Definicja działalności badawczo-rozwojowej - fiskus odmawia interpretacji

W przypadku, gdy przepis prawa podatkowego odsyła bezpośrednio do przepisów ustaw pozapodatkowych, organy podatkowe są zobowiązane do tego, aby się do nich ustosunkować. Tak wynika z jednolitej linii orzeczniczej sądów administracyjnych, która ukształtowała się w wyniku odmowy przez organy podatkowe wydawania interpretacji podatkowych. Organy z tą linią się jednak nie zgadzają, a proces odmowy wydawania interpretacji trwa nadal. Z tym problemem obecnie borykają się podatnicy występujący o interpretację przepisów prawa podatkowego w zakresie działalności badawczo-rozwojowej.

W składanych wnioskach o wydanie indywidualnej interpretacji podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową pytają m.in. o to czy bezpośrednio podejmowana przez nich działalność, polegająca np. na tworzeniu programów komputerowych, stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm., dalej: ustawa o PIT). Zgodnie ze wskazanym przepisem ustawy o PIT działalność badawczo-rozwojowa oznacza działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Natomiast przez badania naukowe ustawa o PIT rozumie:

1. badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2022 r. poz. 574, z późn. zm.; dalej jako prawo o szkolnictwie),
2. badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy prawo o szkolnictwie

Z kolei prace rozwojowe w ujęciu podatkowym to prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy prawo o szkolnictwie.

Czytaj w LEX: Ulga na działalność badawczo-rozwojową w praktyce >

Czytaj również: Informatycy przegrywają przed WSA w sprawie 8,5 proc. ryczałtu>>

Fiskus wzywa do uzupełnienia wniosku

W przypadku tak zadawanego we wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej pytania, organ wzywa podatników do uzupełnienia wniosku, poprzez udzielenie wyjaśnień i doprecyzowanie pytań oraz opisu stanu faktycznego, a także ponownego przedstawienia stanowiska. Te dodatkowe wyjaśnienia i doprecyzowania dotyczą głównie odpowiedzi przez podatników na pytania organu, które pozwolą mu stwierdzić czy zgodnie z prawem o szkolnictwie podatnik faktycznie prowadzi prace rozwojowe. Chodzi tutaj przykładowo o pytanie czy w ramach tej działalności podatnik samodzielnie prowadził albo prowadzi prace rozwojowe, o których mowa w art. 4 ust. 3 prawa o szkolnictwie, a jeżeli tak, to:

• w jakich okresach bądź od kiedy,
• czego dotyczą, co jest ich celem, jakie czynności obejmują te prace,
• czy zostaną zakończone pozytywnym wynikiem, a jeśli tak, co jest tym wynikiem, czy wynik prac będzie miał ustaloną formę (jaką) i w jaki sposób będzie wykorzystany na potrzeby działalności,
• czy w wyniku prac rozwojowych podatnik zaprojektował i stworzył nowy, zmieniony lub ulepszony produkt, proces bądź usługę oraz czy w ramach działalności oferuje produkty, procesy, usługi, które są wynikiem prac rozwojowych.

Niedokonanie przez podatnika interpretacji przepisów prawa o szkolnictwie kończy się wydaniem przez organ postanowienia o pozostawieniu wniosku o udzielenie interpretacji bez rozpatrzenia.

Zobacz procedurę: Wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową >

Sądy po stronie podatników

Sądy administracyjne stają jednak po stronie podatników. Kolejny raz sąd wskazał, że wezwanie do uzupełnienia stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) opisanego we wniosku, organ wydający interpretację indywidualną zobowiązany jest ograniczyć do takich danych, które nie doprowadzą do przerzucenia ciężaru wykładni przepisów prawa na wnioskodawcę, a jedyne pozwolą na uzyskanie informacji niezbędnych do oceny prawidłowości stanowiska podatnika.

Czytaj też w LEX: Interpretacja indywidualna: co musi zawierać uzasadnienie interpretacji - omówienie orzecznictwa >

Skoro podatnik we wniosku opisuje dokładnie na czym jego działalność polega, identyfikując ją przez pryzmat faktycznie podejmowanych działań i czynności w kontekście definicji działalności badawczo-rozwojowej, wezwanie organu o doprecyzowanie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i wskazanie m.in.: czy w ramach tej działalności podatnik samodzielnie prowadził albo prowadzi prace rozwojowe, o których mowa w art. 4 ust. 3 prawa o szkolnictwie, stanowi ewidentne przerzucenie na podatnika rozstrzygnięcia kwestii, której oceny wprost domagał się w swoim pytaniu.

Natomiast zdaniem organu skoro podatnik nie potrafi samodzielnie, jednoznacznie ocenić, czy prowadzona przez niego działalność, opisana we wniosku, jest taką właśnie działalnością, to wykluczone jest merytoryczne rozstrzygnięcie wniosku. Dodatkowo uważa on, że ocena prowadzonej przez podatnika działalności prowadzonej pod kątem, czy stanowi ona badania naukowe lub prace rozwojowe nie może być dokonywana w postępowaniu interpretacyjnym, gdyż pojęcia te nie zostały zdefiniowane przez przepisy podatkowe.

Zobacz linię orzeczniczą: Przesłanka wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej >

Sąd ponownie podkreślił, i stanowisko to nie jest obce organom podatkowym, że nie można ograniczać obowiązku udzielania pisemnej interpretacji wyłącznie do ustaw zawierających z racji swej nomenklatury pojęcie prawa podatkowego, ponieważ nie tylko w tych ustawach uregulowano parametry, od których zależy opodatkowanie i jego wysokość. O ile przepisy prawa podatkowego stanowią autonomiczną dziedzinę prawa, to jednak nie są całkowicie odrębne, niezależne i niepowiązane z innymi dziedzinami systemu prawnego. Wręcz przeciwnie. Wraz z przepisami innych gałęzi prawa, stanowią część jednego porządku prawnego, obowiązującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przyjęcie odmiennego stanowiska wypaczyłoby sens wydawania interpretacji i nie zapewniłoby podatnikom ochrony, o której mowa w Ordynacji podatkowej. Przepisów prawa podatkowego nie można ograniczać wyłącznie do ustaw, które w swoim tytule zawierają takie pojęcie, lecz chodzi o rzeczywistą treść zawartych w ustawach regulacji mających wpływ na opodatkowanie (np. wyrok NSA z 18 maja 2018 r., sygn. II FSK 1392/16).

Zobacz w LEX: PIT 2023 - przewodnik po zmianach >

Nowość

Nowość

PIT. Komentarz 2023

Monika Brzostowska, Patrycja Kubiesa

Sprawdź  

Pytanie o kwestie pozapodatkowe

Organy w dalszym ciągu pomijają fakt, że ustawa o PIT w odniesieniu do działalności badawczo-rozwojowej odsyła bezpośrednio do przepisów ustaw pozapodatkowych, a zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, organ jest zobowiązany do tego, aby się do nich ustosunkować. Mimo, że instytucja indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego odnosi się głównie do regulacji z zakresu prawa podatkowego, to nie można jednak tracić z pola widzenia, że prawo podatkowe określa konsekwencje prawnopodatkowe w związku ze zdarzeniami regulowanymi przez inne dziedziny prawa.

To natomiast oznacza tyle, że żądanie podatników udzielenia interpretacji, która ma rozstrzygnąć zagadnienie czy prowadzona przez nich działalność może zostać uznana za działalność badawczo-rozwojową, w rozumieniu art. 5a pkt 38 oraz związanych z nim punktach 39 i 40 ustawy o PIT, nie może kończyć się brakiem takiego rozstrzygnięcia z tego powodu, że definicja tej działalności odwołuje się do jej rozumienia w kontekście ustawy pozapodatkowej. Ze względu na bezpośrednie odwołanie się do tej ostatniej w ustawie o PIT i wyraźne wskazanie, że definicję tę należy rozumieć w konkretny sposób, tj. przedstawiony w prawie o szkolnictwie, przedmiotowe zapisy są elementem systemu prawa podatkowego (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 12 lipca 2023 r., sygn. akt I SA/Gd 405/23).

Zobacz też linię orzeczniczą: Zasada zakazu rozstrzygania na niekorzyść przy orzekaniu w sprawie ze skargi na indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego >