Osoba fizyczna wynajmuje nieruchomość, której jest właścicielem. Z tego tytułu jest podatnikiem VAT. W najbliższej przyszłości planuje wybudować budynek mieszkalno-usługowy, z którego lokale mieszkalne zamierza sprzedać, a lokale użytkowe wynajmować.
Czy może to zrobić jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej i odliczać VAT od kosztów budowy budynku?

Jeżeli nabycie towarów i usług do realizacji budowy realizowane jest z zamiarem wykonywania czynności opodatkowanych w przyszłości, to podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.
W chwili obecnej, jako osoba fizyczna wynajmuje Pan nieruchomość i czynność ta nie jest wykonywana w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Chociaż podatnik nie posiada wpisu do ewidencji działalności gospodarczej i nie świadczy usług najmu w ramach profesjonalnego obrotu, to jednak na gruncie podatku VAT osoba fizyczna w przedstawionym stanie faktycznym jest uznawana za podatnika podatku VAT.
Oznacza to, że w świetle regulacji ustawy o podatku dochodowym jest Pan podatnikiem z tytułu posiadania źródła przychodów, jakim jest najem.
W podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wskazuje różne źródła przychodów podlegające opodatkowaniu. Jednym z takich źródeł jest m.in. najem składników majątku niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Innym, zupełnie odrębnym źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Na gruncie podatku VAT unormowania są nieco inne. Ustawodawca owszem, rozróżnia czynności podlegające opodatkowaniu, ale najogólniej rzecz ujmując opodatkowaniu podlega każda odpłatna dostawa towaru na terytorium kraju i każde odpłatne świadczenie usług wykonane w Polsce przez podatnika podatku VAT. Podatnikiem podatku VAT jest m.in. każda osoba fizyczna wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Działalnością gospodarczą na gruncie podatku VAT jest zaś, wszelka działalność handlowców lub usługodawców. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W zasadzie, za podatnika podatku VAT może być uznany taki podmiot, który nie posiada wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, a wykonuje czynności opodatkowane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.
Dla przykładu, w świetle ustawy o VAT, za podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą uważać będzie się osobę fizyczną, która buduje nieruchomość z zamiarem jej sprzedaży z zyskiem. Zupełnie inaczej przedstawiałaby się sytuacja gdyby ów podmiot budował dom dla własnych celów mieszkaniowych a następnie w wyniku np. określonych zdarzeń losowych wykonałby jego sprzedaż.
Gdyby np. w chwili obecnej nie był Pan zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT i rozpoczął budowę kierując się zamiarem sprzedaży i wynajmu lokali, wówczas w świetle regulacji o podatku VAT uważany byłby Pan za podatnika. Wykonanie czynności sprzedaży i wynajmu oznaczałoby dla Pana konieczność zarejestrowania się dla celów podatku VAT.
Z opisu sytuacji wynika, że jest już Pan zarejestrowany, jako podatnik podatku VAT, oznacza to, że na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) jest Pan uważany za osobę fizyczną wykonującą samodzielnie działalność gospodarczą. Odpowiadając zatem, na Pańskie pytanie - na gruncie podatku VAT jest już Pan podatnikiem, który z jednej strony obowiązany jest do rozliczania podatku należnego, z drugiej strony zaś, jest uprawniony do odliczania podatku naliczonego. W związku z faktem, że obecnie ponoszone wydatki inwestycyjne związane są z przyszłą sprzedażą opodatkowaną ma Pan prawo odliczać podatek naliczony ujęty na fakturach dokumentujących nabycie usług i towarów do realizacji inwestycji.
W mojej opinii konieczność zarejestrowania pozarolniczej działalności gospodarczej należy owszem rozważyć, ale na gruncie podatku dochodowego. Źródłem przychodów, o którym wspomniałam powyżej, jest tylko najem i dzierżawa nieruchomości będących przedmiotem własności osoby fizycznej. W ramach rozliczanego podatku dochodowego z najmu nie będzie Pan mógł rozliczyć podatku dochodowego z tytułu sprzedaży lokali. W mojej opinii fakt, iż inwestycję przeprowadza Pan z zamiarem sprzedaży lokali z zyskiem, może przesądzać o tym, że na gruncie podatku dochodowego powinien Pan rozpoznać pozarolniczą działalność gospodarczą. Działalnością gospodarczej jest dla celów podatku dochodowego działalność zarobkowa np. budowlana, handlowa, usługowa, czy polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych - prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły.
W przedstawionej sprawie należy rozważyć, czy Pańskie obecne działania mają zorganizowany charakter.