Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą polegającą na wynajmie lokali mieszkalnych i niemieszkalnych. Działalność gospodarcza opodatkowana jest podatkiem liniowym 19%. Jego żona wynajmuje inne lokale mieszkalne, które są ich współwłasnością i przychód rozlicza tylko ona i płaci podatek ryczałtowy. W związku z tym, że w roku 2010 podatek ryczałtowy od wynajmu lokali wynosi 8,5% bez względu na wysokość przychodu, on, jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, chciałby "wyjąć" lokale mieszkalne z działalności gospodarczej i przychód z wynajmu lokali rozliczałaby żona podatkiem ryczałtowym.
Czy jest to możliwe oraz czy może się to odbyć w ciągu roku, np. umowy na wynajem zostaną przeniesione na żonę od dnia 1 kwietnia 2010 r.? Czym skutkuje "wyjęcie lokali" z działalności gospodarczej?
Teoretycznie można "wyjąć" lokale z działalności gospodarczej męża, zakończyć dotychczasowe umowy najmu i rozpocząć ich wynajem przez żonę w ramach odrębnego źródła przychodów (na opodatkowaniu zryczałtowanym ze stawką 8,5%). Powstaje tutaj jednak kilka wątpliwości, warunków do spełnienia.
Z dniem 8 stycznia 2010 r. Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy o ochronie praw lokatorów. Nowela (jeszcze nie opublikowana w Dzienniku Ustaw) wprowadza zmiany także w przepisach ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) - dalej u.z.p.d.
Zgodnie ze zmienionymi przepisami, zryczałtowany podatek dochodowy ma wynosić 8,5% od przychodów z najmu (osiąganych w ramach odrębnego źródła przychodów), niezależnie od wysokości przychodów. Także wówczas gdy wysokość przychodów przekracza równowartość 4000 euro, zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów z najmu wynosić będzie 8,5%.
Powyższa regulacja - wprowadzająca stawkę 8,5% - obejmuje przychody osiągnięte od 1 stycznia 2010 r. Dotyczyć ona ma wszystkich przychodów z najmu osiąganych poza działalnością gospodarczą (w ramach odrębnego źródła przychodów).
Jeśli zatem podatnik osiągałby przychody z wynajmu nieruchomości w ramach odrębnego źródła przychodów, to wówczas będzie miała zastosowanie zryczałtowana 8,5% stawka przychodów (niezależnie od wysokości przychodów z najmu).
Czy można - jak to Państwo piszecie - "wyjąć" lokale z działalności gospodarczej męża, zakończyć dotychczasowe umowy najmu i rozpocząć ich wynajem przez żonę w ramach odrębnego źródła przychodów (na opodatkowaniu zryczałtowanym ze stawką 8,5%)? Teoretycznie można. Ale powstaje tutaj kilka wątpliwości, warunków do spełnienia.
Otóż po pierwsze - jaki jest status własnościowy tych lokali. Czy są one objęte własnością tylko jednego z małżonków, czy stanowią współwłasność małżonków, a jeśli tak - łączną (ustawową), czy udziałową? Jest to istotne, gdyż uważa się, że co do zasady przychód z wynajmu powstaje u tego podmiotu, który jest właścicielem. Jeśli zatem lokale są wyłączną własnością męża, to najpierw ich własność musiałaby zostać przeniesiona na żonę (aby ona mogła rozliczać przychody z ich wynajmu). Jeśli lokale stanowią współwłasność, to przypomnieć trzeba o brzmieniu art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., który wprowadza zasady przyporządkowania między małżonkami przychodów z wynajmu rzeczy objętych wspólnością małżeńską. Jeśli na tej zasadzie przychód z wynajmu był dotychczas przychodem tylko męża, to będzie on przychodem męża aż do końca 2010 r., chyba że zostanie złożone oświadczenie o tym, że przychody z wynajmu nieruchomości, o których mowa, mają być przychodami tylko żony.
Po drugie natomiast - pojawia się pewne niebezpieczeństwo. Żona wynajmuje już pewne nieruchomości. Jeśli teraz zacznie wynajmować znaczną ich ilość, powstaje niebezpieczeństwo, że jej przychody z wynajmu zostaną uznane za przychody z działalności. Pamiętać bowiem należy, że przepisy u.p.d.o.f. i u.z.p.d. zawierają swoją własną definicję działalności gospodarczej. Najem - o ile wykonywany będzie w sposób zorganizowany i ciągły, a jednocześnie dotyczyć będzie znacznej liczby nieruchomości - może być uznany za wykonywany w ramach działalności. Organ podatkowy może wówczas twierdzić, że przychody żony z wynajmu należy uznać za przychody z działalności gospodarczej, a te nie mogą być opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Po trzecie wreszcie - problemy mogą sprawiać również terminy wypowiedzenia najmu. Jakby nie było musiałoby tu dojść do wypowiedzenia umowy najmu przez męża, a następnie zawarcia jej już przez żonę. Nie wiem, jakie zastrzegliście Państwo terminy wypowiedzenia w swoich umowach, ale kwestie te również należy brać pod uwagę.
Jeśli zaś chodzi o skutki "wyjęcia" lokali z działalności, to trzeba wspomnieć tutaj o dwóch podstawowych. Po pierwsze - zakończy się amortyzacja lokali przez męża. Przestanie to bowiem być jego środek trwały.
Po drugie zaś, w zależności od tego, w jaki dokładnie sposób miałoby nastąpić przekazanie lokali pomiędzy mężem a żoną, mogą powstać skutki związane z koniecznością korekty (części) podatku naliczonego (o ile lokale zostały nabyte, bądź wybudowane z prawem do odliczenia podatku naliczonego).