Prowadziłam działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Później zamknęłam tą działalność i razem z mężem założyłam sp. z o.o. Adres pozostał ten sam.
Czy w spółce z o.o. mogę odliczyć VAT od faktury, która jest wystawiona na starą działalność, a dotyczy spółki z o.o., czy ewentualnie mogę wystawić na tę fakturę notę korygującą (zgadza się tylko adres)?
1) Spółka z o.o. (jako podatnik VAT) nie może odliczyć podatku naliczonego z faktury wystawionej na swojego udziałowca. Podatek z takiej faktury nie jest podatkiem naliczonym spółki.
2) Przyjmuje się, że nie jest dopuszczalne zmienianie osoby nabywcy notą korygującą. Wystawienie noty korygującej zmieniającej nabywcę z osoby fizycznej na spółkę - nie będzie skuteczne.
Ad. 1)
Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą.
Przepis art. 86 ust. 1 u.p.t.u. precyzuje, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Spółka z o.o. jest podatnikiem (i podmiotem odrębnym) od udziałowców tej spółki.
Faktura wystawiona na wspólnika spółki (osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą) nie jest fakturą wystawioną na podatnika - spółkę z o.o. W związku z powyższym podatek z faktury wystawionej na udziałowca spółki nie jest podatkiem naliczonym spółki.
Spółka z o.o. (jako podatnik VAT) nie może odliczyć podatku naliczonego z faktury wystawionej na swojego udziałowca. Podatek z takiej faktury nie jest podatkiem naliczonym spółki.
Było to wielokrotnie podkreślane w orzecznictwie podatkowym. Niedawno przykładowo podkreślił to WSA w Kielcach w wyroku z dnia 6 marca 2008 r., I SA/Ke 18/08, niepubl.), w którym stwierdził: "Skoro kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określona w fakturach otrzymanych przez podatnika, to warunkiem realizacji tego prawa jest otrzymanie faktury, w której jako nabywca ujawniony jest podatnik. Faktura wystawiona na inny podmiot nie jest prawidłowo wystawioną fakturą dającą prawo do odliczenia podatku naliczonego".
Wyjątkowo podmiot może odliczyć podatek naliczony wynikający z faktury wystawionej na inny podmiot, jeśli jest następcą podatkowoprawnym tego podmiotu. W przypadku relacji pomiędzy osobą fizyczną a spółką z o.o. nie jest to możliwe. Jak wynika z przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), spółka z o.o. nie może być nigdy następcą podatkowoprawnym osoby fizycznej (nawet przyszłego udziałowca). Także zatem na tej podstawie nie można odliczyć podatku naliczonego w spółce z o.o.
Ad. 2)
Regulacje dotyczące not korygujących zawarte są w przepisach § 15 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337) - dalej r.z.n.p.,
Przepis § 15 ust. 1 r.z.n.p. stanowi, że nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę lub fakturę korygującą zawierającą pomyłki dotyczące jakiejkolwiek informacji wiążącej się zwłaszcza ze sprzedawcą lub nabywcą lub oznaczeniem towaru lub usługi, z wyjątkiem pomyłek w pozycjach faktury określonych w § 5 ust. 1 pkt 5-12, może wystawić fakturę nazwaną notą korygującą.
Przepisy dotyczące wystawiania not korygujących wskazują, że notami mogą być korygowane w szczególności dane dotyczące nabywcy lub sprzedawcy.
Zgodnie ze słownikiem języka polskiego pomyłka to błąd, mylne mniemanie (tu raczej: utrwalenie) o rzeczywistości. Jednocześnie z samego charakteru noty korygującej wynika, że chodzi tutaj o taką pomyłkę, która nie zmienia samej istoty kategorii, w której popełniono omyłkę. Innymi słowy chodzi o pomyłkę w czymś (w nazwie, adresie), a nie o pomyłkę czegoś (prowadzącą do całkowitej zmiany charakteru kategorii, której dotyczyła pomyłka).
Powyższe podkreśla się także w orzecznictwie sądowym. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa "Zwrot "jakakolwiek informacja wiążąca się z nabywcą" (...) oznacza możliwość korygowania pomyłek w sposobie określenia nabywcy, np.: błąd w nazwie, adresie lub numerze identyfikacyjnym itp. Mogą być prostowane w tym trybie pomyłki dotyczące tego konkretnego podatnika. Nie można natomiast na drodze wystawienia noty korygującej zmienić podmiotu umowy sprzedaży z jednego istniejącego realnie na drugi mający również swój byt cywilno-prawny i podatkowy" (wyrok NSA z dnia 27 października 1999 r., III SA 7685/98, niepubl.).
Powyższy pogląd jest podtrzymywany jednolicie w praktyce. Przykładowo w piśmie z dnia 22 stycznia 2007 r., PP/443-15/06, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Chodzieży stwierdził: "istnieje możliwość korygowania pomyłek za pomocą noty korygującej w sposobie określenia nabywcy np.; błąd w nazwie, adresie, nr NIP, ale dotyczące konkretnego podatnika widniejącego na fakturze. Nie można natomiast w drodze wystawienia noty, całkowicie zmieniać nabywcy towaru. Uwzględniając powyższe, w przypadku gdy na otrzymanej fakturze wskazano innego nabywcę i obie strony godzą się w tej sprawie na korektę błędu, to błąd ten winien być skorygowany przez dostawcę poprzez wystawienie faktury korygującej".
Nie jest możliwe (zgodne z przepisami) wystawienie noty korygującej zmieniającej nabywcę towaru (usługi) z osoby fizycznej na spółkę z o.o. Tego rodzaju zmian nie można wprowadzać notą korygującą.
Należy wszakże zauważyć, że w wyroku z dnia 11 stycznia 2007 r., I SA/Po 1017/06, niepubl., WSA w Poznaniu wyraził kontrowersyjny pogląd, że:
"Użyty w przepisie § 18 ust. 1 r.z.n.p. [obecnie § 15 ust. 1 r.z.n.p. - przyp. aut.] zwrot "jakakolwiek informacja wiążąca się z nabywcą" oznacza możliwość korygowania nie tylko pomyłek w sposobie określenia nabywcy (błąd w nazwie, adresie lub numerze identyfikacyjnym) lecz również pomyłek polegających na błędnym wskazaniu samego nabywcy".
Pogląd powyższy nie zasługuje jednak na uznanie.
Reasumując - jeżeli mieliśmy do czynienia z zupełnie błędnym oznaczeniem podatnika na fakturze (całkowicie inny podmiot), to należało zwrócić fakturę wystawcy i żądać faktury prawidłowej.
Adam Bartosiewicz
Czy w spółce z o.o. mogę odliczyć VAT od faktury, która jest wystawiona na starą działalność, a dotyczy spółki z o.o., czy ewentualnie mogę wystawić na tę fakturę notę korygującą (zgadza się tylko adres)?
1) Spółka z o.o. (jako podatnik VAT) nie może odliczyć podatku naliczonego z faktury wystawionej na swojego udziałowca. Podatek z takiej faktury nie jest podatkiem naliczonym spółki.
2) Przyjmuje się, że nie jest dopuszczalne zmienianie osoby nabywcy notą korygującą. Wystawienie noty korygującej zmieniającej nabywcę z osoby fizycznej na spółkę - nie będzie skuteczne.
Ad. 1)
Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą.
Przepis art. 86 ust. 1 u.p.t.u. precyzuje, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Spółka z o.o. jest podatnikiem (i podmiotem odrębnym) od udziałowców tej spółki.
Faktura wystawiona na wspólnika spółki (osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą) nie jest fakturą wystawioną na podatnika - spółkę z o.o. W związku z powyższym podatek z faktury wystawionej na udziałowca spółki nie jest podatkiem naliczonym spółki.
Spółka z o.o. (jako podatnik VAT) nie może odliczyć podatku naliczonego z faktury wystawionej na swojego udziałowca. Podatek z takiej faktury nie jest podatkiem naliczonym spółki.
Było to wielokrotnie podkreślane w orzecznictwie podatkowym. Niedawno przykładowo podkreślił to WSA w Kielcach w wyroku z dnia 6 marca 2008 r., I SA/Ke 18/08, niepubl.), w którym stwierdził: "Skoro kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określona w fakturach otrzymanych przez podatnika, to warunkiem realizacji tego prawa jest otrzymanie faktury, w której jako nabywca ujawniony jest podatnik. Faktura wystawiona na inny podmiot nie jest prawidłowo wystawioną fakturą dającą prawo do odliczenia podatku naliczonego".
Wyjątkowo podmiot może odliczyć podatek naliczony wynikający z faktury wystawionej na inny podmiot, jeśli jest następcą podatkowoprawnym tego podmiotu. W przypadku relacji pomiędzy osobą fizyczną a spółką z o.o. nie jest to możliwe. Jak wynika z przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), spółka z o.o. nie może być nigdy następcą podatkowoprawnym osoby fizycznej (nawet przyszłego udziałowca). Także zatem na tej podstawie nie można odliczyć podatku naliczonego w spółce z o.o.
Ad. 2)
Regulacje dotyczące not korygujących zawarte są w przepisach § 15 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337) - dalej r.z.n.p.,
Przepis § 15 ust. 1 r.z.n.p. stanowi, że nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę lub fakturę korygującą zawierającą pomyłki dotyczące jakiejkolwiek informacji wiążącej się zwłaszcza ze sprzedawcą lub nabywcą lub oznaczeniem towaru lub usługi, z wyjątkiem pomyłek w pozycjach faktury określonych w § 5 ust. 1 pkt 5-12, może wystawić fakturę nazwaną notą korygującą.
Przepisy dotyczące wystawiania not korygujących wskazują, że notami mogą być korygowane w szczególności dane dotyczące nabywcy lub sprzedawcy.
Zgodnie ze słownikiem języka polskiego pomyłka to błąd, mylne mniemanie (tu raczej: utrwalenie) o rzeczywistości. Jednocześnie z samego charakteru noty korygującej wynika, że chodzi tutaj o taką pomyłkę, która nie zmienia samej istoty kategorii, w której popełniono omyłkę. Innymi słowy chodzi o pomyłkę w czymś (w nazwie, adresie), a nie o pomyłkę czegoś (prowadzącą do całkowitej zmiany charakteru kategorii, której dotyczyła pomyłka).
Powyższe podkreśla się także w orzecznictwie sądowym. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa "Zwrot "jakakolwiek informacja wiążąca się z nabywcą" (...) oznacza możliwość korygowania pomyłek w sposobie określenia nabywcy, np.: błąd w nazwie, adresie lub numerze identyfikacyjnym itp. Mogą być prostowane w tym trybie pomyłki dotyczące tego konkretnego podatnika. Nie można natomiast na drodze wystawienia noty korygującej zmienić podmiotu umowy sprzedaży z jednego istniejącego realnie na drugi mający również swój byt cywilno-prawny i podatkowy" (wyrok NSA z dnia 27 października 1999 r., III SA 7685/98, niepubl.).
Powyższy pogląd jest podtrzymywany jednolicie w praktyce. Przykładowo w piśmie z dnia 22 stycznia 2007 r., PP/443-15/06, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Chodzieży stwierdził: "istnieje możliwość korygowania pomyłek za pomocą noty korygującej w sposobie określenia nabywcy np.; błąd w nazwie, adresie, nr NIP, ale dotyczące konkretnego podatnika widniejącego na fakturze. Nie można natomiast w drodze wystawienia noty, całkowicie zmieniać nabywcy towaru. Uwzględniając powyższe, w przypadku gdy na otrzymanej fakturze wskazano innego nabywcę i obie strony godzą się w tej sprawie na korektę błędu, to błąd ten winien być skorygowany przez dostawcę poprzez wystawienie faktury korygującej".
Nie jest możliwe (zgodne z przepisami) wystawienie noty korygującej zmieniającej nabywcę towaru (usługi) z osoby fizycznej na spółkę z o.o. Tego rodzaju zmian nie można wprowadzać notą korygującą.
Należy wszakże zauważyć, że w wyroku z dnia 11 stycznia 2007 r., I SA/Po 1017/06, niepubl., WSA w Poznaniu wyraził kontrowersyjny pogląd, że:
"Użyty w przepisie § 18 ust. 1 r.z.n.p. [obecnie § 15 ust. 1 r.z.n.p. - przyp. aut.] zwrot "jakakolwiek informacja wiążąca się z nabywcą" oznacza możliwość korygowania nie tylko pomyłek w sposobie określenia nabywcy (błąd w nazwie, adresie lub numerze identyfikacyjnym) lecz również pomyłek polegających na błędnym wskazaniu samego nabywcy".
Pogląd powyższy nie zasługuje jednak na uznanie.
Reasumując - jeżeli mieliśmy do czynienia z zupełnie błędnym oznaczeniem podatnika na fakturze (całkowicie inny podmiot), to należało zwrócić fakturę wystawcy i żądać faktury prawidłowej.
Adam Bartosiewicz