Pytanie

Jak skorzystać z ulgi na działalność badawczo-rozwojową? Jak ma wyglądać dodatkowa ewidencja księgowa? Czy koszty można odliczyć dwa razy: raz jako kosztu uzyskania przychodu i drugi raz jako ulgę?

Odpowiedź

Przepisy nie precyzują w jaki sposób wyodrębnić w prowadzonych księgach rachunkowych koszty działalności badawczo-rozwojowej.

Uzasadnienie

1 stycznia 2016 r. wprowadzona została, na mocy ustawy z 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności, nowa ulga w podatku dochodowym - na działalność badawczo-rozwojową, która zastąpiła wcześniejszą ulgę "na nabycie nowych technologii". Ulga, nazwijmy ją w skrócie (B+R), polega na umożliwieniu podatnikom podatku dochodowego od osób prawnych oraz od osób fizycznych odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodów części kosztów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową, tzw. kosztów kwalifikowanych (por. nowy art. 18d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - dalej: u.p.d.o.p. i art. 26e ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej: u.p.d.o.f.).

Nowa ulga przysługuje na działalność badawczo-rozwojową, tj. działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz ich wykorzystania do tworzenia nowych zastosowań. Nowe definicje działalności badawczo-rozwojowej, badań naukowych i prac rozwojowych zawarte zostały w art. 4a pkt 26–28 u.p.d.o.p. i art. 5a pkt 38-40 u.p.d.o.f.

Za koszty kwalifikowane na działalność B+R ustawa uznaje:

  • należności ze stosunku pracy oraz składki z tytułu tych należności, w części finansowanej przez płatnika składek, jeżeli te należności i składki dotyczą pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej,
  • nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,
  • ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej,
  • odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym z podatnikiem.

Za koszty kwalifikowane należy również uznać dokonane w danym roku podatkowym, zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością (do kosztów tych nie stosuje się art. 16 ust. 1 pkt 48 u.p.d.o.p. i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 45 u.p.d.o.f. (chodzi o odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a-16m, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie).

W odniesieniu do należności ze stosunku pracy oraz składek z tytułu tych należności dotyczących pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej (w części finansowanej przez płatnika składek) kwota kosztów kwalifikowanych, podlegających odliczeniu nie może przekroczyć 30 proc. tych kosztów.

W odniesieniu do pozostałych kosztów poniesionych na działalność B+R, kwota kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć:

  • 20 proc. tych kosztów - jeżeli podatnik jest mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej,
  • 10 proc. tych kosztów – w przypadku pozostałych podatników.

Koszty kwalifikowane ponoszone w ramach badań podstawowych będą podlegały odliczeniu pod warunkiem, że badania te są prowadzone na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki. Koszty kwalifikowane będą podlegały odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie.

Jak ma wyglądać dodatkowa ewidencja księgowa? Przepisy ustawy o podatku dochodowym ani ustawy o rachunkowości nie zawierają w tej mierze szczegółowych przepisów. Wskazują jednak ogólnie, że podatnicy prowadzący działalność badawczo-rozwojową są zobowiązani wyodrębnić w prowadzonych księgach rachunkowych koszty działalności badawczo-rozwojowej. Uważam, że jednostka zamierzająca skorzystać z odliczenia ulgi, powinna wprowadzić do kont zespołu 4 konta analityczne, obejmujące koszty kwalifikowane. Pozwala to na zidentyfikowanie kosztów kwalifikowanych, które muszą być kosztami uzyskania przychodów w celu dodatkowego odliczenia kosztów dotyczących ulgi od podstawy opodatkowania (dochodu podatkowego) oczywiście przy uwzględnieniu istniejących ograniczeń. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane.

Na zakończenie chciałbym potwierdzić spostrzeżenie naszego Czytelnika. Koszty uzyskania przychodów, stanowiące zarazem koszty kwalifikowane, z punktu widzenia ulgi B+R, dwukrotnie wpływają na wysokość podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Po raz pierwszy, jako koszty uzyskania przychodów, po raz drugi, w zeznaniu rocznym, jako określona część kosztów kwalifikowanych, podlegająca odliczeniu od podstawy opodatkowania. Na tym polega ta ulga. 

 

Dowiedz się więcej z książki
CIT. Podatki i rachunkowość. Komentarz
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł