodarczej.

Ad. 2)

Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 1 u.p.o.l. budynek to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Natomiast art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. precyzuje, że budowla to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Brak fundamentów oznacza, że dany obiekt nie jest trwale związany z gruntem. Nie jest więc budynkiem i nie stanowi przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Uważa się, że garaże tego typu (nie związane trwale w gruntem) nie są budynkami w rozumieniu przepisów dotyczących podatku od nieruchomości. W związku z tym, jeśli ewentualny podatnik nie prowadzi w tym zakresie działalności gospodarczej, to garaże te z pewnością nie podlegają podatkowi od nieruchomości. Zob. także interpretację indywidualna Prezydenta Miasta Bydgoszczy z 14 maja 2014 r., WPL-III.310.1.2014.

Nieco więcej problemów jest związanych z takim przypadkiem, w sytuacji gdy ewentualnym podatnikiem od takich garaży miałby być przedsiębiorca. Powstaje bowiem wówczas problem, czy taki garaż (jak tymczasowy obiekt budowlany) nie stanowi budowli (będącej przedmiotem podatku od nieruchomości).

Otóż zauważyć trzeba, że kwestia opodatkowania tzw. tymczasowych obiektów budowlanych wywoływała (a w moim przekonaniu – nadal wywołuje) wiele wątpliwości. W uchwale z 3 lutego 2014 r., II FPS 11/13 Naczelny Sąd Administracyjny zajął się wywołującą wiele kontrowersji problematyką opodatkowania tzw. tymczasowych obiektów budowlanych. W następstwie rozpoznania pytania prawnego podjął uchwałę następującą: "Tymczasowy obiekt budowlany, o którym mowa w art. 3 pkt 5 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane może być budowlą w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l., jeżeli jest budowlą wprost wymienioną w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego lub w innych przepisach tej ustawy oraz załączniku do niej, stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. b Prawa budowlanego. Spełniający wskazane kryteria tymczasowy obiekt budowlany, o ile jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej, podlega opodatkowaniu na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych".

W moim przekonaniu uchwała powyższa niewiele jednak wyjaśnia w szczególności w kontekście problemu przedstawionego w pytaniu. W czym tkwi problem.

Otóż w definicji zawartej w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego nie wymienia się – jako budowli tymczasowych obiektów budowlanych. Stanowi się tam bowiem, że budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Z drugiej strony – definicja tymczasowego obiektu budowlanego znajduje się w art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego. Zgodnie z powyższą definicją tymczasowe obiekty budowlane to obiekty przeznaczone do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziane do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekty budowlane niepołączone trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe.

W powyższej uchwale stwierdza się, że budowlą (stanowiącą przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości) jest taki tymczasowy obiekt budowlany, który jest wymieniony wprost w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego. Garaże blaszane nie są wymienione wprost w art. 3 pkt 3 prawa budowlanego.

Dalej jednak w uchwale sąd wywodzi, że budowlami są także obiekty wprost wymienione – chyba jako "budowle" (o to chodziło sądowi) – w innych przepisach prawa budowlanego. Garaże blaszane jednak w żadnych przepisach prawa budowlanego (ani w załącznikach do tej ustawy) nie są wymienione jako budowle.

W tym kontekście trzeba zwrócić uwagę na fragment uzasadnienia uchwały: "nie sposób zaakceptować sytuacji, gdy jako przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości byłyby traktowane budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 P.b. nienależące do kategorii obiektów, które expressis verbis wymieniono w tym przepisie lub w pozostałych przepisach tej ustawy oraz załączniku do niej. Oznacza to, że nie każdy obiekt budowlany kwalifikowany do budowli w rozumieniu Prawa budowlanego może zostać uznany za budowlę w ujęciu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a w konsekwencji nie każdy obiekt budowlany zaliczony do budowli w rozumieniu Prawa budowlanego może podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. W tym względzie uproszczenia, czy też wnioskowania z analogii należy uznać za nieuprawnione".

Na podstawie powyższego – w moim przekonaniu można twierdzić, że z uchwały wynika, że garaże blaszane nie są budowlami w rozumieniu przepisów dotyczących podatku od nieruchomości a zatem temu podatkowi nie podlegają.

Dowiedz się więcej z książki
Podatki i opłaty dotyczące nieruchomości
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł