Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego

Podatnik zawarł stałą umowę o współpracy rozliczaną w okresach miesięcznych płatną gotówką, wartość miesięczna świadczonych usług to 13.000 zł brutto. Czy limit transakcji gotówkowych obowiązujący od 1 stycznia 2017 r. dotyczyć będzie całej umowy, czy tylko miesięcznych usług? Czy podatnik będzie miał prawo zaliczać kwoty netto wynikające z faktur do kosztów uzyskania przychodów?

Czy w przypadku opłacenia gotówką zaliczki na wykonanie usługi/dostawę towarów w kwocie przewyższającej 15.000,00 zł przed dniem 1 stycznia 2017 r., gdy usługa/dostawa zostaje wykonana w roku 2017 i wtedy też rozpoznany zostaje koszt – koszt ten nie może zostać ujęty jako podatkowy koszt uzyskania przychodów?

Odpowiedź:

Wyłączenie z kosztów płatności gotówkowych powyżej limitu dotyczy płatności dokonywanych w roku 2017.

Uzasadnienie:

Art. 22 ust. 2  ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz.U. 2016 poz. 1829 z późn. zm.) – dalej u.s.d.g.  przewiduje limit 15.000 zł dla transakcji gotówkowych. Limit ten dotyczy jednorazowej wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, ale tylko w przypadku, gdy dokonywana jest między przedsiębiorcami. Przepisy nie określają jednak, co należy rozumieć pod pojęciem transakcji, nie powstała w tym zakresie również ugruntowana praktyka.

Niemniej jednak w odniesieniu do takiej transakcji musi być znany jej przedmiot. Przykładowo w umowie zlecenia będą to określone działania a z drugiej strony zapłacone wynagrodzenie. W momencie, gdy obydwa te elementy są znane i ustalone można mówić o transakcji zlecenia. Nie można uznać za transakcję czynności, które w istocie są odrębnymi i samodzielnymi umowami zlecenia. Nie ma przy tym znaczenia sposób fakturowania tych transakcji - faktura może obejmować jedną lub wiele transakcji, z drugiej strony pojedynczą transakcję może dokumentować wiele faktur. Nie ma również znaczenia sposób zapłaty - płatność może obejmować jedną lub wiele transakcji, z drugiej strony pojedynczą transakcję można opłacić w wielu ratach.

Zatem w sytuacji, gdy wykonawca zawarł roczną umowę, rozliczaną w skali roku, a następnie jedynie pobierał zaliczki lub częściowe płatności to za transakcję trzeba uznać łącznie wszelkie usługi. Już bowiem w momencie zawarcia umowy z podwykonawcą znane były wszystkie elementy transakcji (przedmiot i cena), nie można takiej transakcji więc rozbijać na poszczególne miesiące.

Jednak w sytuacji, gdy wykonawca zawarł umowę o charakterze ramowym, rozliczaną w skali miesiąca, a następnie pobierał zapłatę za usługi wykonane w okresach miesięcznych to za transakcję trzeba uznać usługi wykonane w danym miesiącu. Dopiero w momencie upływu danego miesiąca znane były wszystkie elementy tej transakcji (przedmiot i cena), nie można takiej transakcji więc łączyć w skali roku, roczny przedmiot umowy pozostaje bowiem aż do końca umowy nieokreślony.

Ponieważ w przedstawionym w pytaniu przykładzie umowa dotyczy prac wykonywanych w skali miesiąca i w tej skali rozliczanych to za transakcję należy uznać miesięczny okres rozliczeniowy i dotyczącą go płatność.

W mojej ocenie, zatem koszty tych usług będą zatem mogły być kosztami podatkowymi, Niemniej jednak należy mieć na względzie, że praktyka stosowania tych regulacji będzie się dopiero kształtowała, dla bezpieczeństwa należałoby zatem postulować regulowanie takich płatności bezgotówkowo.

Jeśli natomiast chodzi o opłaconą przed 1 stycznia 2017 r. zaliczkę przekraczającą limit płatności gotówkowych to zgodnie z art. 5 u.s.d.g. stosuje się do niej przepisy w dawnym brzmieniu (limit płatności 15.000 euro). Natomiast regulacje podatkowe wyłączające z kosztów ponadnormatywne płatności gotówkowe stosuje się jedynie do płatności dokonanych po 1 stycznia 2017 r. (art. 4 i 5 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 780)). W efekcie nawet płatności przekraczające 15.000 zł, ale dokonane przed 1 stycznia 2017 r. nie wpływają na sposób rozliczenia kosztów podatkowych.

Krzysztof Klimek, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 17.01.2017 r.