Oddział, który podlega pod Zarząd Główny (forma prawna stowarzyszenie), posiada własny obiekt hotelowy. Świadczy usługi noclegowe i gastronomiczne. Raz w miesiącu przyjeżdża sekretarz z Zarządu Głównego, który sprawuje kontrolę nad oddziałem, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Zarządzie Głównym. Oddział świadczy usługę noclegową i gastronomiczną dla sekretarza niewykazując go w żadnych zestawieniach.
Czy oddział powinien wystawić fakturę wewnętrzną od nieodpłatnych noclegów i wyżywienia?

Opodatkowaniu VAT podlega nieodpłatne świadczenie usług na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Na potrzeby niniejszego komentarza przyjęto następujące założenia:
- Oddział jest terenową jednostką stowarzyszenia w rozumieniu art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 z późn. zm.),
- Oddział posiada osobowość prawną,
- Oddział i stowarzyszenie są odrębnymi podatnikami VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) "za odpłatne świadczenie usług uznaje się również [...] nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika". Opodatkowaniu VAT podlega zatem każde nieodpłatne świadczenie usług na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą (nawet jeżeli podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego). A contrario, obowiązek opodatkowania VAT nie wystąpi w sytuacji, gdy nieodpłatne świadczenie usług będzie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W konsekwencji o opodatkowaniu VAT rozstrzyga cel, dla którego usługa jest świadczona – jeżeli istotą usługi świadczonej nieodpłatnie jest realizacja celów podatnika, a ewentualna korzyść uzyskana przez beneficjenta usługi ma jedynie marginalne znaczenie, obowiązek odprowadzenia podatku należnego nie powinien wystąpić.
Nieodpłatne przekazanie usługi hotelowej i gastronomicznej sekretarzowi Zarządu Głównego nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów, jeżeli będzie miało związek z prowadzeniem działalności przez Oddział (np. wizyta sekretarza jest konieczna dla właściwego funkcjonowania Oddziału). Oddział powinien jednak posiadać dowody/dokumenty potwierdzające związek między nieodpłatnym przekazaniem usługi hotelowej i gastronomicznej na rzecz sekretarza Zarządu Głównego a prowadzoną działalnością (np. protokoły czynności wykonanych przez sekretarza). Jeżeli jednak pobyt sekretarza w hotelu nie jest związany z działalnością Oddziału (ale np. służy wyłącznie realizacji celów stowarzyszenia), nieodpłatne przekazanie usługi noclegowej i gastronomicznej powinno podlegać opodatkowaniu VAT.