Przekazaliśmy w nieodpłatne użytkowanie na cele prywatne samochód, będący przedmiotem leasingu. Jest to leasing finansowy - amortyzacji dokonujemy tylko dla celów bilansowych. Użytkującym jest pracownica przebywająca na urlopie macierzyńskim.
Czy możemy zaliczać do kosztów uzyskania przychodów raty leasingowe auta i koszty ubezpieczenia?
Jeżeli samochód nie jest wykorzystywany do celów prowadzonej działalności, wydatki na jego użytkowanie nie stanowią kosztu uzyskania. W omawianej sytuacji możemy mieć jednak do czynienia ze świadczeniem, do ponoszenia którego pracodawca był zobowiązanych na mocy postanowień wewnętrznych (np. regulamin) lub umowy o pracę. W takiej sytuacji można uznać, iż mamy wciąż do czynienia z używaniem pojazdu do celów prowadzonej działalności (wypełnienie zobowiązania zaciągniętego w związku z tą działalnością), a w konsekwencji możliwe byłoby zaliczenie wydatków do kosztów.
Jednocześnie należy podkreślić, iż u pracownicy powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego używania pojazdu do celów prywatnych.
Obie ustawy o podatkach dochodowych analogicznie definiują koszty uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f. - oraz art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p. - kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w katalogu wyłączeń zawartym odpowiednio w art. 23 u.p.d.o.f. lub art. 16 u.p.d.o.p. Powoduje to, że aby uznać dany koszt za koszt uzyskania przychodów należy powiązać go z przychodami i wykazać brak wyłączenia.

W omawianym przypadku kluczowy będzie związek z przychodami. Skoro samochód został udostępniony nieodpłatnie pracownicy na macierzyńskim, a pracodawca za ten okres nalicza amortyzację tylko do celów bilansowych powoduje, że - zdaniem autora odpowiedzi - związek z przychodami jest co najmniej dyskusyjny. Co do zasady zatem wydatki, o których mowa w pytaniu nie powinny być zaliczone do kosztów w zakresie, w jakim dotyczą okresu wykorzystywania przez pracownicę pojazdu do celów prywatnych. Jeżeli jednak pracodawca byłby zobowiązany do oddania pracownicy pojazdu do użytkowania na mocy chociażby zawartej umowy o pracę, należałoby uznać, iż mamy do czynienia ze świadczeniem na rzecz pracownika związanym z jego zatrudnieniem, a tym samym należałoby dopuścić możliwość zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania (w sytuacji takiej można by nawet znaleźć argumenty przemawiające za zaliczaniem amortyzacji do kosztów uzyskania - skoro pracodawca byłby zobowiązany do takiego świadczenia, to samochód wciąż byłby wykorzystywany do celów związanych z wykonywaną działalnością).

Jednocześnie należy zauważyć, iż z tytułu używania pojazdu do celów prywatnych pracownica uzyska przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu i oskładkowaniu, przy czym organy podatkowe często stoją na stanowisku, iż przychodem tym będzie wartość rynkowa świadczenia, czyli kwota, jaką należałoby zapłacić w wypożyczalni pojazdów za wypożyczenie analogicznego auta na miesiąc.