Oznacza to, że krajowe przepisy dotyczące opodatkowania VAT leasingu są wadliwe.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z 4 października 2017 r. w sprawie Mercedes-Benz Financial Services UK Ltd przeciwko organowi podatkowo-celnemu Zjednoczonego Królestwa rozstrzygnął, że skoro z warunków finansowych umowy zawierającej opcję wykupu można wywnioskować, że skorzystanie z niej jawi się, jako jedyny gospodarczo racjonalny wybór, to na gruncie dyrektywy VAT jest to dostawa towaru. Więcej na temat tego wyroku prezentujemy w szczegółowym omówieniu.
Jerzy Martini wskazał, że na tle tego rozstrzygnięcia, krajowe przepisy dotyczące uznania za dostawę towarów niektórych przypadków leasingu są niewątpliwie niezgodne z prawem unijnym. Jako dostawa towarów traktowane są bowiem jedynie takie przypadki umów leasingu, w ramach, których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. Jego zdaniem prawodawca krajowy wprowadził, więc w tym zakresie duże uproszczenie.
Mała kwota wykupu kwalifikuje leasing, jako dostawę towarów
Rozróżnienie, kiedy w przypadku leasingu dochodzi do świadczenia usługi, a kiedy jest to dostawa towarów jest bardziej skomplikowane w świetle wyroku w sprawie C-164/16. Zasadniczo TSUE wskazał, że leasing powinien być traktowany, jako dostawa towarów, jeżeli z warunków finansowych umowy można wywnioskować, że skorzystanie z opcji wykupu jawi się, jako jedyny gospodarczo racjonalny wybór, którego leasingobiorca może dokonać w odpowiednim czasie, jeżeli umowa została do końca wykonana, czego zbadanie należy do sądu krajowego. W szczególności leasing traktowany jest, jako dostawa towarów, gdy z umowy wynika, że w chwili, w której możliwe staje się skorzystanie z opcji, kwota umownych rat odpowiada wartości rynkowej rzeczy wraz z kosztami finansowania, a wykonanie opcji wykupu nie wiąże się po stronie leasingobiorcy z koniecznością zapłaty dodatkowej znaczącej kwoty. Innymi słowy, gdy cena przedmiotu leasingu w ramach wykonywania opcji wykupu jest minimalna lub zerowa, leasing powinien być traktowany, jako dostawa towarów, a nie świadczenie usług.
„Niezgodność" na korzyść podatników
Biorąc jednak pod uwagę przepisy krajowe, możliwe jest traktowanie leasingu, jako świadczenia usług w takich przypadkach, o ile odpisów amortyzacyjnych dokonuje finansujący (leasingodawca). Art. 7 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 9 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221) nie zawiera, bowiem luzu interpretacyjnego, który pozwoliłby na dokonanie prounijnej wykładni tych przepisów (i uznanie wprost konkluzji wynikających z wyroku Trybunału Sprawiedliwości). Organy podatkowe nie mogą natomiast powoływać się wprost na brzmienie przepisów Dyrektywy z pominięciem przepisów krajowych na niekorzyść podatników. Według Jerzego Martiniego do czasu zmiany przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, nie należy raczej spodziewać się rewolucji na krajowym rynku leasingowym. Istotna zmiana na tym rynku może natomiast wystąpić po zmianie przepisów, co zapewne w przyszłości nastąpi.
Spodziewany spadek zainteresowania leasingem pojazdów
Według Łukasza Postrzecha, eksperta Centrum Pomocy Profesjonalisty, zmiana krajowych przepisów (lub ich wykładni) wpłynie na pewne ograniczenie zainteresowania leasingiem jako formą użytkowania pojazdów, ponieważ niekorzystny efekt finansowy będzie z pewnością przerzucony na korzystających, dla których zapłata jednorazowo całego VAT wynikającego z umowy będzie stanowiła istotne pogorszenie płynności finansowej.
Przeczytaj więcej: VAT: praktyka w leasingu operacyjnym może ulec przemodelowaniu.