Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą na zasadach ogólnych postanowiła z dniem 1 kwietnia 2010 r. wprowadzić do ewidencji środków trwałych dotychczas wykorzystywaną na działalność gospodarczą 25% domu mieszkalnego, na podstawie oświadczenia. Za wartość początkową przyjęto 25% wartości nabycia domu. Od 3 kwietnia 2010 r. trwa modernizacja połączona z remontem tej części domu.
Czy możemy odliczać VAT od zakupów dokonanych na wydatki związane z remontem i modernizacją? Czy będziemy mogli dokonywać odpisów amortyzacyjnych po zakończeniu remontu?
Osoba fizyczna, o której mowa, będzie mogła odliczać podatek naliczony od zakupów związanych z remontem i modernizacją części domu zajętej na prowadzenie działalności gospodarczej (zakładając, że w ramach tej działalności wykonywane są czynności opodatkowane podatkiem VAT). Szczegóły oraz odpowiedź na drugie z pytań znajdują się w uzasadnieniu.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi nabywane przez podatników są przez nich wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (zob. art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. – dalej u.p.t.u.). W konsekwencji, zakupy towarów i usług związane z remontem części domu zajętej na prowadzenie działalności gospodarczej (działalności gospodarczej, w ramach której wykonywane są czynności opodatkowane) uprawniają do odliczania podatku naliczonego przy ich dokonywaniu. A zatem osoba fizyczna, o której mowa, będzie mogła odliczać podatek naliczony od zakupów związanych z remontem i modernizacją części domu zajętej na prowadzenie działalności gospodarczej (zakładając, że w ramach tej działalności wykonywane są czynności opodatkowane VAT).
Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że wydatki na remont (np. domów) nie są rozliczane w kosztach uzyskania przychodów pośrednio (poprzez odpisy amortyzacyjne), lecz stanowią koszty uzyskania przychodów bezpośrednio. W konsekwencji, wydatki na remont części domu zajętej na prowadzenie działalności gospodarczej stanowić będą w całości koszty uzyskania przychodów podatnika w dacie ich poniesienia.
Wątpliwości pojawiają się natomiast, jeśli chodzi o rozliczenie wydatków na modernizację. O ile nie ulega wątpliwości, że po zakończeniu modernizacji połączonej z remontem będzie możliwe dokonywanie odpisów amortyzacyjnych, nie jest jasne czy wydatki takie (na podstawie art. 22g ust. 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 - dalej u.p.d.o.f.) w całości powiększą wartość początkową części domu zajętej na prowadzenie działalności gospodarczej czy też powiększą tą wartość tylko w części odpowiadającej udziałowi części powierzchni użytkowej domu wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej do ogólnej powierzchni użytkowej domu (ze względu na brzmienie art. 22f ust. 4 u.p.d.o.f.).

W mojej ocenie, niestety, prawidłowe jest drugie ze wskazanych bowiem stanowisk. Należy bowiem zauważyć, że środkami trwałymi są budynki, nie zaś ich części (zob. art. 22a ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f.), a w konsekwencji - wydatki na modernizację przedmiotowego budynku powiększą wartość początkową całego budynku (nie zaś tylko jego części zajętej na prowadzenie działalności gospodarczej). Po tym podwyższeniu odpisy amortyzacyjne będą mogły być dokonywane w wysokości 25% podwyższonej wartości budynku, co w praktyce pozwoli na rozliczenie w kosztach uzyskania przychodów tylko 25% wydatków na modernizację części budynku zajętej na prowadzenie działalności gospodarczej.
Niestety, nie jest mi znane stanowisko organów podatkowych w tej kwestii. Dlatego doradzałbym rozważyć wystąpienie do Ministra Finansów o udzielenie interpretacji indywidualnej w tej kwestii. Nie jest wykluczone, że wydający w imieniu Ministra Finansów organ podatkowy (dyrektor izby skarbowej) zajmie odmienne (korzystne) stanowisko w tej kwestii.