Marek A. (dane zmienione) był zatrudniony w agencji reklamowo-wydawniczej. Na mocy umowy o pracę, zawarł z pracodawcą zakaz konkurencji. Wynikało z niego, że po ustaniu zatrudnienia przez okres dwunastu miesięcy, pracownik nie podejmie pracy w konkurencyjnej firmie w regionie działania podmiotu zatrudniającego. Złamanie zakazu miało się wiązać z karą umowną.
Czytaj: Zakaz konkurencji w stosunkach pracy >
Pracodawca nie chciał wypłacić odszkodowania
Z końcem 2019 r. stosunek pracy ustał, ponieważ upłynął czas trwania umowy. Były pracownik respektował zakaz konkurencji. W 2021 r. zwrócił się z żądaniem wypłacenia z tego tytułu odszkodowania. Pracodawca odmówił, więc Marek A. wniósł pozew. Sąd Rejonowy w Człuchowie uwzględnił roszczenie i wydał nakaz zapłaty. Pracodawca wniósł jednak sprzeciw. Wskazał, że roszczenie byłego pracownika jest bezpodstawne, ponieważ klauzula konkurencyjna jest nieważna. Uzasadniał to okolicznością, że Marek A. wykonywał pracę drukarza i nie miał dostępu do szczególnie ważnych informacji. Pracodawca zwrócił też uwagę, że w zakazie konkurencji nie skonkretyzowano jego zakresu, co także skutkuje nieważnością.
Czytaj także: SN: Po trzech latach przedawnia się roszczenie o naprawienie szkody powstałej w wyniku zakazu konkurencji >>>
Trzeba przewidzieć, jaką wiedzę zdobędzie pracownik
Zgodnie z art. 101(2) ustawy Kodeks pracy (dalej jako: kp), umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, pracodawca może zawrzeć z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Sąd wskazał, że warunki określające podmiot klauzuli konkurencyjnej nie podlegają ocenie na podstawie kryteriów obiektywnych, lecz zależą od subiektywnego przekonania pracodawcy. Tym samym powinien on przewidzieć, czy wykorzystanie nabytej przez pracownika wiedzy może go narazić na straty. Oznacza to, że posłużenie się argumentem nieposiadania przez pracownika takich informacji, nie pozwala pracodawcy zwolnić się od wypłaty odszkodowania, a pracownikowi nie umożliwia podjęcia konkurencyjnej działalności. SR podkreślił, że nawet błąd pracodawcy co do oceny dostępu do szczególnie ważnych informacji, nie stanowi podstawy do uchylenia się od skutków prawnych umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Umowa ta nie może więc zostać uznana za nieważną, a pracodawca nie jest zwolniony z wypłaty odszkodowania.
LINIA ORZECZNICZA: Zakres czasowy zakazu konkurencji po ustaniu zatrudnienia >
Niewskazanie odszkodowania bez wpływu dla ważności
Sąd wskazał, że zawarcie umowy o zakazie konkurencji wyraża zobowiązanie wzajemne. Pracodawca zobowiązuje się do zapłaty odszkodowania za ochronę swoich "konkurencyjnych" interesów lub pozycji rynkowej, a pracownik ogranicza swoje możliwości zarobkowania za uzgodnionym odszkodowaniem. Jego nieokreślenie jest sprzeczne z treścią art. 101(2) par. 1 kp, ale nie powoduje nieważności umowy. Brak ten zostaje automatycznie zastąpiony przez gwarantowane pracownikowi w art. 101(2) par. 3 kp minimum odszkodowawcze w wysokości 25 proc. jego wcześniejszego wynagrodzenia. Prawo do odszkodowania przysługuje także z tytułu zachowania obiektywnie zgodnego z treścią zakazu konkurencji. Tym samym bez znaczenia jest okoliczność, że wskutek niezdolności do pracy w następstwie choroby pracownik nie byłby w stanie podjąć działalności konkurencyjnej. Mając powyższe na uwadze, roszczenie byłego pracownika okazało się zasadne. Sąd zasądził więc odszkodowanie od pracodawcy.
Wyrok SR w Człuchowie z 14 grudnia 2021 r., sygn. akt IV P 46/21
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
