Kupiłam wraz z mężem lokal użytkowy z przeznaczeniem w pierwszym etapie na wynajem (umowa zawarta na okres kilku lat), a po zakończeniu umowy na przystosowanie na potrzeby firmy. W akcie notarialnym wpisane są jako nabywcy osoby fizyczne. Działalność prowadzimy w formie spółki cywilnej. W akcie notarialnym nie ma informacji o tym, że zostanie wystawiona faktura.
Czy mogę żądać wystawienia faktury na spółkę, przedstawiając umowę spółki, czy też konieczna jest w tym wypadku zmiana zapisu w akcie notarialnym? A może możliwe jest w takiej sytuacji wystawienie faktury na osoby fizyczne?
Jeśli nieruchomość ma być wynajmowana przez spółkę cywilną, to faktura musi być wystawiona na spółkę cywilną.
Spółka cywilna jako taka nie może nabyć nieruchomości. Nieruchomość nabywają jej wspólnicy. W akcie notarialnym powinno być wszakże wyraźnie zaznaczone, że małżonkowie nabywają nieruchomość jako wspólnicy określonej spółki cywilnej i z przeznaczeniem na "majątek spółki".
Sytuacja jest o tyle nietypowa, że spółka cywilna na gruncie prawa cywilnego pozostaje tylko i wyłącznie umową pomiędzy wspólnikami i nie ma odrębnej podmiotowości, natomiast ta sama spółka cywilna na gruncie podatku od towarów i usług jest podatnikiem i podmiotem odrębnym od swoich wspólników.
Jeśli działalność - w której zaangażowany będzie przedmiotowy lokal - ma być prowadzona poprzez spółkę cywilną (będącą podatnikiem VAT); podobnie, jeśli wynajem ma być dokonywany przez spółkę cywilną, to faktury dokumentujące nabycie przedmiotowego lokalu powinny być wystawione właśnie na spółkę cywilną, a nie na wspólników tej spółki.

Jak podkreślano bowiem już wielokrotnie w orzecznictwie- wspólnicy spółki cywilnej (każdej spółki osobowej) są podmiotami odrębnymi od samej spółki. Przykładowo w postanowieniu z dnia 30 maja 1996 r., SA/Sz 2187/95 (LEX nr 27200) NSA stwierdził "Spółka cywilna, jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, jest odrębnym podmiotem gospodarczym, a więc także odrębnym podatnikiem VAT od wspólnika tej spółki".

Faktura z pewnością powinna zostać wystawiona na spółkę cywilną, jeśli spółka ma mieć prawo do odliczenia podatku. W przypadku wystawienia faktury na wspólników (także dwoje) podatek z tej faktury nie będzie podatkiem naliczonym dla spółki.
Jeśli wystawiona zostanie faktura na spółkę cywilną- przy istniejącym akcie notarialnym wskazującym jako nabywców małżonków (będących wspólnikami spółki)- to można spodziewać się, że organy podatkowe będą kwestionować prawo do odliczenia podatku przez spółkę, wskazując, że faktura nie dokumentuje czynności, która miała faktycznie miejsce (często się tak zdarza w podobnych sytuacjach, gdy organy podatkowe "chwytają się" formalnych aspektów transakcji, aby pozbawić podatnika prawa do odliczenia).

W związku z tym wskazana byłaby- dla bezpieczeństwa- zmiana postanowień aktu notarialnego poprzez zaznaczenie, że małżonkowie kupują nieruchomość jako wspólnicy spółki cywilnej i na majątek "spółkowy" (nieruchomość będzie stanowiła ich wspólność jako wspólników spółki cywilnej).
W takim wypadku nie będzie podstaw do kwestionowania faktury VAT wystawionej na spółkę cywilną jako dającej prawo do odliczenia podatku (przez spółkę).